Önceki yıllarda sınıf öğretmenliği alanı başta olmak üzere bazı branşlarda alan mezunlarının sayıcaihtiyacı karşılayamaması ve fen edebiyat fakülteleri başta olmak üzere bazı fakültelerin değişikbölümlerinden mezun olan üniversite mezunlarına da bakanlığın ihtiyacı olmaması üzerine, o dönemin bir çözümü olarak formasyon eğitimi alan üniversite mezunları başta sınıf öğretmenliği olmak üzere değişik branşlarda öğretmen olarak atandılar.
Bakanlık yıllardır zaman zaman ihtiyacı doğrultusunda isteğe bağlı olarak alan değişikliği yapmak isteyen öğretmenlerin bu talebini bakanlığın branş ihtiyacı doğrultusunda gerçekleştirmesine rağmen Milli Eğitim Bakanlığı kadrolarında bugün itibari ile mezun olduğu alan dışında çalışan 42 bin civarında öğretmen olduğu tahmin edilmektedir.
Diğer yandan; Bakanlığın 6287 sayılı Kanun sonrası uygulamaya koyduğu 4+4+4 sistemiyle 12 yıllık zorunlu eğitime geçilmesiyle birlikte 60-66 aylıkların 1.sınıflara kaydının yapılması ve 5.sınıfların da ortaokula kaydırılmasıyla 5.sınıf okutan sınıf öğretmenlerinin artacak 1.sınıf şube sayılarıyla beraber buraya kaydırılıp; oluşabilecek muhtemel sınıf öğretmeni fazlalığının eritilmesi planlandı.
Ancak eğitimin paydaşlarıyla yeterince değerlendirilmeden uygulamaya geçilmiş olması sonucunda evdeki hesabın çarşıya uymadığı ve binlerce sınıf öğretmeninin eylül ayı itibari ile norm fazlası durumuna düşebileceği tahmin edilmektedir.
Yine ilköğretim okulu iken ilkokul ya da ortaokul olarak dönüşen okullarda görev yapan idarecilerin de normlarının ilişkilendirildiği dönüşen yeni okullarında alanı itibari ile girebileceği ders bulunmamasından dolayı okulunda norm fazlası durumuna düştüğü görülmektedir.
Örnek verecek olursak; 1.500’ün üzerinde öğrenci mevcudu olan bir ilköğretim okulu hem ilkokul hem de ortaokul olarak dönüşüyor. Müdür, 1 müdür başyardımcısı ve 3 müdür yardımcısının tamamı sınıf öğretmenliği alanından atanmışlar. Bu durumda oluşan ilkokulun müdür normuna ilaveten 2 müdür yardımcısı normu veriliyor.Ortaokula da 2 müdür yardımcısı normu veriliyor.İlkokuldaki müdür başyardımcılığı normu düşüyor. İki müdür yardımcısı ilkokula müdür yardımcısı olarak atanıyor. Ortaokulda 2 müdür yardımcısı açığı oluşurken, ilkokuldaki 2 müdür yardımcısı norm fazlası durumuna düşüyor.
Bakanlık açıklamasında diyor ki dönüşüm tamamlanıncaya kadar yani 3 yıl bu idareciler görevine devam eder.
Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin 27.Maddesinin 3.bendinde ’’ yöneticilik norm kadrolarının tamamı ya da bir kısmı kaldırılan eğitim kurumlarında norm kadro fazlası durumunda olan yöneticiler bu Yönetmelik ekinde yer alan EK-2 Yönetici Değerlendirme Formu üzerinde yapılacak değerlendirmeye göre en az puan alandan başlanarak Bakanlıkça norm kadrolarının onaylandığı tarihten geçerli olmak üzere belirlenir. Norm kadro fazlası durumuna düşen yöneticiler, istek ve ihtiyaçları birlikte değerlendirilerek uygun görülecek eğitim kurumu yöneticiliklerine öncelikle atanırlar. Durumlarına uygun boş eğitim kurumu bulunmaması ya da kendilerine önerilen eğitim kurumlarına atanmak istemeyenlerin yöneticilikleri, Bakanlığın norm kadrolarını onayladığı tarihten itibaren iki yıl daha devam eder. Bu süre içerisinde boş yöneticilikler için yapılacak duyurulara başvuruda bulunabilirler. Ancak 18 inci maddenin beşinci fıkrası kapsamında yatılı kız öğrencisibulunan eğitim kurumlarında kadın adaylara ayrılan müdür yardımcılığı norm kadrosu bu fıkra kapsamıdışındadır.’’ Denilmektedir.
