Zorunlu hizmet affının iptali durumunda hak kaybı oluşmayacaktır; çünkü zorunlu hizmet MEB tarafından bir gereklilik olarak görülmektedir ve öğretmenler ilk atandıklarında bu gerekliliği kabul ederler. “Af” diye bir hak olamaz, dolayısıyla zorunlu hizmet affıyla sağlanmış bir hak da olamaz.
Affın iptal edilmesi, bazı öğretmenleri üzecektir:
a) Zorunlu hizmetini yapmamış öğretmenler, zorunlu hizmet bölgelerine gitmekten kurtarılmışlardı. Affın iptali durumunda bu öğretmenler, ilk yer değiştirme döneminde zorunlu hizmet bölgelerine atama istemek zorunda kalırlar. Ancak şöyle de düşünebiliriz: 2010 yılında zorunlu hizmete gitmesi gerekirken, 2011 yılında zorunlu hizmete giden bir öğretmen, bir yıl boyunca hizmet puanını artıracaktır. Bundan dolayı, iller arası veya il içi atama durumunda daha fazla hizmet puanıyla daha iyi yerlere gidebilecektir. Yani bu öğretmen bir yıl boyunca aftan yararlandığında bile kazançlı çıkmaktadır.
b) Zorunlu hizmetini tamamlamadığı halde bazı branşlarda az sayıdaki öğretmen, kalkınmış bölgelere 1-2 yıl erken gitme şansı elde etmişlerdi. Bilgisayar, İngilizce gibi öğretmen ihtiyacının fazla olduğu bu branşlardaki öğretmenler, affın iptali durumunda zorunlu hizmete tabi kılınacaklardır. Bu öğretmenler için “zorunlu hizmet bölgelerine dönmek”, illa ki geldikleri okullara veya Doğu’nun ücra köşelerine gitmek anlamı taşımaz. Öğretmen ihtiyacının fazla olduğu bu branşlardaki öğretmenler, hizmet puanı avantajı olmadan da kötünün iyisi diye tabir edilen zorunlu hizmet bölgelerine gidebilirler.
Örnek verecek olursak; Şırnak’taki iki yıllık bir Bilişim Teknolojileri öğretmeni aftan yararlanarak Bursa-Merkez’e gitmiştir. Bu öğretmenin aftan yararlandığı tek nokta zorunluluk süresinin ortadan kalkmasıdır. Çok düşük bir hizmet puanıyla Bursa-Merkez’e gelebilmesindeki etken ise, Bilişim Teknolojileri alanında öğretmen açığının fazla oluşudur. Yani bu öğretmen 3 yılda zorunlu hizmetini tamamlasa da iyi tabir edilen bir yere gidebilir, tamamlamasa da… Affın iptali durumunda, bu öğretmen il içi tayinle, Bursa’daki zorunlu hizmet bölgeleri olarak belirlenen Keles, Orhaneli gibi ilçelere atanabilir; zorunlu hizmetini Batı’da bir yerde tamamlayabilir. “Şırnak’a illa ki dönecektir” diye bir şart yoktur.
Affın iptal edilmesi, bazı öğretmenleri sevindirecektir:
a) Özellikle doğuda, sınıf öğretmenliği gibi pek çok branştaki birçok öğretmen zorunlu hizmet affıyla birlikte, zor koşullarda yaptıkları görev sürelerini ortalama 3-4 yıl uzatmışlardır. Batı’da aftan faydalanan öğretmenlerin normları kapatmasıyla, Doğu’daki öğretmenlerin Batı’ya, Batıdakilerin de Doğu’ya sirkülasyonu azalmıştır. Tabi şunu da belirtmek gerekir; Batı’daki norm açıkları, affa rağmen çok fazladır. Ancak MEB, öğretmenlerin sirkülasyonunu çeşitli gerekçelerle istememekte ve Batı’daki norm açıklarının tümüyle dolmasını da engellemektedir. Bu gerekçelerin neler olduğunu “MEB, Norm Açıklarını Önümüzdeki Yılda Yeterince Gösterecek mi?” başlıklı yazımızda açıklamıştık.
b) Zorunlu hizmetini tamamlamış, görev yaptığı yerden memnun olmayan bazı öğretmenler, yaşam standardı yüksek yerlere tayin istemiş, ancak atanamamışlardır. Yüksek hizmet puanlarıyla gidemedikleri il dışı tercihlerine, düşük puanlı aftan yararlanmış bazı öğretmenler il içi tayinle yerleşebilmişlerdir.
c) Zorunlu hizmetini yıllar önce yapmış ve aftan zarar görmeyen birçok öğretmen de, affa karşıdır. Çünkü zor şartlarda tamamladıkları “zorunlu” görevden diğer bazı öğretmenlerin muaf tutulmasını eşitsizlik olarak görmektedirler. Bu bakımdan zorunlu hizmet affının iptali, birçok öğretmen için olumlu bir motivasyon unsuru olacaktır.
Güven DOĞAN
personelmeb.net
guven_dogan455@mynet.com