Daha hizli bir bilgisayar, herkesin hayali olmustur. Hergün yeni yeni programlar,oyunlar çikmis ve bu uygulamalari çalistirmak için de daha hizli donanimlara ve yazilimlara olan ihtiyaç artmistir. Yüzlerce belki de binlerce dolar ödeyerek aldiginiz bilgisayariniz, bir de bakmissiniz ki o ilk günkü performansindan çoook çok uzaklarda...
Bilgisayar ürünleri saticilarinin da bu durum için size sundugu çözüm büyük ihtimalle daha yeni bir ekran karti, daha hizli bir islemci, daha fazla ram vs. olacaktir. Oysa siz hala bilgisayarinizdan tam anlamiyla , sonuna kadar faydalanamamissinizdir veya bunun farkinda degilsinizdir.Veya her ay, bilgisayar dergilerinin "Daha Hizli Windows, Daha Hizli Bilgisayar, Çökmeyen Windows Için Ipuçlari" seklindeki degismez basliklarina aldanarak dergileri takip ediyorsunuzdur. Kendimden biliyorum, bu basliklara aldanarak dergilere ödedigim paralar yeni bir ekran karti ve yüzlerce MB'lik ram'e bedeldir. Muhtemelen de benim gibi çok fazla dergi kurbani vardir. Her ay ayni veya bilindik ipuçlarini vermekten öteye belki de kasitli olarak gitmeyen dergilere, sirf bu yüzden giden paralara son vermek lazim. "Bir sonraki sayiya da konu ve birkaç baslik kalsin" amaciya verilen eksik ipuçlari da herkesin sinirini bozmustur.
Her bilgisayar kullanicisinin kendine has bir düzeni vardir. Kimi kullanicilar için dergilerdeki açiklamasi güzel olan her programi kullanmak gerekir; kimi kullanicilara göre de sadece ise yarayan birkaç uygulamanin olmasi yeterlidir. Tabii ki sonuç, ihtiyaçlara göre farklilik göstermekte. Özellikle ilk bahsettigim kullanicilar için de, sismis ve çökmeye yüz tutmus bir Windows, bununla beraber de oldukça hantallasmis bir bilgisayar, hemen hemen kaçinilmaz bir sondur.
Belki biraz abartili bir kiyaslama olacak ama, bir takim ipuçlarini kullanan bir celeron pc'nin, hantallasmis bir Pentium IV'ten belki de daha hizli çalisabilecegini söylemek mümkün olabilir. En azindan bu Celeron'cuk, PIV'ten daha hizli açilabilir. Bu nedenle "Bana kullanicisini söyle, sana bilgisayarinin hizini söyleyeyim" gibi veciz bir söz, yakin zaman içinde kulaginiza gelebilir:)
Asagida verecegim ipuçlarinin çogu, bilgisayarinizin performansini arttiracak yöntemlerdir. Tabii ki kendi bildiklerimi yazdim. Kim bilir daha neler neler vardir ama bu konu üzerinde fazla yogunlasmis oldugumdan dolayi, gerek deneyimlerimden, gerekse okuduklarimdan yola çikarak , tüm bu yöntemleri tek bir yazi içerisinde toplamaya gerek duydum. Hatta bu kadar fazla ipucunun, birkaç dergide yayinlanan bütün ipuçlarindan çok çok fazla olduguna inaniyorum. Bu nedenle sirf bu konu için paranizi dergilere harcamayin. Gidin ram veya ekran karti alin, daha iyi:)
Bütün bu uygulamalari yapmadan önce, eger biliyorsaniz hard diskinize bir format atmayi, eger yüksek kapasiteli bir hard diskiniz varsa hard diskinizi C ve D olarak FDisk ile 2'ye bölmeyi simdiden tavsiye ediyorum. D'ye , Cd'den yuklediginiz programlari kopyalayarak, hem zamandan kazanirsiniz, hem de elinizin altinda kolay ulasilabilecek bir arsiviniz olur.
Gereken araclar :
1) Bir bilgisayar kullanicisi
2) Windows Xp yüklü bir bilgisayar
3) Tüm donanimlarin uygun sürücüleri.(Direct X'e dikkat. Direct X'in 8.1surumune, Xp kullanicilari zaten sahip. Yeni çikan DirectX 9'dan bazi kullanicilar memnun kalmamis. Yükleyip yüklememek size kalmis birsey)
Yeni ,taze bir Windows kurulumundan sonra : Taskbar’a (En altta yer alan çubuk) sag tiklayin. “Özellikler”’i secin. “Baslat Menusu”nu secin. Altta yer alan “Klasik Baslat Menusunu” secin. “Uygula“ ve “Tamam” diyerek çikin.