Bu durumda Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Atama ve Yer Değiştirmelerine İlişkin Yönetmeliğin 27.Maddesinin 3.bendine göre 2 yıl sonra ilkokulda sınıf fazlası durumuna düşen müdür yardımcıları bu okuldan ayrılacaklar. Bu müdür yardımcıları norm fazlası olup ayrıldıktan 1 yıl sonra yani 3.yılda bu okulun ortaokul kısmının ayrılmasıyla zaten ikili öğretim yapmakta olan bu ilkokul ikili eğitim yapan ilkokul olarak devam ettiğinde yine 2 müdür yardımcısına ihtiyaç duyulacak. Yani mevcut müdür yardımcıları gönderilip, 1 yıl sonra onların yerine başka 2 müdür yardımcısı alınacak.
Okulun mevcut idarecilerinin tamamının atama branşının sınıf öğretmenliği olduğunu ifade etmiştik. Bu idarecilerin mezun olduğu branşlara bakıldığında ise bunlardan bazılarının fizik, kimya, biyoloji, tarih v.b. branşlardan mezun oldukları görülebilecektir.
Eğer bu sınıf öğretmenliği kadrosundaki norm fazlası olan idarecilere ve sınıf öğretmeni kadrosunda olup norm fazlası olan öğretmenlere öncelikle dönüşen kendi okullarında olmak üzere fizik, kimya, biyolojimezunlarına sadece fizik, kimya, biyoloji alanına değil; daha öncede yapıldığı gibi fen bilgisi branşına, tarihmezunu sınıf öğretmenine tarihin yanında sosyal bilgiler alanına geçme imkanı verilirse hem sınıf öğretmenliği alanında oluşan fazlalık daha fazla öğretmeni mağdur etmeden çözülmüş olur. Hem de ortaokullarda oluşan branş açığı ve idareci açığı bu şekilde kapatılmış olur. Bakanlıkta kazanır öğretmen de mağdur olmaz. Diğer türlü hem sınıf öğretmenleri mağdur ve mutsuz edilecek hem de birçok sınıf öğretmenliği kökenli idareci il ve ilçelerde sınıf normlarının kapanmasıyla birlikte kendi il ve ilçesinde sınıf öğretmeni olarak bile atanabileceği yer bulamayacağı için ciddi mağduriyetler yaşayacaklar. Bunlardan birçoğunun eşinin de öğretmen olduğu göz önüne alınacak olursa ardından gelecek eş durumu tayini talepleriyle birlikte mağduriyetler katlanacaktır.
Çözüm Önerilerimiz:
İlköğretim Okulu iken dönüşerek hem ilkokul hem de ortaokul olan okullarda atama branşı sınıf öğretmenliği olup mezuniyet branşı fizik, kimya, biyoloji, tarih v.b. olan idarecilerinin atama branşının isteğe bağlı olarak fen bilgisi, sosyal bilgiler v.b. şeklinde değiştirilerek idareciliklerine dokunulmadan dönüşen kendi okullarının ortaokul kısmının idareci normuyla ilişkilendirilmesini öneriyoruz.
Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulunun 07/07/2009 Tarih ve 80 Sayılı Çizelgesinde ayrıca Çizelgenin Bazı derslerin Hangi Alan Öğretmenleri tarafından Okutulacağına İlişkin Açıklamalar Kısmında;
‘’Fen Bilimlerine Giriş ve Fen Bilimleri derslerinin Konularına göre Fizik, Kimya, Biyoloji dersi öğretmenleri tarafından aylık karşılığı okutulur. ‘’Denilmektedir.
Buraya geçici bir madde eklenerek Fen ve Teknoloji dersi ilave edilerek 12 yıllık zorunlu eğitimden kaynaklanan bu sorun giderilebilir.
Yine aynı yerde; ’’Sosyal Bilimlere Giriş/Sosyal Bilimler/Sosyal Bilim Çalışmaları: Konularına göre Tarih, Coğrafya ve Felsefe dersi öğretmenleri tarafından aylık karşılığı okutulur. ‘’ Denilmektedir.
Buraya geçici bir madde eklenerek Sosyal Bilgiler dersi ilave edilerek 12 yıllık zorunlu eğitimden kaynaklanan bu sorun giderilebilir.
