Nevruz Bahar Bayramı Geldi.

Nevruz Bayramı
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Nevruz Bayramı, Kuzey Yarımküre'de yaşayan insanların ortak bahar bayramıdır.
Nevruz Bayramı, Kuzey Yarımküre'de yaşayan insanların ortak bahar bayramıdır.

Nevruz Bayramı ya da sadece Nevruz (Yenigün) (Azerice: Novruz, Farsça: نوروز, Kürtçe: Newroz, Tacikçe: Наурыз), Farslar, Türkler, Kürtler, Zazalar, Azeriler, Afganlar, Arnavutlar, Gürcüler, Türkmenler, Tacikler, Özbekler, Kırgızlar'la beraber neredeyse tüm kuzey yarım küre tarafından kutlanan geleneksel yeni yıl ya da başka bir değişle doğanın uyanışı ve bahar bayramıdır.[1][2]

Aynı zamanda, Zerdüştlük , hem de Bahailer[3] için de kutsal bir gündür ve tatil olarak kutlanır. Günümüz İran'ında, her ne kadar İslami bir kökeni olmasa da bir şenlik olarak kutlanır.

Nevruz, İran ve Bahai[3] takvimlerine göre yılın ilk gününü temsil eder. Bazı topluluklar bu bayramı 21 Mart'ta kutlarken, diğerleri kuzey yarım kürede ilkbaharın başlamasını temsilen, 22 veya 23 Mart'ta kutlarlar.[1]

Türk Dünyasında Nevruz Bayramı

Türk Dünyasında Nevruz kutlamalarının içeriği ve ifade ettiği simgesel anlatım hemen hemen aynıdır. Fark yalnızca, çok geniş Türk dili konuşulan coğrafyada bayram kutlamalarının çeşitli uygulamalarında ortaya çıkar. Sözgelimi Azerbaycan' da Nevruz Bayramı yaklaştığında onun kutlanılması hazırlıklarına başlanır. 21 Mart'tan önceki haftanın son Çarşamba günü de özel Nevruz Arifesi olarak kutlanır. Ayın 21'inden başlayarak 3 gün bayram edilir. Genel törenler ise Nevruz Arifesi Çarşamba gününden başlar: Kosa-kosa, Papak Atma, Anabala, Diredöyme gibi ilginç halk oyunları vb. oynanır. Evlerden hediyeler alabilmek için kapıdan veya bacadan torba atmak veya ,şal sallamak, ateşin üzerinden atlamak, yumurta boyamak veya tokuşturmak, yeşil semeni, yani cücertilmiş buğday vb. Nevruz Bayramında ve önceki Çarşamba günlerinde yapılan Nevruz geleneklerindendir. Azerbaycan'da kutlanılan Nevruz Bayramlarında bir başka görülmeye değer olaylardan biri de Nevruz sofrasıdır. Nevruz sofrasında ne olmaz ki? Azerbaycan mutfağının en güzel yemekleri. Özellikle de pilavları! Parça döşeme pilav, Levengi pilavı vb. Aynı zamanda çeşitlili baklavalar, şekerbura, ,seker çöreği ,şor goğalı, bayram sofralarını, kent ve kasabalarda gezi ve dinlenme yerlerindeki köşkleri, mağaza vitrinlerini bile süsler.


Nevruz Bayramı Kazaklarda 21 Mart'tan itibaren büyük bir coşkuyla kutlanır. Nevruz'dan önce evler temizlenir, herkes en iyi elbiselerini giyer, koyun, sığırr, deve ve at keser. Büyük kazanlarda köce (katı peynir, buğday, darı gibi yedi çeşit gıdadan oluşan çorba) adı verilen Nevruz çorbası içilir. Kökpar (Gök Börü oyunu), kız kuvuv (Kızın erkeği kovalaması oyunu), böyge (At yarışı), güreş, canbı almak, gümüş almak vb. sportif ve halk oyunları oynanır.

Nevruz Bayramından beş altı gün önce, her Türkmen ailesi eşyalarını dışarı çıkarıp temizleyerek hazırlığa başlar. Evlerdeki temizlik insanlarda da görülür. Yeni yılı temiz karşılamak için yıkanmak da şarttır. Bir başka hazırlık da, yeni yılı yeni giysi ile karşılamaya yöneliktir. Eğer dikkat ederseniz, Türk halkları içerisinde kendi milli giysileriyle en fazla farklılık gösteren de Türkmenlerdir. Burada rahmetli Türkmen profesörü dostum Kumman Sarıyev'in bir özdeyişini söylemeden edemiyorum. Rahmetli biz bir araya gelince hep şöyle derdi: "Azerbaycanlıların dili, Türkmenlerin giysisi, Özbeklerin takkesi."


