-YAN ALANDAN ALAN DEĞİŞİKLİĞİ NEDEN İPTAL EDİLMELİDİR?
1)Yan alandan alan değişikliği hem Yüksek Öğretim Kurulu yönetmeliği ile hem de yan alan sertifikası veren üniversitelerin yönergeleri ile çelişmektedir.
Yükseköğretim Kurumlarında önlisans ve lisans düzeyindeki programlar arasında geçiş, çift anadal, yandal ile kurumlarası kredi transferi yapılması ilişkin yönetmeliği (Resmi Gazete Tarihi: 24.04.2010 Resmi Gazete Sayısı: 27561) incelediğimizde ;
* Yan alan belirli bir konuya yönelik sınırlı sayıda dersi almak suretiyle, diploma yerine geçmeyen bir belge olarak ifade edilmiştir.
*Balıkesir Üniversitenin Yan alan yönergesinin 7. Maddesinin 4. Bendinde "Yandal programını tamamlayan öğrenci, yandal alanında lisans ve önlisans diplomasıyla verilen hak ve yetkilerden yararlanamaz" ifadesi geçmektedir. Türkiyedeki tüm yan alan veren üniversitelerin Yan Alan yönergesinde bu ifade geçmektedir. Üniversitenin vermediği yetkiyi bakanlık vermiştir.
2)Bazı kişiler yan alanın diplomada yazdığı için o alanın eğitimini aldıklarını iddaa etmektedir. Oysaki bu yanlıştır. Örneğin Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi 1998-2006 yılları arası üniversitede eğitim gören sınıf öğretmenliği bölümü mezunlarına İngilizce öğretmenliği yan alanını vermiştir. Yan alan olarak alınan dersler tamamen seçmeli derslerden oluşmaktadır. Bu üniversitenin verdiği İngilizce yan alan dersleri :
Yabancı Dil I
Yabancı Dil II
İngilizce dil bilgisi
Türkçe-ingilizce karşılaştırmalı dil
ingilizce-türkçe çeviri
ingilizce-Türkçe metin okuma inceleme
Alınan dersler için de konuşma dersi bile bulunmamaktadır. Konuşma dersi almayan bir kişi İngilizce Öğretmeni olabilecek yeterlilikte değildir.
3)Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama Ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin Alan değişikliğine bağlı yer değiştirmeler başlıklı maddesindeki;
“MADDE 44 – (4) “Talim ve Terbiye Kurulu kararlarıyla dersi ya da alanı kaldırılan öğretmenler, mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alana ya da aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine isteklerine bakılmaksızın alan değişikliği yoluyla atanırlar.” Hükmü gereğince alanının ya da dersin kaldırılma şartı aranmaktadır. Sınıf öğretmenliği branşı kaldırılmadığı halde sınıf öğretmenleri; Sosyal Bilgiler, Edebiyat, matematik , İngilizce branşlarına yan alanlarıyla atanmışlardır.
BİZİM YORUMUMUZ: Norm fazlası durumuna düşen öğretmenlerin mağduriyeti yeni ve mezun oldukları alanlara farklı alandan öğretmen atandığı için atanamayan öğretmenlerin mağduriyeti ile giderilmemeli, yeni mağduriyetlere zemin hazırlanmamalıdır. Unutulmamalıdır ki alan değişimi, geleceğimizi oluşturacak olan gençliği de mağdur edecektir. Madde 44 ü bizler yorumladığımızda ancak böyle bir şeyin dersin ya da alanın kaldırılmasında uygulanabileceği sonucuna varıyoruz.
4-PEKİ ALAN DEĞİŞİKLİĞİ NASIL YAPILDI?
Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü’nün 21.09.2012 tarihli 2012 Yılı Öğretmenlerin İl İçi Alan Değişikliği Kılavuzunda, Talim Ve Terbiye Kurulunun 12.09.2012 tarihli ve 5110 sayılı mütalaası gerekçe gösterilerek “YAN ALAN” ile alan değişikliğine izin verilmiştir. Norm fazlası olan tüm sınıf öğretmenlerine, özellikle “anahtar alan” olarak belirlenen Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliği ile Zihinsel Engelliler Öğretmenliği için alan değiştirme hakkı verilmiştir. Ancak, yakın gelecekte Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliğinin geleceği pek parlak görülmüyor. Bu ders için müfredat değişikliği yapılacağı, sonuçta bu alana geçen öğretmenlerin yeniden “norm fazlası” olma ihtimali olabileceği konuşuluyor. Ayrıca 1999 yılı ve öncesinde yüksekokul veya üniversitelerden mezun olan sınıf öğretmenlerinin diplomalarında yan alanı Resim, Müzik, Beden Eğitimi, Matematik, Türkçe, Edebiyat, Sosyal Bilgiler vb. yazılı olanlara alan değişiklik hakkı verilmiştir. Yani 1999 yılı ve öncesinden mezun olup sınıf öğretmeni olarak görev yapanlara ortaokullara ve liselerde branş öğretmenliğine geçiş hakkı verilmiştir. Millî Eğitim Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, 28.12.2012 tarih ve 249512 sayılı yazıları ile bir soru önergesine verdiği cevapta, norm kadro fazlası olduğu için 2012 yılında 23.559 sınıf öğretmeninin alan değişikliği ile diğer alan öğretmenliklerine geçtiğini açıklamıştır. Yine 2012 yılında toplam 30.326 öğretmen alan değişikliği yapmıştır. Norm fazlası durumuna düşen sınıf öğretmenlerin birçoğu mecburiyetten dolayı alan değiştirmiştir. Eş ve çocuklarının yanına gitmek, görev yaptıkları yerden ayrılmak, yüksek lisans-doktora eğitimini devam ettirmek için alan değiştirenler olmuştur.
5-ALAN DEĞİŞTİREN AMA BU KARARLARINDAN PİŞMANLIK DUYAN ÖĞRETMENLERİN SÖYLEDİKLERİNDEN BAZI ÖRNEKLER
5.1 M.Ö (İzmit): “21 yıllık sınıf öğretmeniyim. Yeni sistem nedeni ile norm fazlası oldum. Temmuz ayında tayin istememiz söylendi. Bende istedim. Eşim il dışında çalışıyor. Kızım il dışında okuyor. 6 yaşında oğlum ile yaşıyorum. Bu nedenle benim ve oğlum için şartlarımıza uyan bir okula tayin istedim. Her gün oğlumu bir komşuya bırakıp işe gidiyordum. Raporlu astım hastasıyım. Stresten astımım had safhaya çıktı. Her gün işten gelip kendimi nefes makinasına bağlıyordum. Durumumu yetkililere anlattım. Atamam olmadı. Tam bu sırada alan değişikliği gündeme geldi. Hiç düşünmeden evimin yanında bir ortaokula Türkçe öğretmeni olarak atandım.2 yıllık sınıf öğretmenliği mezunuyum. Sonradan 2 yıl Açık öğretim Fakültesi’nde lisans tamamladım. Diploma geldi yan alanı “Türkçe” diyor. Tam anlamıyla yetkin olmadığım bir alanda çalışıyorum. Ellerim kırılsaydı da alan değişikliği yapmasaydım. Evlerimizde huzur kalmadı. Yalvarıyoruz, eski alanımıza dönmek istiyoruz. Öğrencileri düşünsünler. Onların vebalini nasıl taşıyalım. Türkçe branşında başarılı olamıyorum.”
5.2 E.POLAT: “11 yıldır Güneydoğuda sınıf öğretmenliği yaptım. Eşim de sınıf öğretmeni olduğundan tayinimiz çıkmıyordu. Alan değişikliği yaptığımda tayinimin çıkacağını düşünerek, sağlıklı düşünmeden il içi alan değişikliği yaparak lise edebiyat öğretmenliğine geçtim. Edebiyatla ilgili üniversitede çok az kredi aldım. Yeterince bilgi sahibi olmadığım için, kendimi verimsiz hissediyorum. Ders çalıştığım halde zorlanıyorum. Geçtiğim günden beri pişmanlık duymaktayım. Alan değişikliği yapmamın sebebi, tayinimin çıkmamasıydı. Şu an memleketimin göbeğine bile gitmek istemiyorum. Alan değişikliği yaptığım için sürekli kendime kızıp duruyorum. Bu nedenle alan değişikliğinden pişman olanlara sınıf öğretmenliğine bir an önce geçme hakkı verilmesini istiyorum. Bu konuda pişmanların sesi olmanızı istiyorum.”
