Öğrencilerin kıyafetlerini yeniden değerlendirmek amacıyla düzenlenen çalıştayda görev alan komisyonların hazırladığı raporlarda, kılık kıyafetle ilgili genel çerçevenin Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenmesi ve “ülkenin çağdaş toplum olma yönündeki kabul ve ilkelerine uygun olmayan biçim ve modellere ver verilmemesi” önerildi.
Okul kıyafetleriyle ilgili verilecek karara göre, uygulamanın 2010-2011 eğitim-öğretim yılından itibaren başlatılması planlanıyor.
Milli Eğitim Bakanı Nimet Çubukçu'nun dün açılışına katıldığı “Öğrenci Kıyafetlerini Değerlendirme Çalıştayı”, komisyonların raporlarının okunması ve genel değerlendirmede bulunulmasıyla sona erdi.
Çalıştayda, kılık kıyafet ile ilgili “Ekonomik boyut”, “Sosyo kültürel boyut” ve “Fiziksel Gelişim ve Eğitim Boyutu” konularında oluşturulan ve MEB bürokratları, sendika temsilcileri, okul aile birliği başkanı olan veliler, okul müdürleri, öğretmenler ve öğrencilerden oluşan komisyonlar tartıştı.
“ÖZEL ÖĞRENCİ KIYAFETİ GEREKLİ”
Alınan bilgiye göre, “sosyo kültürel boyutu” tartışan komisyon raporunda, öğrenciliğin özel bir toplumsal kategori olduğu vurgulanarak, bu nedenle özel öğrenci kıyafetine gereksinim bulunduğu belirtildi.
Kıyafetlerin bu bağlamda sembolik bir değere sahip olduğu ifade edilen raporda, “Kıyafet öğrenciler için mensubiyet (aidiyet) duygusu yaratır ve geliştirir. Bu durum öğrenci olmayanlarda ve çeşitli nedenlerle örgün eğitim dışında kalanlarda öğrenciliğe ve eğitime karşı özendirici bir etki yaratır” denildi.
“BELİRLİ BİR SERBESTLİK GETİRİLMELİ”
Raporda, şu önerilerde bulunuldu:
“- Öğrenci okul kıyafetleri sosyo kültürel yapı gerçeğini doğru olarak temsil edecek geniş çaplı bir araştırma ve çalışmayı gerektirmektedir.
- Okul ortamında özellikleri ve biçimi tanımlanmış okul kıyafeti giyilmelidir.
- Okul kıyafetlerine pedagojik ve toplumsal gerçekler ışığında belirli bir serbestlik getirilmelidir.
- Okul kıyafetlerinin ilgili yönetmeliğin genelgeler doğrultusunda çeşitlenmesi bu konudaki uygulamalarda farklılık ve karmaşaya neden olmaktadır. O nedenle mevcut uygulama geliştirilmelidir. Yönetmelik nihai boyutları ile güncelleştirilmelidir.
- Kılık kıyafet bir Cumhuriyet projesidir. Ülkenin çağdaş toplum olma yönündeki kabul ve ilkelerine uygun olmayan biçim ve modellere yer verilmemelidir.
- Kılık kıyafet konusunda iklimsel farklılıklarda yönetimlere inisiyatifler tanınmalıdır.
- Okul kıyafetleri pedagojik etkinliklere (sınıf ortamı, laboratuvar, atölye vs.) uygun olmalıdır. Kıyafetlerin form ve modeli estetik ve rahatlık göz önünde bulundurularak tasarlanmalıdır.
- Öğrenci kıyafetleri sivil giyim kültüründeki (rahatlık, estetik, işlevsellik vs) yeni açılımlara bağlı olarak düzenlenmelidir. Buna göre kıyafetlerin biçim ve özellikleri Bakanlıkça belirlenmeli, uygulamadaki farklılıklar ise öğrenci, veli ve okul yönetiminden oluşan taraflarca saptanmalıdır.
“CİNSİYET EŞİTSİZLİĞİNE NEDEN OLABİLECEK TERCİHLERDEN KAÇINILMALI”
- Bakanlığın olası model tasarımlarında kız öğrenciler için pantolonu da içerecek şekilde yeni alternatif modeller düşünülmelidir.
- Okul kıyafetlerinin alımı hususundaki uygulamalarda taraflar (okul, ticari kuruluşlar...) rekabeti etik yönde zorlayacak sonuçlara neden olmamalı ve bu yönde Bakanlık gerekli önlemleri almalıdır.
- Öğrenci kıyafetlerinde toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve ayrımcılığına neden olabilecek tercihlerden sakınılmalıdır.
- Uygulamada toplumsal eşitsizlikler ve bunun telkin ettiği sosyal ve psikolojik etkenler dikkate alınmalıdır. Bu çerçevede bölgeler arasındaki gelişmişlik farkı önemli bir etkendir.”
“FİZİKSEL GELİŞİM” KOMİSYONUNUN RAPORU
Okul kıyafetlerini fiziksel gelişim ve eğitim boyutu açısından değerlendiren komisyon raporunda da “öğrencinin fiziksel gelişimi ve eğitimine etkisi açısından okul kıyafeti değişikliğinin gerektiği” sonucuna varıldı.
Bu komisyonun hazırladığı raporda şu önerilere yer verildi:
“- Halen yürürlükte olan öğrenci okul kılık kıyafet ile ilgili mevzuat günün koşulları göz önünde bulundurularak yeniden düzenlenmelidir.
