eğitim ve öğretimi birbirine karıştırmamak lazım, derslerdeki kazanımlar öğretimdir(istendik olduğu sürece), öğretim ise eğitimin bir parçasıdır, yani bazı kazanımlar öğretim bazı kazanımlar eğitim değildir,
artı eğitim okul dışı gelenek, din, gibi olgularıda içine alır,
kısacası eğitim çok geniş kapsamlı, öğretimi kapsayan, sosyal hayatla bütünleşik bir kavramdır,
Hem "öğretim eğitimin bir parçasıdır" diyerek doğru bir tespit yapacaksınız hem de eğitimle öğretimi birbirine karıştırmayalım diyeceksiniz. Aslında bu kavramlar birbirinin ayrılmaz parçalarıdır demek daha doğru olur. Bu durumda kavramların bir tanımını yapmanız gerekiyor.
Eğitim deyince bu konuya kafa yoranlar da dahil olmak üzere, genellikle insan ilişkilerinde dürüst davranmak, saygılı davranmak, yardımseverlik, iyi ahlaklı olmak, kırıcı olmamak..... gibi kavramlar akla gelmektedir.
Öğrenciye sınıfta uyulması gereken kuralları açıklarsınız. Sorduğunuz zaman size eksiksiz olarak kuralları sayıyorsa öğrenmiş kabul edersiniz. Ancak öğrenci bu kuralları yeterince uygulamıyorsa, uyardığınızda kurala uyuyor, uyaran olmayınca boşveriyorsa öğrendiğini içselleştirmemiş, dolayısıyla eğitilmemiş olur.
Alıntıda yazılanlara bakılırsa okullarımızda sadece öğretim yapıldığı sonucuna ulaşırsınız.
2. sınıf Hayat Bilgisi dersi kazanımlarından birisi:
"A.2.5. Okul kurallarının neden konduğunu araştırır ve açıklar."
Bu kazanım bir beceriye yöneliktir. Bu kazanıma yönelik olarak öğrenci bir süre araştırma yapacak, edindiği bilgileri rapor halına getirip sınıfa sunacak.
Bu kazanıma ulasması için öğretmen öğrenciye rehberlik edecek ve raporun nasıl yazılması gerektiğini açıklayacak, yanlışlarını düzeltecek. Yani öğretim yapacak. Burada "eğitim" ögesi yok gibi görünüyor. Ancak öğretmen rehberlik yaparken öğrencilere takınacağı tavır öğretim içindeki "eğitim" ögesini oluşturacaktır. Öğretmen sözkonusu kazanıma yönelik 'öğretim'i gerçekleştirirken öğrencilere olumlu tavır takınırsa, eğitimi de olumlu yönde gerçekleştirmiş olacaktır.
Bir de şu kazanıma bakalım:
"A.2.24. Özensiz iletişimin yaratacağı sorunları belirleyerek, öğretmeni ve arkadaşlarıyla iletişim kurarken nezaket ifadeleri kullanır."
Bu kazanım cümlesinde öğretim ögesiyle birlikte eğitim ögesi de açık olarak göze çarpıyor.
"Özensiz iletişimin yaratacağı sorunları belirleyebilmek" sadece bir beceri öğretimi gerektirdiği halde, "öğretmeni ve arkadaşlarıyla iletişim kurarken nezaket ifadeleri kullanmak" hem öğretimi hem de"eğitim'i gerektirmektedir.Yani öğrenci başkalarıyla olan ilişkilerinde saygılı ve nazik olmayı 'öğrenecek' bunu içselleştirip gerektiği gibi nazik davranacak.