1) Görsel Ögelerin Kaldirilmasi
Bilgisayarim'a sag tiklayip "Özellikler'"i secin. "Gelismis" sekmesinden "Performans" basligi altindaki "Ayarlar"a tiklayin.Onunuze çikmis olan "Görsel Efektler" sekmesi altinda yer alan kutucuklardan "En Iyi Performans Için Ayarla" kutucugunu isaretleyin. "Pencere ve Dügmelerde Görsel Stil Kullan" ve "Masaüstündeki Simge Etiketlerinde Birakma Gölgesi Kullan" seçeneklerini isaretleyin. "Uygula" ve " Tamam" diyerek çikin.
Sonuç : Windows kuruldugunda bir takim gorsel ögeleri de aktif hale getiriyor. Bunlarin bir kismi bazi kullanicilarin hosuna gidebilir fakat bazilari ise kullanicilarin çogunun fark etmeyecegi özellikler. Bu seçeneklerin hepsinin bos olmasi tabii ki daha fazla performans saglayacaktir. Fakat “ Pencere ve Dügmelerde Görsel Stil Kullan” özelliginin seçilmemis olmasi, güzelim XP’yi , Win98 görüntüsüne sokuyor. Yine de tercih size kalmis. Hepsini deneme yanilma yöntemi ile uygulayabilirsiniz.
3)Sanal Bellek Dosyasi
Bilgisayarim'a sag tiklayip "Özellikler"i seçin. "Gelismis" sekmesinden "Performans" basligi altindaki "Ayarlar"a tiklayin. Önünüze çikan pencerede "Gelismise" tiklayin. "Sanal Bellek" basligi altinda yer alan "Degistir"e tiklayin. "Sürücü " basliginin altinda "c:" (yani Windowsun bulundugu bolum) seçili oldugundan emin olun. Asagida yer alan "Özel Boyut" kutucugunu isaretleyin. Simdi "Baslangiç Boyutu" ve "En Büyük Boyut" seçenekleri için bir deger girmemiz gerekiyor. Bu deger, çogu kisi tarafindan, sahip oldugunuz ram miktarinin 2 kati olarak tavsiye ediliyor(Fakat yanlis bir tavsiyedir bu. Ne kadar az ram’iniz varsa bu dosyanin o kadar büyük olmasi daha mantiklidir, fakat bu dosyayi da çok abartili büyük boyutta tutmayin). Her iki kutucuga da belirlediginiz bu degeri aynen girin."Ayarla" diyerek cikin. ( Mesela 256 Mb ram'e sahipseniz bu deger 512 civarinda olabilir. Burada önemli olan diger husus, her iki kutucuga da girilen degerin ayni olmasidir. ) Yaptiginiz degisiklik için bilgisayari yeniden baslatmaniz istenecektir. Baslativerin.
Sonuç : Herhangi bir uygulamayi çalistirdiktan sonra, ram’inizin yetmedigi durumda bu sanal bellek dosyasi, ram olarak kullanilir (tabii ki ram’dan daha yavastir). Bu dosyanin, ayni minimum ve maksimum boyutunun olmasi, her açilista farkli boyutta bir dosya olusturulmamasi için zaman kazandirir.
4) Otomatik Güncellestirme'yi Kapatin
Bilgisayarim'a sag tiklayin. "Özellikler"i seçin. "Otomatik Güncellestirme" sekmesine tiklayin. En altta yer alan " Otomatik güncellestirme kapansin... " yazan kutucugu isaretleyin. "Uygula" diyerek çikin.
Sonuç : Güncellemeler için Windows’un sizi yönlendirmesini engellemis olursunuz –ki siz Windows’tan daha iyi biliyorsunuz ne zaman güncellestirme gerektigini.
5) Duvar Kagidindan Kurtulun
Masaüstünde herhangi bir alana sag tiklayip "Özellikler"i secin. "Masaüstü" sekmesi altinda "Arka Plan" basliginda yer alan listeden en üstte yer alan "None" seçenegini seçip "Uygula"ya tiklayarak duvar kagidinizdan kurtulun. "
Sonuç : Mutlaka bir duvar kagidi kullanmak istiyorsaniz, küçük boyutlu olani tercih edin. Hiç kullanmamak tabii ki daha iyi.
