Doğru Soru Sorma Stratejileri

Arkadaşlar,hepimiz şu veya bu şekilde sorular hazırlayıp veya sözel olarak öğrencilerimize sorular yöneltiyoruz.

Peki acaba hazırladığımız sorular ne kadar işlevsel?Hazırladığımız soruların ölçme gücü,bilgileri harekete geçirme gücü ne kadar?Doğru soru nedir?

Bu konuyla ilgili elimde bulunan bilgileri paylaşmak istiyorum.Sizler de bu konu hakkındaki deneyimlerinizi paylaşırsanız aslında bildiğimizi sandığımız fakat küçük ayrıntıları gözden kaçıdığımız bi konuda doğruları yakalayıp,uygulamalarımızı zenginleştirebiliriz.

Şimdiden,katılımda bulunan herkese teşekkürler...



DOĞRU SORULAR SORMA

       Eğitimciler, Sokrat’ın öğrencilerini düşündürmek ve onların fikirlerini analiz etmeleri için 2200 yıl öncesinden günümüze doğru soru sorma stratejilerinin öneminin farkındadırlar.

Doğru soru:

Düşünmeyi başlatır,öğrencilerin yaratıcılıklarını ve kendi görüşlerini geliştirmelerinde, ihtiyaçlarına uygun pratik yapma fırsatı verir.

İlköğretim ve ortaöğretimde öğretmenler bir derste onlarca soru sormasına rağmen bu soruların %90’nın cevabı ezberlenen bilgilerdir.


  Düşünmeyi sağlayacak sorular sormak için doğru soru sorma stratejileri neler olabilir sizce?

İşte ilk strateji:

Strateji 1 :
   
EVET AMA NEDEN?

Öğrencilere bir cevabın neden doğru olduğunu sorun.

Örnek:       6x (9 - 4) = 30 cevabı neden doğrudur?
                 
*Kristof Kolomb Amerikayı keşfettiği için neden meşhur olmuştur?

Her iki soruda temel bilgilerin bilinmesinin yanı sıra  sorular bu bilgilerin kullanılmasını gerektirir.

Strateji 2 :     

FAYDASI NEDİR?

** Bilginin kullanılmasına odaklanmış sorular sorun.**

Örnek:     Bitkilerin büyümesi üzerinde ışığın etkisini bilmemizin faydası nedir?

Öğrenciler bitkileri nereye dikeceğimize veya hangi bitkilerin ışığın gelişine göre daha uygun olduğuna karar  verebilmemiz için gibi cevaplar verebilirler.

“Neden” sorularının bir başka yararı da, öğrencilerin kısa süre sonra sadece cevap vermenin dışında kendi kendilerine soru sormalarını da sağlar.

Tümden gelim de burada yer alabilir bir bütünü parçlayarak ilk parçasına ulaşmakda bir strateji olabilir tabi soruları sorarken dikkat etmek gerekir. Bunun olması için ne olması gerekir? sorusu sıklıkla sorulan sorudur burada.nasıl olmuştur neye ihtiyaç vardır soruları da sorulan sorulardır

Teşekkür ederim Dehliz Hocam,sizin yazdığınız tümdengelim de stratejilerimizin arasında:


Strateji  3 :


** KÜÇÜLTMEK **

 Bir konuyu küçülterek, parçalara bölerek veya bazı bölümlerini iptal ederek sorun.

Örnek:    Yerçekimi ortadan kalksa Dünya'da yaşam nasıl olur?

Teşekür ederim Sudee Öğretmenim  aynı soruyu bu gün öğrencilerime sormuştum birde yazı olmasaydı diye ve bir çok sonucu ortaya çıkardık miniklerimle tekrar teşekkür ederim böyle bir konu açtığınız için

Ben teşekkür ederim Dehliz Hocam,ben stratejileri paylaşmaya devam edeyim ve hep beraber örnek sorular oluşturalım ne dersiniz?


Strateji 4 :


** ŞİMDİ FARK NEDİR? **

Bir yeniliğin veya değişimin uygulanmasıyla ilgili sorular sorun. 

Uyarlamak. Bir fikri farklı bir biçime çevirerek sorun.


Örnek:   Bazı hayvanlar gibi insanlar da kış uykusuna yatsalardı neler olurdu?