5.3 Aziz T: ”Bizler il içinde alanımızı değişik nedenlerden dolayı değiştirdik. Ancak sonraki süreçte faydalı olmadığımızı anladık. Öğrencilerin sorunlarını da çoğu zaman çözemiyoruz ve onlardan kaçıyoruz. Bunun yanında velilerde işin farkında olduğu için çocuklarını bizlerin sınıfından almaya başladılar. Bütün bunlar olurken psikolojimiz bozulmaya ve aile sorunlarımız baş göstermeye başladı. Bakanlıktan tek istediğimiz il dışına alan değiştirme hakkı verildiği gibi, il içi alan değiştirenlere de alanlarına dönüş hakkını isteğe bağlı olarak verilmeli. Ne olursunuz yardımcı olun. Gerçekten de yüzlerce öğretmen şuanda mutsuz, huzursuz ve çoğu mesleklerinden soğumuş durumda. Bizleri mesleğimize tekrar bağlamanın yolu asıl alanlarımıza dönüş hakkı vermenizdir. Saygılar. İyi çalışmalar.”
5.4 Talip P: “Ben il içi alan değişikliği ile alanını değiştiren tüm öğretmenler adına yazıyorum. Bizler Ekim ayında MEB’in tanıdığı bir hakla kimimiz bir hevesle, kimimiz ailemize daha yakın olmak adına kendi alanımızı bırakarak yan alanımıza geçen öğretmenleriz. Biz, çok büyük bir hata yaptığımızı geçtiğimiz ilk gün anladık. Hepimizin hayatı zehir oldu. Girdiğimiz dersi anlatamıyoruz. Okulda bizi adam yerine koyan yok. Adımız çakma öğretmene çıktı. Alanımıza tekrar dönmek için bir şans istiyoruz. Kendi işini yapmayan mutsuz değersiz bir öğretmenim kime ne faydam olabilir. Lütfen bizim sorunumuza kulak asın ve gündeme getirin. Bu ülkede en ağır suçları işleyenler bile pişmanlık yasasından dışarı çıktılar. Biz kendi işimizi istiyoruz. Onlar kadar hakkımız yok mu?”
5.5 Öğretmen: “İl içi isteğe bağlı alan değişikliği ile matematiğe geçtim. Mutsuzum, başarısızım, deneyimsizim yapamıyorum. Bana güvenen yüzlerce veli yüzlerce öğrenci var, ama benden onlara fayda da yok, başarı da yok. Hatalı karar verdim ama bunun bedelini öğrenci, veli, eğitim, çocuklarımız ödüyor. Benim onlara bu psikoloji ile öğretmenlik yapmam mümkün değil. Peki, bu öğrencilere yazık değil mi? Ben 16 yıllık öğretmeni iken yan alana geçerek en büyük hatayı yaptım. Çok deneyimli başarılı bir sınıf öğretmeni iken yan alana geçtim. Kendi alanımda çok deneyimli iken şuanda sudan çıkmış balık misali ne yapacağımı bilemeyen, çaresiz, kimseye faydası olmayan aciz bir öğretmene dönüştüm. Geleceğimizi, ülkemizi düşünüyorsak alan değiştirip te başarısız olan öğretmenlere bir geri dönüş hakkı verilsin…”
5.6 Öğretmen: “19 yıllık sınıf öğretmeniyken, MEB’in sınıf öğretmenleri için açtığı (4+4+4’ten dolayı ortaya çıkan sınıf öğretmenlerine eritmek adına yapılan) il içi alan değişikliğine başvurdum. Yan alanım olan İngilizce branşına atandım. Bu başvuruyu yapmanın en önemli sebebi okulumda norm fazlası olmamdı. Yeni okulumda artık ortaokulda bir İngilizce öğretmeniydim. Okuluma ilk gittiğim günlerde olayın o kadar yabancısıydım ki. Alanım farklı, deneyimim yok, sınıf hâkimiyetim yok, işin kısacası her şey farklı. Şu anda çok mutsuzum. Okula gitmek istemiyorum. Ayaklarım geri geri gidiyor. Zaten alabildiğim kadar rapor almaya çalışıyorum. Artık doktor tanıdığı olan arkadaş aramaya başladım. Çünkü anlatamıyorum. Allah’ım bu çocuklar yarın SBS’ye girecek, ben onlara ihanet ediyorum diye vicdanen kendi kendimi bitiriyorum. En azından ben çok ama çok pişmanım. Şu anda aşağı yukarı toplam 300 öğrencinin dersine giriyorum. 