6) Ekran Koruyucudan Kurtulun
Masaüstünde herhangi bir alana sag tiklayip "Özellikler"i secin. "Ekran Koruyucu" sekmesi altinda "Ekran Koruyucu" basligindaki listeden en üstte yer alan "Yok"u seçerek ekran koruyucunuzdan kurtulun.
Sonuç : Mesela , bilgisayarda TV izlerken (eger varsa), ortaya zirt diye çikan bir ekran koruyucu hiç de keyif verecek birsey degil. Bazi oyunlari oynarken de, ekran koruyucunun oyunlarda aksakliklara yol açtigi söyleniyor.
7) Çözünürlük Ve Renk Kalitesi Ayarlari
Masaüstünde herhangi bir alana sag tiklayip "Özellikler"i seçin. "Ayarlar" sekmesi altinda "Renk Kalitesini" 16 bit olarak seçmeniz, menfaatiniz icabidir. Bazi oyunlarda "32 bit'e" ihtiyaç gerekebilir. Ekran çözünürlügünü de düsük tutmaniz, bilgisayarinizin performansinda bir artis saglar.
Kisayollari Silin
Masaüstünde, sikça kullanmadiginiz tüm kisayollari silin. Sadece lazim olanlar kalsin. Bu, hem masaüstünün düzenli kalmasini saglar hem de performans artisina yol acar.
9) Dil Çubugunu Kapatin
Saatin yaninda yer alan "Dil Çubugunu" kapatin. (Tr yazisinin üstüne sag tiklayip kapatin)
10) Uzaktan Yardim’i Kapatin
Bilgisayarim’a sag tiklayip “Özellikler”i seçin. “Uzak” sekmesi altinda “Uzaktan Yardim” basliginin altindaki kutucugu bos tutun. ( Bu bilgisayardan..... diye baslayan cümle)
11) Güç Özellikleri
Masaüstünde herhangi bir alana sag tiklayip “Özellikler”i seçin. “Ekran Koruyucu” sekmesi altindan Monitör Gücü Basligi altindaki “Güç”e tiklayin. “ Ev/Ofis Masasi Güç Düzeni Ayarlari” basligi altinda yer alan seçeneklerin hepsini “Hicbir Zaman” olarak secin. “Uygula” diyerek çikin.
Sonuç : Hiçbir islem yapmadiginiz zaman, belirlenen süre içinde bilgisayarin , adi gecen donanimlari kendi kendini kapatmasi bazen can sikici olabiliyor.
12)Otomatik Aramayi Iptal Edin
Internete ihtiyaç duyan herhangi bir programi açtiginiz zaman(icq,kazaa, internet explorer vs), internete baglanmak istemeseniz bile, arama yaptiracak olan kutucuk, baglantinin gerçeklesmesi için size soru sorar. Bunu iptal etmek için, bu kutucuk karsiniza çiktiginda “Ayarlar”a tiklayin. “Otomatik Çevir” basligi altindaki listede secili olan “Yeni konum(Geçerli konum) basliginin yanindaki kutucugu bosaltin. Daha sonra “Geri Arama” sekmesinden “Geri Arama Yok” kutucugunu isaretleyin. “Tamam” diyerek çikin.
13 ) Baslangiçta Çalisan Uygulamalari Iptal Edin (msconfig) Popular**
Baslat => Çalistir ‘a tiklayin. Msconfig yazin,”Tamam” deyin. Önünüze çikan pencereden “Baslangiç” sekmesine tiklayin. “Tümünü devre disi birak” kutucuguna tiklayin. “Uygula”ya tiklayin. “Kapat” deyin. Bilgisayariniz, tekrar baslatilmayi isteyecektir. Baslativerin. Açilista önünüze çikacak olan penceredeki kutucugu isaretleyerek, “Tamam” deyin.
Sonuç : Bilgisayariniza yüklediginiz programlarin çogu kendini her açilista otomatik olarak çalismak üzere ayarlar. Eger bunun farkinda degilseniz, sag alt kösede yer alan saatin yanindaki ikonalara bir bakiverin. Icq, Kazaa, antivirusler vs. burayi doldurur. Halbuki istediginiz zaman baslat menusundan tiklayarak çalistiracaginiz uygulamalar, kendini otomatik olarak her açilista baslatiyor. Bu da hem acilisin çok uzun sürmesine hem de büyük performans kaybina neden oluyor.
