Sayın Müfettişimiz Cemil Bey'in Bir memur sitesindeki görüşleri; İlginç tespitler var:
Bu yazıda okul müdür yardımcılarının öğretmenlerden seçilmesinin, insan kaynakları ve ülke ekonomisi açılarından olumsuz etkileri irdelenecektir. Okul müdür yardımcılarının öğretmen dışında başka bir kaynaktan sağlanıp sağlanmayacağı sorusuna yanıt aranacaktır.
Okulu müdür yönetir. Yönetim işlerinde ona yardım eden kişiler vardır. Bu kişiler doğal olarak müdür yardımcılarıdır.
Müdür yardımcılarının görevleri halen yürürlükte olan İlköğretim Kurumları Yönetmeliğinin 62. maddesinde: ‘Müdür yardımcıları ders okutmanın yanında (Bu haftada 6 saattir.) okulun her türlü eğitim – öğretim, yönetim, öğrenci,personel, tahakkuk, ayniyat, yazışma,, sosyal etkinlikler, yatılılık bursluluk,güvenlik,beslenme, bakım, nöbet, koruma,temizlik, düzen,halkla ilişkiler, gibi işleriyle ilgili olarak okul müdürü tarafından verilen görevleri yapar.’ Şeklinde düzenlenmiş olup Orta Öğretim Kurumları Yönetmeliğinde de benzer ifadeler yer almaktadır.
Okul Müdürü ve yardımcıları yönetmeliklerde belirtilen görevleri özetle şöyledir:
1. Fiziki Durum:
a) Okul tabelası,
b) Okulun temizlik, bakım, onarım,
c) Yangın ve sivil savunma tedbirleri,
d) Güvenlik önlemleri,
e) Bölümlerin tanzimi ve düzeni,
2. Eğitim Öğretim İşleri:
a) Öğretmenler kurulu toplantıları,
b) Zümre ve şube öğretmenler kurulu,
c) Planlar,
d) Yarışmalar,projeler,
e) Rehberlik çalışmaları
3. Öğrenci İşleri:
a) Yeni kayıtları yapma, bu kayıtları kütük defterine işleme,
b) Öğrenci sınıf geçme defterleri, ve diploma defterlerini tanzim etme,
c) Devamsız öğrencilerin devam takip işlemlerini yapma,
d) Okulun yazı ve kayıt işlerinin düzenli olarak yürütülmesini sağlama,
e) Öğrenci nakil işlemleri, öğrenci belgesi vb. işleri yürütme,
4. Büro İşleri:
a)Gelen-giden evrak defteri, nöbet defteri, personel devam- devamsızlık defteri vb. tutulması,
b)Desimal sisteme göre dosyalama işlemlerinin yapılması
c)Zimmet defterinin tutulması,
d) Duyurular dosyasının oluşturulması,
e)Arşiv işlemlerinin usulüne uygun yürütülmesi,
f) Personel şahı dosyasını tutma ve personelin özlük işler,
5. Hesap ayniyat ve Taşınır mal İşleri:
a) Satın Alma ve Muayene Komisyonları,
b) Okul Aile Birliği Hesabı
c) Kantin Hesabı,
d) Taşınır Mal işleri
Okul müdür yardımcılarının işlerini özetle bu başlıklar altında toplamak mümkündür. Yukarıda sayılan işlerin tamamına yakını e- okuldan yapılmaktadır.
Şimdi müdür yardımcılarının meslek analizini ve bu işlerin iş analizini yapalım.
Okul müdür yardımcılarının mesleği öğretmenliktir. Bu gün görev yapan bütün müdür yardımcıları değişik branşlardan öğretmenlerdir. Bu insanlar, dört yıl öğrenim gördükleri üniversitelerde öğretmenlik mesleği ve branşlarında eğitim alıyorlar. Başka bir deyişle devlet bu insanlara dört yıl öğretmenlik üzerine eğitim vermekte ve yatırım yapmaktadır. Elbette ki bu insanların asıl uzmanlık alanı olan ve verimli olacakları öğretmenliğinden yararlanması zorunluluk ve gerekliliktir.
Peki müdür yardımcılarının aldıkları eğitimle,yukarıda özetlediğimiz işler arasında bir illiyet bağı var mıdır?
İsterseniz soruyu bir de şu şekilde soralım. Yukarıdaki işler ayrı bir uzmanlık alanı mıdır?