Yan alanı olan ya da ikinci bir alanda eğitim görüp ikinci diploması olanların eğitim gördüğü alana öncelikle görev yaptıkları eğitim kurumları olacak şekilde atanmalarına imkan verilmelidir.
Sınıf öğretmeni kadrosunda olup norm fazlası olan fizik, kimya, biyoloji, tarih mezunu öğretmenlerin neden doğrudan kendi branşları olan fizik, kimya, biyoloji, tarih v.b. alanlarında liseye değil de fen bilgisi, sosyal bilgiler gibi alanlarda ortaokula atanmasını önerdiğimize gelince; birincisi liselerde bu alanlarda normlar zaten büyük oranda dolu ve açık yok. İkincisi bu öğretmenler ve idareciler zaten 15 yıldır ilköğretim kurumlarında şimdi ortaokul olan ortaokul öğrencileriyle bir arada ve öğretmen eksikliği olduğunda zaten derslerine bile giriyorlardı. Uyum sorunu yaşamayacaklardır.
Ayrıca; Türkçe alanı mezunlarının Türk Dili Edebiyatı öğretmenliğine; Türk Dili Edebiyatı alanı mezunlarının Türkçe öğretmenliğine geçişine imkan sağlanmalıdır.
Felsefe, sosyoloji mezunlarının da felsefe grubu öğretmenliklerinin yanı sıra önemli oranda açık bulunan rehber öğretmenlik alanına geçişine imkan sağlanmalıdır.
Mühendislik, işletme gibi alanlardan mezun olanların ihtiyaç duyulan başka bakanlıklara geçişine imkan tanınmalıdır.
Bir ara sınıf öğretmenlerinin 160 saatlik eğitimle özel eğitim öğretmenliğine geçiş imkanı sağlanmıştı. Bu durum yeniden değerlendirilebilir.
Uygulama:
Bu atamalarda ilke olarak öncelikle öğretmenin kendi görev yaptığı kurumda alan değişikliğine öncelik verilmelidir.
Eğer doğrudan il içi ya da il dışı tercihe açılırsa birçok öğretmen yerinden yurdundan olup, mağdur olacaktır.
Bu nedenle; işlem iki aşamalı olarak yapılmalı; ilkinde teklifler görevlendirme çalışanların branşa geçirilmesinde olduğu gibi doğrudan okuldan o okulun öğretmeninin yine o okulun ortaokul kısmına alan değişikliği teklifi alınarak yapılmalı.
Alan değiştirme imkanı bulunan okul idarecilerinin durumu da isteğe bağlı olarak aynen 1.aşamada olduğu gibi doğrudan kendi okulundan yapılmalıdır.
Bu işlem bittikten sonra ikinci aşamada kalan boş yerlere MEBBİS üzerinden il içi ve hatta il dışındaki eğitim kurumlarını tercih imkanı sunularak devam edilmelidir.
Alan değişikliği en geç eylül ayı içerisinde sonuçlandırılmalı ve ilk atamadan önce yapılmalıdır.
Dayanak:
Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulunun 07/07/2009 Tarih ve 80 Sayılı Kararı ‘’Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas olan Alanlar İle Mezun Oldukları Yükseköğretim Programları ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslar’’ kısmı
Dersi Kaldırılan veya Alanı Daralan Öğretmenler
Madde 13- ‘’Dersi ya da alanı kaldırılan öğretmenler, ek çizelgede mezuniyeti itibarıyla atanabileceği alana ya da öğretmenlerin aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine isteklerine bakılmaksızın alan değişikliği yoluyla atanırlar.
İstihdam alanı daralan öğretmenler, ek çizelgede mezuniyeti itibarıyla atanabileceği alana ya da öğretmenlerin aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine istekleri de dikkate alınarak alan değişikliği yoluyla atanırlar.
Bunlardan mezuniyeti birden fazla alana kaynak teşkil edenlerin alan değişiklikleri görevli oldukları yerlerde mezuniyetlerine göre atanabilecekleri alanlardaki öğretmen ihtiyacı ve tercihleri de dikkate alınarak, ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılır.
Yan alanı olan ya da ikinci bir alanda eğitim görüp ikinci diploması olanların eğitim gördüğü alana öncelikle görev yaptıkları eğitim kurumları olacak şekilde atanmalarına imkan verilmelidir.’’
Celal Demirci
Yazar