Antiviruslerin, her açilista otomatik olarak çalismasi aslinda olumlu olarak degerlendirilebilir. Fakat antivirusler, baslangiçta otomatik çalisan programlar içinde belki de sistem kaynaklarini tüketen en büyük uygulamalar oldugu için, bunu da iptal etmeniz , performans açisindan menfaatiniz icabidir. Gerektigi zaman antivirusu kullanmaniz, daha mantikli bir yaklasim olarak görünüyor.
14) Kullanmadiginiz Services’leri Devre Disi Birakin ( services.msc) Popular**
Not : Bu baslik altindaki öneriler, daha genis bir yazi dizisi olarak hazirlanacak. Simdilik asagidakilerle idare edebilirsiniz.
Baslat => Çalistir ‘a tiklayin. Services.msc yazin. “Tamam” deyin. Önünüze “Hizmetler” basligi altinda bir pencere çikacak. “Baslangiç Turu” yazisina tiklayarak listede en üstte “Otomatik” olarak belirlenmis uygulamalarin görünmesini saglayin. Hepsinin solunda “ Basladi” yaziyor. Ayrica “Basladi” yazan birkaç uygulamaya daha rastlayabilirsiniz listede.
Asagidaki listede , devre disi birakacagimiz servicesler yer aliyor. Herhangi bir service’yi devre disi birakmak için, o servicenin üstüne 2 kere tiklayin veya sag tiklayarak “Özellikler”i seçin. Daha sonra “Durdur” a tiklayin ve “Baslangiç Turu”nu “Devre Disi” yapin. “Uygula” ve “Tamam” diyerek çikin.
Services’ler ile ilgili tarzanca açiklamalari, herhangi bir servicenin üstüne tikladiginiz zaman ,pencerenin sol tarafinda görebilirsiniz. Bazi servicesler, sistem kararliligi için kritik öneme sahiptir. Bu nedenle serviceslerin hepsini devre disi birakmak gibi pratik zeka ürünü bir yöntem düsünmek zararli olabilecektir. Eger, gerçekten ihtiyaç duymadiginiz baska servicesler de varsa, devre disi birakabilirsiniz. Emin olmadiginiz serviceslere dokunmamaniz siddetle tavsiye edilir. Ayrica asagida listeledigim serviceslerin de açiklamalarini okuyun ve o sekilde karar verin.
(Listede “Ad” basligina tiklayarak listenin alfabetik olarak siralanmasini saglayin. Asagidaki serviceslerin hepsi sizde olmayabilir)
**Bilgisayar Tarayicisi (Bir aga bagli degilseniz bunu devre disi birakin)
**Birim Gölge Görüntüsü
**Görev Zamanlayici
**Hata Bildirim Hizmeti
**Hizli Kullanici Degistirme Uyumlulugu (Eger pc’nizi sizden baska kullanan yoksa devre disi birakin)
**Ikincil Oturum
**Netmeeting Remote Desktop Sharing (Netmeeting kullanmiyorsaniz devre disi birakin)
**Norton Antivirus Auto Protect Service (Norton’unuz yoksa bu seçenek sizde görünmeyecektir)
**Norton Unerase Protection (Norton’unuz yoksa bu seçenek sizde görünmeyecektir)
**Nvidia Driver Helper Service (Nvidia ekran kartiniz yoksa bu seçenek sizde görünmeyecektir)
**Otomatik Güncellestirme
**Remote Desktop Help Session Manager
**Script Blocking Service (Norton’unuz yoksa bu seçenek sizde görünmeyecektir)
**Yardim ve Destek
**Yazdirma Biriktiricisi
15) Kullanmadiginiz Windows Bilesenlerini Kaldirin
Yeni kurulmus bir Windows, belki de hiç kullanmayacaginiz uygulamalar ile birlikte gelir. Her firsatta karsiniza çikan MSN Messenger, MSN Explorer vs. gerçekten sinir bozucu olabiliyor. MSN Explorer’i , “Windows Bilesenlerinden” kaldirmak mümkün fakat MSN Messenger bu bilesenler içinde yok.