300 saf temiz çocuk. Ama şu an ben onlara öğretmiyorum. Sadece başlarında duran bir çobanım. Kendimi çok yetersiz, çok kötü hissediyorum. Ben kendi çocuğumun dersine asla benim durumumda olan bir öğretmenin girmesini istemezdim ki, eminim sizler de istemezsiniz. Memnun olanlar da var. Ama en azından MEB, bizim için, ‘pişman olup yapamıyorum, eğitimi katlediyorum’ diyenler için bir geri dönüş hakkı versin. Şu anda bir şeylerin kaygısını çekmesek, kimseye yalvarmayız sesimizi duyurun diye. Alır maaşımızı yatarız. Ama eğitim farklı bir olay, vicdan işi ve biz aldığımız parayı hak etmek istiyoruz. Lütfen eski alanlarımıza tekrar dönelim. Saygılarımla.”
5.7 Öğretmen: "İsteğe bağlı alan değişikliği ile yan alanım matematik dersine geçtim. Geçtiğim günden beri hayatım alt üst oldu. Yapabilirim, başarabilirim düşüncesiyle geçtim, ama maalesef başarılı değilim, çok yetersizim. Kendi isteğimle geçtim ama hata yapmışım. Her insan hata yapabilir, hatalı kararlar verebilir. Bizlerde hatalı karar verdik. Ama buradaki olay bu hatalı kararın ceremesini biz çekmiyoruz. Bizden eğitim, öğretim almaya gelen, bize güvenen öğrencilerimiz çekiyor. Öğrencilerin bu yıl SBS sınavına girecekler. Ve benim gibi alanında yetersiz bir öğretmenin verdiği bilgilerle bu sınava hazırlanıyorlar. Şu an ortada benim girdiğim sınıflar açısından bir sorun var. Bu sorunun çözülmesi gerekiyor. Sizler canınızı acemi bir şoföre emanet eder misiniz? İşte ben acemi, yetersiz, alanında tecrübesiz bir öğretmenim. Eski alanım olan sınıf öğretmenliğinde ne kadar başarılıydım. Ama 19 yıllık deneyimim bilmediğim bir alana geçtiğim için heba oldu gitti."
5.8 Öğretmen: “İsteğe bağlı alan değişikliği ile 20 yıldan sonra yan alanım Türk Dili ve edebiyatına geçtim. 20 yıllık sınıf öğretmeni iken, kendimi bir anda lisede Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeni olarak buldum. Bu benim 100 yıl düşünsem aklıma gelmeyecek bir şeydi. Dünyanın da çoğu yerinde olacak bir şey değildir bu galiba, yâda sıkı rastlanan. 20 yıl önce üniversitede gördüğüm yan alan dersinin adını hatırlamazken, o dersin öğretmeni olmuştum. Alan değiştirip liseye geçtikten sonra çok büyük pişmanlıklar yaşadım. Hem kendi adıma, hem de dersine girdiğim öğrencilerim adına. Ben bu derse çok yabancıyım. Derse ilgim sadece birkaç şiir düzeyinde, ama şu an koskoca bir lisede Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeniyim. Ders anlamında, bilgi birikim anlamında, hele ki o yaştaki öğrencilere nasıl davranılacağı konusunda hiç ama hiç bilgim yok. Hata ettim ve hatamın bedelini ödüyoruz. Ama dünyada hata yapan ilk insanın da ben olmadığını biliyorum. Alan değiştirip de pişman olanlar için lütfen biz geri dönüş hakkı verilmesi konusunda bizlere desteğe devam ediniz.”