DEĞİŞTİRMEK

•Bir Olay, Öyküyü Vb. Biraz Değiştirerek Sorun.

Örnek: Eğer Hansel Ve Gratel Ormanda Yanlarına Bir Harita Almış Olsalardı Neler Olurdu?

•YERİNE GEÇİRMEK
•Bir Şeyi Bir Başka Şeyin Yerine Geçirerek Sorun.
Örnek: Ekmeğin Arasına Elma Koyarak Tost Yaparsak Tadı Nasıl Olur?
•BÜYÜTMEK
•Bir Konuyu Eklemeler Yaparak, Çoğaltarak Genişleterek Sorun.
Örnek: Newton’un Dördüncü Yasası Ne Olacaktı?

Sudee ve dehliz öğretmenlerim. Yaratıcı düşüncelerinizden dolayı sizleri kutluyorum. Teşekkürler.

Ben de katkıda bulunmak isterim.

YERİNE KOYMAK

Örnek olay olarak verilen hikayedeki herhangi bir kahramanın yerine kendisini koyup "Siz olsaydınız ne yapardınız? Bu konuda siz nasıl davranırdınız?" gibi sorular da öğrencileri düşünmeye itecektir. Saygılar...

Rica ederiz Habitat Hocam,bilgi paylaştıkça artar...

** TERS ÇEVİRMEK **

Olayları tam tersinden sorun.

Örnek:  Sabah yatıp akşam kalkarsak neler olur?


** BİRLEŞTİREREK **

İki veya daha fazla şeyi birleştirerek sorun.

Örnek:  Her kıta bir devlet olsa neler olur?

** DOĞRU-YANLIŞ-HİÇBİRİ?**

Ezberlenmiş bilgi ile cevaplandırılan sorular arkasından neden bu şekilde olduğunu sorun

Örnek: Türkiye’de kaç ilin olduğunu sorduktan sonra illerin neden 1,2,3, gibi sayılar ile adlandırılmayıp ta her birine ayrı isim verildiğini sorun.


** NEDİR?YERİNE NEDEN?**

        Öğrencileri dikkatli bir analize yönelten birden fazla doğru cevabı olan sorular sorun. Bu strateji öğrencilere temel becerilerin kazandırılmasında etkilidir.

Örnek:    Sıfatın tanımını yaptırmak yerine bir cümle içerisinde uygun yerdeki boşluğun bir kelime ile doldurulmasını isteyin ve neden bu kelimeyi kullandığını sorun.

Rica ederiz Habitat Hocam,bilgi paylaştıkça artar...

** TERS ÇEVİRMEK **

Olayları tam tersinden sorun.

Örnek:  Sabah yatıp akşam kalkarsak neler olur?

TERSİNDEN DÜŞÜNMEK

Olan bir olayın olmadığını düşünerek cevap vermesini istemek.

Bilgi: Buharlaşma olduğu içinyağış meydana gelir.

Bunu tersinden düşünelim. Ortaya nasıl bir cümle çıkar?

Buharlaşma olmazsa yağış olmaz.

Soru: Hangi sayıya 30 eklersek 70 eder?

Tersten düşünelim. Beklenen cevap: Bu sayıya 30 eklemeseydik 70 olmazdı.

Arkadaşlar,önce stratejileri bitirelim.Daha sonra her strateji için örnek sorular geliştirelim.Ne dersiniz? (Habitat Hocam,katkılarınız için tekrar teşekkürler...)



** BENZER VEYA FARKLI **

Kavramları, olguları, olayları değerlendirerek karşılaştırmayı gerektiren sorular sorun.

Örnek:  Atatürk ile Fatih Sultan Mehmet’in yaptıklarının benzerliklerini ve farklılıklarını sorun.


** SIRA DIŞI BAĞLANTILAR **

Sıra dışı ve yaratıcı fikirler gerektiren sorular sorun.

Örnek: Kavramları öğretirken bunların alışılagelmiş eylemler ve alışkanlıklar ile bağlantısının dışında kullanımını isteyin.

Olabilir sudee hocam.

ÇAĞRIŞIM

Verilen sözcük, terim ya da nesnelerin neler çağrıştırdığını beyin fırtınası yoluyla istemek.


BAĞLANTI KURMAK

Öğrenilen bilgilerin gerçek hayatta kullanılması ile ilgili bağlantılar kurulmasını istemek.