Birinci soruya verilecek yanıt: Müdür yardımcılarının aldıkları eğitimle, yaptıkları işler arasında hiçbir illiyet bağı yoktur. Bu insanlara bu görevlerin yaptırılması tam anlamıyla bir insan israfıdır. Hem de maliyeti kolay kolay hesaplanamayacak bir israf.
İkinci soruya verilecek yanıt: Evet, ayrı bir uzmanlık gerektiriyor. Ama bunun için öğretmen olmak şart ve gerekli değil. Birinci koşul iyi bilgisayar kullanmak ve en az lise mezunu olmak yeterli.
Teknolojinin hayatımıza bu kadar girdiği ve her türlü iş ve işlemlerin bilgisayar ortamında yapıldığı bir dönemdeyiz. Bilindiği gibi e-Devlet ve e- Kayıt uygulamaları birkaç yıldan beri uygulanmaktadır. Son olarak Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2007/74 Sayılı Genelgesinde pilot olarak uygulanan e-Okul uygulamasının Türkiye genelinde bütün okullarda uygulanması zorunlu hale getirilmiş olup bundan böyle nakil, öğrenci belgesi vb. bütün işlemlerin internet üzerinden gerçekleştirilecektir. Ayrıca Taşınır Mal Yönetmeliği ile kurumların demirbaş kayıtlarının da bilgisayar ortamında kayıtları yapılmış bulunmaktadır. Hepimizin gördüğü ve bir yanıyla içinde olduğu üzere çok kısa bir zaman içerisinde her türlü iş ve işlemler elektronik ortamda yapılacaktır. Bu durumun doğal bir sonucu olarak işler daha kısa sürede yapılacak ve daha az maliyet getirecektir.
Biz yazımızın ana teması olan okul müdür yardımcılarına dönecek olursak, asıl meslekleri öğretmenlik olan ve ülkemizde en iyimser rakamlara göre yetmiş bin öğretmen açığı (M. E.B. rakamları) bulunduğu göz önüne alındığında ve yine ülkemizde yaklaşık doksan bin yöneticinin bulunduğu, bunların yaklaşık altmış bininin müdür yardımcısı olduğu söz konusu ise yapılacak bir uygulama ile hem eğitim tarihimizin en büyük insan tasarrufu sağlanmış olacak hem de müdür yardımcılarının yerine binlerce lise ve üniversite mezunu istihdam edilecektir. Ayrıca, bu uygulamadan ekonomik anlamda da büyük tasarruf sağlanacaktır.
Okulu, diğer çalışanlarla birlikte müdür yönetir anlayışından hareketle okul müdürünün kesinlikle öğretmen kökenli olması gerekmektedir. Çünkü okul ortamında, programdan, mevzuat, pedegoji, insan ilişkileri, yönetim vb. konularında müdürün öğretmen kökenli olması gerekmektedir. Ancak; yukarıda da belirttiğimiz üzere her şeyin bilgisayar ortamına geçtiği bir dönemde, bilgisayar bilen ve okul işleri ile ilgili etkili bir hizmet içi kursundan geçmiş bir lise ya da üniversite mezunu bir kişinin çok rahatlıkla yapabileceği bu işte öğretmenin istihdam edilmesi ve ülkemizde öğretmen açığının da bulunması hepimizi konu üzerinde düşünmeye ve proje üretmeye zorlamaktadır.
Türkiye’de devlete bağlı anaokulu 1396, ilköğretim ve orta öğretim 44415 bin olmak üzere toplam 45811 okul bulunmaktadır. (Meb, eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü Web sayfası) Bu okullarımızda ortalama ikişer müdür yardımcısının görev yaptığını düşünürsek müdür yardımcısı olarak görev yapan öğretmen sayısı 91.622’dir. Milli Eğitim Bakanlığı yapacağı bir yasal düzenlemeyle bir anda öğretmen açığını kapatabilecektir.
Her yıl 12-18 Aralık tarihleri ‘Yerli Malı Yatırım Ve Tasarruf Haftası’ olarak kutlanmaktadır. Bu haftayı gerçek anlamıyla kutlamak için Sayın Bakanımızın elinde tarihi bir fırsat bulunmaktadır.
Cemil COŞKUN
Müfettişler Derneği İstanbul İl Temsilcisi
KAYNAKÇA
1. MEB İlköğretim Kurumları Yönetmeliği
2. MEB Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü Web Sayfası
3. İstanbul İlköğretim Müfettişleri Başkanlığı Teftiş Rehberi