5.9 N.Y: “Ben Erzurum’da bir lisede kimya öğretmeniyken, aile huzurunu olumsuz etkileyen faktörlerden tayinim çıkmadığı için alan değiştirip Fen ve Teknoloji Öğretmeni olarak Ordu iline atandım. Yeni alanımda mutsuz ve başarısızım. Sendikanıza yanımızda olduğu için minnettarım. İnternette yayınlanan bu durumu belirten yazınız ve arkamızda olduğunuz için teşekkür ederim. Geri dönemem. Lütfen sendika olarak alan değişikliğinin il içinde yapılması konusunda bizlere daha çok destek çıkınız. Sesimizi duyup duyurduğunuz için teşekkürler.” M Dost: “Mezuniyete esas ihtisas alanım ve 7 yıldır çalıştığım alan sınıf öğretmeniyken, Eylül ayında “alan değişimi” uygulamasından bulunduğu kurumda norm kadro fazlası olmam nedeniyle zihinsel engelliler öğretmenliği alanına geçtim. Uygulamada gördüm ki, aldığım eğitim, bu dersi vermeye müsait değil. Bundan ötürü verimsiz ve iş tatmini olmadan çalışıyorum. Atamamın iptal edilerek esas alanım olan sınıf öğretmenliğine geçmek istiyorum.”
5.Maddeye 10.Örnek: Selma S: “Eşim ve ben sınıf öğretmenliğinden il içi yan alan değişikliğinden branşa geçmiş bulunmaktayız. İkimizde çok ama çok pişmanız. Tekrar sınıf öğretmenliğine dönmek istiyoruz. Çünkü verimli olamıyoruz. Hiç mutlu değiliz. Ya il içi yan alan değişikliği iptal edilsin. Veya pişman durumda olanlara şubat tatilinde geri dönmek için bir şans verilsin.”
BİZİM YORUMUMUZ: Alan değişikliği yapıp pişman olan onca öğretmen bulunmaktadır. Bu öğretmenlerin asıl uzmanlık alanları farklıdır ve geçtikleri alanlarda yeni oldukları için kendilerini donanımları açısından o alanda yeterli eğitimi almadıkları , yani mezun oldukları (uzmanlık alanları) alanlar farklı olduğu için ve yetenek olarakta kendilerini öğrencilerine ders anlatma noktasında yeterli hissetmemekte ve eski, asıl kendilerini iyi hissettikleri ve kendilerini o alanda yeterli buldukları, senelerce çalıştıkları alanlarına özlem duymaktadırlar. Bu öğretmenlerin böyle bir duygu durumunda olmaları, hem kendilerini, hem ders verdikleri öğrencileri, kendi ailesi ve öğrencilerin ailesine kadar olumsuz yan etkileri olabilecektir. Ayrıca alan değişikliği yapılan bölümde ihtiyacın biraz daha kapanmasından kaynaklanan Halihazır da bekleyen mezun sayısı da bu durumdan negatif etkilenmektedir. Bir mağduriyetin giderilmesi, birden fazla mağduriyeti doğurmakta ve mağduriyeti giderilen öğretmenler tekrar pişman olabilmekte ve yetersizliklerini dile getirmektedirler. YUKARIDA ANLATILANLARDAN DOLAYI SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ALANIMIZA DÖNMEK İSTİYORUZ. ANKARAYA GİDECEK ARKADAŞLAR BUNA BENZER BİR DOSYA HAZIRLAYIP GİTMELERİ DAHA FAYDALI OLUR DİYE DÜŞÜNÜYORUM.
