MEMURLARIN TEDAVİLERİNE AİT ÖDEMELERİN
NASIL YAPILACAĞINA İLİŞKİN
ANAYASA MAHKEMESİNİN GEREKÇELİ KARARI YAYIMLANDI...
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin tedavi kurum ve kuruluşlarında yapılan tedavilere (Diş tedavileri dahil) ilişkin ücretler ile kullanılması gerekli görülen ortez, protez ve diğer iyileştirme araçlarının sağlanmasının en önemli özlük hakları olduğu belirtilerek, bunlara ilişkin ödemelerin nasıl yapılacağının yasayla düzenlenmesi gerektiğine ilişkin Anayasa Mahkemesinin gerekçeli kararı 3 Nisan 2009 tarih ve 27189 sayılı Resmi Gazete`de yayımlandı.
Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan Bütçe Uygulama Talimatları ile kamu görevlileri ve bakmakla yükümlü olduklarının sağlık harcamalarından hangilerinin ne miktarının karşılanacağı belirlenmektedir. Uzun zamandır yayımlanan bu tebliğlerde hukuksal ve bilimsel kurallara aykırı, toplumun sağlık hizmetlerine erişimini kısıtlayıcı hükümlerin iptali için açılan davaların ilgililer lehine sonuçlanması üzerine 2003 ve 2004 yıllarında yasa hükmünün değiştirilmesi yoluna gidilmiştir. Bu kapsamda, Devlet Memurları Yasasının 209. maddesinde değişikliğe gidilerek "tedavi giderlerinin karşılanacağı" ibaresi, "tedavi giderlerinin ne kadarının karşılanacağının Maliye Bakanlığı tarafından Sağlık Bakanlığının da görüşü alınarak hazırlanacak yönetmelikle belirleneceği" biçiminde değiştirilmiş; bununla bağlantılı olarak da Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede bu konuda Maliye Bakanlığına görev ve yetki veren bir düzenleme yapılmıştır.
Bilindiği gibi Türk Dişhekimleri Birliği tarafından 2005 yılı Bütçe Uygulama Talimatının diş tedavileri ile ilgili bazı kısıtlayıcı hükümlerinin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptali için açılan davada, bu kısıtlamaların temelini oluşturan yasal düzenlemelerin de Anayasa`ya aykırı olduğu ileri sürülmüştü. Söz konusu gerekçemiz Danıştay tarafından da "ciddi" bulunarak ilgili yasa hükümlerinin iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulmuştu.
Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan değerlendirme sonucunda, Resmi Gazete`de yayımlanan gerekçeli kararla; Devlet Memurları Yasasının 209. maddesinde ve 198 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 10. maddesinde tevdi hakkının yönetmelikle kısıtlanmasına yönelik olarak yapılmış değişikliklerin iptaline karar verilmiştir. Karar gerekçesinde, Anayasa`nın 128. maddesi uyarınca memurların özlük işlerinin kanunla düzenlenmesi gerektiği, Anayasa`nın 7. maddesi uyarınca yasama yetkisinin Türkiye Büyük Millet Meclisine ait olduğu ve bu yetkinin devredilemeyeceği, Anayasa`da yasayla düzenlenmesi öngörülen konularda, yürütme organına genel ve sınırları belirsiz bir düzenleme yetkisinin verilmesi olanaklı olmadığı, memurlar ve diğer kamu görevlilerinin hakları ve yükümlülüklerinin yasa ile düzenlenmiş olduğunun kabul edilebilmesi için söz konusu hak ve yükümlülüklerin sadece ad olarak yasada belirtilmesi yeterli olmayıp böyle bir düzenlemede temel ilkelerin ortaya konulması, çerçevenin çizilmesi, sınırsız, belirsiz ve geniş bir alanın yürütmenin düzenlemesine bırakılmamasının gerektiği vurgulanmış; tedavi kurum ve kuruluşlarında yapılan tedavilere ilişkin ücretler ile kullanılması gerekli görülen ortez, protez ve diğer iyileştirme araçlarının sağlanması memurlar ve diğer kamu görevlilerinin en önemli özlük hakların olduğu belirtilerek bunlara ilişkin ödemelerin nasıl yapılacağının yasayla düzenlenmesi gerektiğine hükmedilmiştir.
Belirtilen gerekçelerle, söz konusu yasal düzenlemelerde memurlar ve diğer kamu görevlilerinin özlük haklarından olan tedavi yardımının nasıl yapılacağı yasayla belirlenmeyip, idarenin takdirine bırakılmış olması sebebiyle ilgili yasa hükümlerinin iptaline oybirliğiyle karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin bu kararıyla Maliye Bakanlığı Tedavi Yardımı Uygulama Tebliğinin yasal dayanağı ortadan kalkmış; kamu görevlileri ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin tedavi haklarının sınırlarının yönetmelik ya da tebliğ ile değil ancak yasa ile düzenlenmesinin zorunlu olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu yönde yapılacak bir yasal düzenlemeye kadar, tedavinin gerektirdiği giderlerin ilgili idareler tarafından tam olarak ödenmesi gereklidir.
Kaynak:Türk Diş Hekimleri Birliği
