Peygamberimiz ahlâkını (alışkanlığını, huyunu, yaşantısını) Kur’an’dan almış, bütün güzel davranışları kendisinde toplamıştır. Hz. Aişe “O’nun ahlâkı Kur’an idi” demiştir.
Peygamberimiz’in ahlâkından bazı örnekler:
1. Peygamberimiz, her işini düzenli yapardı. Dinlenmek için vakit ayırdığı gibi, ibadet için de vakit ayırırdı. Peygamberimiz Allah’ı çok sever, her an O’nu hatırlar ve ibadet etmekten büyük mutluluk duyardı. Peygamberimiz, Allah’a son derece güvenir, kendisini başarıya ulaştıracağına inanır ve bunun için Allah’a duâ ederdi.
2. Peygamberimiz her işini kendisi yapar, başkalarına yük olmaktan çekinirdi. Herkes gibi yaşamayı sever, ayrıcalıklı olmayı istemezdi.
3. Peygamberimiz her şeyin sadesini ve temizini severdi. Üstünü başını, elbiselerini, çevresini temiz tutar, herkese temiz olmalarını tavsiye ederdi. Her zaman dişlerini fırçalardı. Güzel kokular kullanmayı severdi. Kendisi az yer, az içer ve az uyurdu.
4. Peygamberimiz çocukluktan itibaren doğruluktan ayrılmamış ve hiç yalan söylememiştir. Gereksiz yere konuşmaktan da hoşlanmazdı. Söz verdiği zaman sözünü yerine getirirdi. Gençlik döneminde bile ‘Muhammed-ül Emîn’ (Güvenilir Muhammed) diye çağrılırdı.
5. Peygamberimiz’in kalbi şefkat, merhamet ve insan sevgisi ile doluydu. Özellikle kimsesizlere ve fakirlere yakınlık gösterir, onların dertlerini dinler ve elinden geldiği kadar onlara yardım ederdi. Hastaları ziyaret eder, onların hâl ve hatırlarını sorardı.
6. Peygamberimiz insanların en cömerti idi. Kendisinden bir şey isteyeni boş çevirmez, eline ne geçerse ihtiyacı olanlara dağıtır; “Ben dağıtıcıyım, veren Allah’tır” derdi. Bununla beraber dilenciliği sevmez, dilenenlere bundan kurtulmaları için çalışma yollarını gösterirdi.
7. Peygamberimiz; güleryüzlü, hoşgörülü, yumuşak huylu ve son derece nazik idi. Kaba ve kırıcı değildi. O, hayatı boyunca kimseye kötü söz söylememiş, kırıcı bir davranışta bulunmamış, kimseyi azarlamamış ve dövmemiştir. Dargın durmayı da yasaklamıştır.
8. Peygamberimiz çok alçak gönüllü idi. Asla büyüklük taslamaz, bir yere gittiği zaman kendisi için ayağa kalkılmasını ve elinin öpülmesini istemezdi. Ayrıca insanların aşırı derecede kendisini övmesine izin vermezdi.
9. Peygamberimiz, ‘misavirperver’ idi. O, misafirlerini en iyi şekilde ağırlar, onlara bizzat kendisi hizmet ederdi. Müslüman olmayan misafirlere de aynı şekilde davranırdı.
10. Peygamberimiz, çok cesaretli idi. İnsanları İslam’a çağırırken tek kişiydi. Bu esnada büyük tehlikelerle karşılaştı. Düşmanlar O’nu öldürmek ve İslam’ın yayılmasını önlemek için çok planlar yaptılar. Ama O, ümitsizliğe kapılmadı ve sabırla görevine devam etti.
11. Peygamberimiz, örnek bir ‘aile reisi’ idi. Hanımlarına karşı çok nazik, çocuklarına karşı da çok şefkatli idi. Ev işlerinde hanımlarına yardım eder, elbiselerini kendi eliyle yamar, ayakkabılarını tamir eder ve evini süpürürdü.
12. Peygamberimiz çocukları çok severdi. Onları kucağına alıp okşar, sevgi ve şefkâtle öperdi. Onları nerede görürse selâm verir, onlarla konuşur ve şakalaşırdı.
13. Yaşlılara ve büyüklere her zaman saygı duyar, onlardan yardımını esirgemezdi. Onlara selam verirdi. Sadece insanlara değil hayvanlara karşı da iyi davranılmasını isterdi.
Eğer kaliteli bir şahsiyete sahip olmak istiyorsak Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem'i örnek almalı, O'nun hayatını şahsiyetimize kandil yapmalıyız.