Özbeklerde Nevruz sofrasına "s" harfi ile başlayan yedi tür yemek koyma geleneği vardır. Bu bayram yemekleri; "samsa, sebzi, seb, sümelek, sedana, sevyağ ve süt"ten oluşur. Yine bu sofraya "s" harfi ile başlayan yedi tür baharat koymak şarttır. Bunlar; "sebzi, sepand (taşbagatal), sib (elma), sir (sarımsak, piyaz), sirke, seter (taşçöp), sumah (tatum)" tohumlarından çıkan baharattır. Nevruz Bayramı kutlamalarında, Özbeklerde ve Uygurlarda en çok ilgi çeken Nevruz sofrasının zenginliği, çeşitli yemekve tatlıların hazır bulunmasıdır. Bu ise düşüncemize göre erken yerleşik Türk kültürünün bir belirtisi olsa gerek.


İşte, halkların büyük göçünden önceki erken göçebe yerleşik Türk kültürünü oluşturan tüm unsurlar (Atla oynanan çeşitli sportif oyunlar, dilek bildirmeye bağlı olan en eski gelenekler, renkler ve onların anlamlan vb.) ve İslamiyet'in kabulünden sonraki genel Türk mutfağı ve halk tiyatrosu oyunları ve büyük Avrasya coğrafyasındaki insanların yaşamsal geleneklerinin her sene Nevruz'da canlandırılması; Nevruz'un bir halk bayram düzeyinde bütün Türk Dünyasınsa büyük bir coşku ile kutlanmasının temel nedenidir. Bundan başka ifade kullanım unsurları erken göçebe yerleşik kültürünün yanı sıra, İlk Türk Ön Türk mitolojisine kadar uzanan Nevruz kutlamalarındaki temel bayram simgelerinin renklerine de bir dikkat edin: Yeşil semeni, kırmızı boyanmış yumurta, çeşitli kırmızı, sarı, mavi giysiler vb. İşte kıtmızı, sarı, yeşil, mavi ve beyaz gibi renklerin anlam ve görüşlerinin bugün şu veya bu biçimde bağımsız Türk Cumhuriyetleri bayraklarına yansıması da Nevruz' un bütün dünya Türklerinin bayramı olduğunu ifade eden tipik bir örnektir. (Musa oğlu 2002).


 TÜRKÜN BAYRAMI NEVRUZ KUTLU OLSUN ARKADAŞLAR....

         Tabiat ile iç içe, kucak kucaga yasayan, topragi "ana" olarak vasiflandiran Türk'ün düsünce sisteminde "baharin gelisi" elbette önemli bir yere sahip olacakti.

         Nevruz, Türk dünyasinin kuzeyinden güneyine, batisindan dogusuna kadar uzanan engin cografyada yasayan topluluklarin pek çogu tarafindan yaygin olarak kutlanan bahar bayramidir.Bütün bayramlarin dinî ve millî bir inanistan, o toplumu ilgilendiren ortak bir hatiradan, geleneklerden, duygulardan ve tabiatin insanlara tesir eden bir olayindan dogduguna inanilir.

         Genellikle Nevruz, yani Farsça "Yeni Gün" adini tasiyan bahar bayrami, insan ruhunun tabiattaki uyanisiyla birlikte kutladigi bir bayramdir. Böyle bir bayramin, yani mevsimlerin degisikliginden dogan özel günlerin, baska baska adlar altinda birçok milletin sosyal hayatinda yer aldigi da bilinmektedir.

         Mesela, Hiristiyan âleminin dinî muhteva ile sekillendirerek ve Noel Baba sembolü ile karlar ülkesinden geyiklerin çektigi kizaklarla nese ve ümitleri tasidigi "Noel Bayrami" bunun farkli bir örnegini teskil eder. Bu kutlamalarda yine bahara duyulan özlem "çam agaci" motifi etrafinda sekillendiriliyor. Ayni zamanda bir takvim degisikligini de ifade eden bu kutlamalara baktigimizda Türk' ün kutladigi "bahar bayrami"nin da bir takvim degisikligini yansittigi görülüyor.

         Burada dikkati çeken husus "baharin basladigi zaman"dir. Türk, bu takvim degisikligini "topragin uyandigi gün" ile özdeslestirmistir. Bu coskuyu Türk kamlari dualarinda, niyazlarinda söyle ifade ediyorlar:

     "... Yüce Göktanri'nin ilk defa gürledigi, yagiz yer, altmis türlü çiçeklerle ilk defa bezendigi, altmis türlü hayvan sürülerinin ilk defa kisnedigi ve meledigi zaman sen (Türk'ün Atasi) yaradildin!"