- Okul kıyafetlerinin seçiminde katılımcı demokratik bir yöntem kullanılmalıdır. Bu çerçevede Nisan-Mayıs aylarında kurulacak komisyonlar il milli eğitim müdürlüğü, ilköğretim müfettişi, okul aile birliği, öğrenci velisi, öğrenci, sivil toplum kuruluşu ve üniversitelerin ilgili bölümlerinden oluşmalıdır.
- Komisyon tarafından önerilen çok seçenekli kıyafetler okullarda öğrencilere sunularak kıyafet seçimlerinin öğrencilerce demokratik bir şekilde yapılması sağlanmalıdır.
- Okul kıyafetleri sade, çok amaçlı kullanıma uygun, işlevsel, öğrencinin fiziksel gelişimine ve sağlığına uygun ve ekonomik olmalıdır.
- Kıyafetler, öğrencinin ders içi ve ders dışı etkinliklerini rahatça yapmasını sağlayıcı nitelikte olmalıdır.
“ANA SINIFI ÖĞRENCİLERİNİN KIYAFETLERİ SERBEST OLMALI”
- Ana sınıfındaki öğrencilerin kıyafetleri serbest, fiziksel gelişimlerine uygun, rahat hareket etmelerini sağlayıcı kıyafetler olmalıdır.
- İlköğretim 1-8. sınıflarda, erkek öğrencilerde saçlar temiz ve bakımlı olmalıdır. Saç uzunluğu ve biçimi konusunda çevre şartlarına göre esneklik gösterilebilir.
- Kıyafetler herhangi bir dini ideolojik ve etnik sembol ve renk içermemelidir.
- Pantolonlar kadife, kanvas vb. kullanımı rahat, sağlıklı, ütüsü kolay bozulmayan kumaşlardan seçilebilir.
- Mevsimine göre bu kıyafetlerin üzerine gömlek-kıravat, ceket, yakalı tişört, kazak, hırka, süveter, mont giyilebilir.
- Ayakkabılar ayak gelişimine ve sağlığına uygun, temiz ve boyalı olmalıdır.
- Öğrencilerce seçilen renkle uyumlu olmak koşuluyla aynı okulda farklı kıyafetler giyilebilmelidir.
- Kız öğrencilerin saçları bakımlı ve temiz olmalıdır. Saçlar uzun ise öğrencinin tercihine göre arkadan bağlanabilir veya örgü olabilir.
- Kız öğrenciler pantolon, pantolon etek giyebilmelidir. Etekler kadife, kanvas vb. kullanımı rahat ve sağlıklı, ütüsü kolay bozulmayan kumaşlardan seçilebilir.
- Mevsimine göre bu kıyafetlerin üzerine gömlek, yakalı tişört, kazak, hırka, süveter, mont, kıyafet rengiyle uyumlu çorap giyilebilir.
“DÜĞME, ÇITÇIT, FERMUAR OLMAMALI”
- Kas gelişimlerini henüz tamamlamamış olan ilköğretim 1-3 sınıf öğrencilerinin kıyafetlerinde düğme, çıtçıt, fermuar gibi öğrenciye kullanım güçlüğü sağlayan ayrıntılara yer verilmemelidir. Pantolonlar lastikli veya büyük düğmeli olmalıdır.
- Okul kıyafetlerinde herhangi bir değişikliğe gidilmeden önce iklim tiplerinin özelliklerine göre illerde pilot uygulamalar yapılmalıdır. Elde edilecek sonuçlara göre yeni kıyafetler aşamalı olarak ülke genelinde yaygınlaştırılmalıdır.
- Okul kıyafetlerinin yaz ve kış için uygulama tarihleri illerin iklim şartları ve mevsimler göz önünde bulundurularak valiliklerce belirlenebilmelidir.
EKONOMİK BOYUT
Okul kıyafetlerini “ekonomik boyut” açısından değerlendiren komisyonun raporunda da “okullarda sık sık kıyafet değişikliğine gidilerek velilere ekonomik bir yük getirildiği” belirtilerek, okul kıyafetlerinde bir değişikliğe gidilecekse mutlaka pilot bölgelerde uygulanması gerektiği ifade edildi.
Raporda, “Kılık kıyafetle ilgili uyulacak kuralları yani genel çerçeveyi Milli Eğitim Bakanlığı belirlemelidir. Okul yönetimleri belirlenen bu kuralların uygulanmasını ve denetimini yapmalıdır. Kıyafetler, velilerin ve öğrencilerin çok rahatlıkla her yerde bulabilecekleri kıyafetler olmalıdır. 1-3. veya 1-5. sınıflar için serbest kıyafet uygulanmasına gidilmesi düşünülebilir” önerileri yer aldı.
Raporda, yeni düzenlemede belli standartlarda kalmak koşuluyla, uzman görüşlerinden yararlanılarak “esneklik” tanınması da istendi.
ÇUBUKÇU'YA SUNULACAK
Hazırlanan bu raporlar Milli Eğitim Bakanı Çubukçu'ya sunulacak ve okul kıyafetleriyle ilgili nasıl bir düzenleme yapılacağı daha sonra açıklanacak.
Verilecek karara göre uygulamanın 2010-2011 eğitim-öğretim yılında başlatılması planlanıyor.