        Bu bayram Islâmiyet'i kabul etmis olan ilk Müslüman konar göçer Türk topluluklarinda; sürgün avi, toy, sölen, yug vb. gibi Islâmiyet'le çatismayan âdetlerden biri olarak devam edegelmistir. Böylece bu ananeler günümüz Türk dünyasina ortak kültür mirasi olarak intikâl etmislerdir. Gelenekler, tarihini kesinlikle tespit edemedigimiz dönemlerden kalmadir. Neden, niçin, nasil gibi sorular sorulmadan atadan ogula kalmistir. Gelenekler bu özelligiyle millet bagini güçlendiren en önemli unsurlardan biridir. Baharin gelisinin kutlandigi bugün de böyle bir gelenektir.

        Nevruz, eldeki tarihi kaynaklardan hareketle en eski Türk adetlerinden, bayramlarindan biri oldugu kesinlesmistir. Yeni yilin baslangici, yenilik, cosku, canlanma gibi nitelikler hiç degismeden günümüze kadar yasadigi uçsuz bucaksiz cografyalarda görülmektedir.

        Çin kaynaklarindan Kutadgu Bilig'e, Kasgarli Mahmud'dan Bîrûnî'ye, Nizâmü'i Mülk'ün Siyasetnâme'sinden Meliksah'in takvimine kadar, Akkoyunlu Uzun Hasan Bey'in kanunlarina kadar gelen bir çizgide Nevruz ile ilgili kayitlar eldedir. Diger taraftan Sivas hükümdari Kadi Burhaneddin Ahmed, Safevi Türkmen Devletinin kurucusu Sah Ismail (Hataî), Osmanlilarda Sultan I. Ahmed ve Sultan Dördüncü Murad gibi hükümdarlarin, Mustafa Kemal Atatürk'ün; din adamlarimizdan Kazasker Bâki Efendi ve Seyhülislam Yahya Efendilerin, sairlerimizden Kuloglu, Pir Sultan Abdal, Kaygusuz Abdal, Sükrü Baba, Hüsnü Baba, Fuzulî, Nev'î Efendi, Nef'î, Nedim, Hüseyin Suad ve Namik Kemal gibi sairlerimizin Fatih devri vezirlerinden Ahmed Pasa'nin; büyük Azeri sairi Sehriyar'in ve büyük Türkmen sairi Mahdumkulu'nun uzun bir tarih boyunca Nevruz bayraminin gelisini "Nevruziye" veya "Bahariye" denilen siirlerle kutladiklarini da biliyoruz.

        Ayrica Nevruz'un Türk musikisinin en eski mürekkep makamlarindan biri olarak da kültürümüzde yedi yüzyildan fazla bir maziye sahip oldugunu da biliyoruz. Bu makam ilk defa Urmiyeli Safiyûddîn Abdulmü'mîn Urmevî (1224-1294) tarafindan kullanilmistir. Bu sekilde elimizde yirminin üzerinde makam bulunmaktadir.

        Nevruz gelenegi ne Sünnilikle, ne Alevilikle, ne Bektasilikle dogrudan dogus baglantisi olmayan, Islâmiyetten çok öncelere giden bir gelenektir. Yani bir dinin veya mezhebin bayrami degildir. Bu yüzden de herhangi bir sekilde bir mezhep adina, bir din adina, bir etnik mense adina bagli gösterilmesi, istismar edilmesi bir ayrilik unsuru olarak takdim edilmeye çalisilmasi yanlistir. Tarihin ve kültürün bütün gerçeklerine aykiridir.

         1990 yilinda bagimsizliklarini ilan eden Türk Cumhuriyetleri'nde Kirgizistan, Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Azerbaycan ile Rusya Federasyonu bünyesindeki Tataristan 21 Mart Ergenekon/Nevruz Bayrami'ni "Milli Bayram" olarak ilan etmislerdir.

          Bu günün coskuyla kutlanmasina büyük önem vermektedirler. Türk kültüründen kaynaklanan Ergenekon/Nevruz bayrami, her yönüyle Türk gelenek ve görenekleriyle zenginlesmis ananevi ve temeli bes bin yillik Türk tarihine dayali milli bir bayramdir. Türkiye'de de 1991 yilinda Türk Dünyasi ile birlikte ortak bir gün olarak resmi tatil olmaksizin bayram ilan edilmistir.

          Nevruz; Türk insanini birbirine kenetleyen, baglayan, Ergenekon'dan demir daglari eriterek dirilen atalarinin ruhlariyla yanan bir atestir. Bu ates, hiç sönmeden binlerce yil yandi ve gelecekte de kivilcimlarindan binlerce gönlü tutusturarak "ortak kültür ocagi"nda binlerce ruhu isitacaktir. Avrasya'nin ,Türk âleminin Nevruz toyu kutlu olsun, Nevruz gülleri gelecege umutlar tasisin.

          Nevruz'un Türk Dünyasindaki Isimleri: Türk dünyasinda, Hunlardan bazen farkli isimlerle günümüze kadar ulasan tabiatin ve millî uyanisin birlestirilmesi anlamini tasiyan Nevruz (Yeni Gün) senliklerinin su isimlerle kutlandigi biliniyor:

Nevruz ;  Navruz ;Novruz
Sultan-i Nevruz; Sultan-i Navriz; Navrez
Nevris; Naorus; Novroz
Navris Oyix ; Nevruz Norus; Ulustin Ulu
Küni; Ulusun Ulu Günü; Ulu Kün
Ergenekon; Bozkurt; Çagan
Babu Marta; Kürklü Marta; Ilkyaz Yortusu
Yeni Gün ;Yengi Kün; Yeni Yil
Nevruz ;Navruz; Novruz
Sultan-i Nevruz; Sultan-i Navriz ;Navrez
Nevri; Naorus, Novroz
Navris Oyix; Nevruz Norus; Ulustin Ulu
Küni; Ulusun Ulu Günü; Ulu Kün
Ergenekon Bozkurt Çagan
Babu Marta; Kürklü Marta; Ilkyaz Yortusu
Yeni Gün; Yengi Kün; Yeni Yil
Mart Dokuzu;  Mereke; Meyram   
Nartukan; Nartavan; Isiakh Bayrami
Altay Ködürgeni; Bahar Bayrami;  Yörük Bayrami
Mevris     

benim büyüdüğüm şehirde nevruza  ''Sultan Nevruz ''denir.o pazar günü tüm şehir halkı şehirin etrafındaki tepelere kırlara pikniğe gider.uçurtmalar uçurulur,mangallar yanar,çiçekler toplanır.yani baharın gelişi coşkuyla kutlanır.umarım yurdun her yerinde böyle olur

Hepinizin Nevruzunu kutluyorum.Sağlıklı mutlu yıllar diliyorum

ne güzel bu sene de bahar geldi kıştan gına gelmişti yaw..

nevruz bayramınız kutlu olsun..

Tüm insanlığa bereket ve bolluk getirir inşaallah.
Nevruz'unuz kutlu olsun.

nevruz bayramınız kutlu olsun....

Herkese Kutlu Ve Mutlu Olsun

buralara bahar geldi ne güzel darısı gelmeyenlerin başına

herkesin bayramı kutlu olsun.nice yeni baharlara (eğitimhane ailesiyle)

Nevruz bayramınız kutlu olsun.

Nevruz
Dostluk duygusudur temelde yatan
Bu değil mi bizi ayakta tutan?
Kini ve nefreti bir yana atan
Kardeşin kardeşi sözüdür nevruz.
Doğanın yeniden dirilmesidir
Yeşilin toprağa serilmesidir
Bağların bir daha örülmesidir
Türklüğün baharı, yazıdır nevruz.
Gelecek nesile tohum ekilir
Burçlara yeniden bayrak dikilir
Horonlar tepilir, halay çekilir
İnsanların, gülen yüzüdür nevruz.
Kuşlar vatanına göç etmektedir
Mânâlar, maddeyi hiç etmektedir
Sevdayı başlara taç etmektedir
Odunun ateşe, közüdür nevruz.
Nevruz birliktelik, nevruz barıştır
İnsanlığı kucaklayıp sarıştır
Hasretleri yok edecek yarıştır
Sevginin sembolü, özüdür nevruz.

hep büyükşehirde yaşadığm için nevruz hiç kutlamadım.rastlamadım .ama nevruz deyince aklıma hep gösteriler,tartışmalar,kavgalar,terör yanlıları gelir...

Aziz Milletimin,Necip Milletimin;
Nevruz Bayramını kuluyorum...
Nice baharlara,nice güzelliklere...

"Bir zamanlar bizde millet,hem de ne milletmişiz,
 Gelmişiz Dünya'ya "Milliyet" nedir öğretmişiz..."

Saygılar...