Asagida bütün bu uygulamalari kaldirabileceginiz yöntem yer aliyor. Tüm bunlari yapmadan önce C’den Windows klasörünü açin. En üstte yer alan “Araçlar” menü çubugundan “Klasor Seçenekleri”ni seçin. “Görünüm” sekmesinden “Gizli Dosya ve Klasörler” basligi altinda yer alan “Gizli Dosya ve Klasörleri Göster” kutucugunu isaretleyin. “Uygula” ve “Tamam” deyin. Simdi, Windows klasörünün içinde yer alan “inf” klasörünü açin. Klasör içindeki “sysoc” (sysoc.inf) dosyasina 2 kere tiklayin. Bu dosya notepad ile açilacaktir. Dosyanin içinde gecen bütün “hide” kelimelerini silin. ( asagidaki örnek, MSN Messenger için. Diger uygulamalar için, dosyadaki bütün “hide” kelimelerini silebilirsiniz.)
Örnek : Satirin orijinal hali : msmsgs=msgrocm.dll,OcEntry,msmsgs.inf,hide,7
Satirin yeni hali : msmsgs=msgrocm.dll,OcEntry,msmsgs.inf,7
Islemleri gerçeklestirdikten sonra “Kaydet” diyerek dosyayi kapatin.
Baslat menüsündan “Ayarlar” ve “Denetim Masasi”ni secin. “Program Ekle veya Kaldir”a tiklayin.Sol taraftan “Windows Bilesenlerini Ekle/Kaldir” seçenegine tiklayin. Listeden, istemediginiz uygulamalarin kutucuklarini bos hale getirin. “Ileri” ye tiklayin.
Ben kendi bilgisayarimdan
**MSN Messenger (Windows Messenger)
**MSN Explorer
**Windows Otomatik Güncellestirmesi
**Internet Oyunlari ve Pinball (Donatilar ve Hizmet Programlari=>Oyunlar=>Internet Oyunlari, Pinball)
**Kok Sertifikalarini Güncellestir
kaldirdim. Tercih size kalmis. (Diger uygulamalari kaldirmayin.)
16) Düzenli Bir Sabit Disk (Defrag)
Bilgisayarinizi kullandiginiz müddet içinde , yeni yeni uygulamalar yükler ve silersiniz. Bu islem her gerçeklestiginde uygulamalara ait dosyalar hard diskin farkli bölümlerinde dagilir. Bu da, gerektiginde o dosyalarin hard disk tarafindan okunabilmesi için daha fazla zaman ve performans kaybina yol acar. Windows’un sahip oldugu “Defrag” isimli program, bu parçalanmayi düzeltebilecek yetenege sahip bir araç. Defrag’i çalistirmak için :
Baslat => Programlar => Donatilar => Sistem Araçlari => Disk Birlestirici’ ye tiklayin. “Incele”ye tiklayin. Hard diskiniz incelenecek ve birlestirmenin gerekip gerekmedigini belirten bir uyari mesaji karsiniza çikacaktir. Eger gerekiyorsa “Birlestir”e tiklayarak uygulamayi çalistirin.
Not : Disk birlestirme islemi, hard diskinizin boyutuna da bagli olarak zaman alici bir istir. Ayrica disk birlestirilmesi esnasinda, birlestirmenin yarida kesilmemesi için, herhangi bir uygulama ile çalismamaniz gerekir. Eger var ise çalisan uygulamalarinizi (antivirus, winamp, tv vs) kapatin ve Disk Birlestiriciyi sonra çalistirin.
17) Eszamanli Çalisan Uygulamalarda Hiz Dagitimi
Ayni anda birkaç uygulama ile çalistiginiz zaman, çalisan uygulamalar içinden birinin daha hizli çalismasini istemis olabilirsiniz. Mesela arkada kendi halinde çalisan herhangi bir program varken ve bu program sizin es zamanli olarak tv izlemenizi veya oyun oynamanizi engelliyor ve yavaslatiyor ise, hiz dagilimini kendiniz ayarlayabilirsiniz. Bunun için,
Taskbar’a sag tiklayin ve “Görev Yöneticisi”ni seçin. “Islemler” sekmesine tiklayin. Daha hizli çalismasini istediginiz uygulamanin üstüne sag tiklayin. “Öncelik Ata”yi secin. Karsiniza çikacak seçenekler içinden, mevcut olandan daha hizlisini seçin. (Normalin Üstünde, Yüksek veya Gerçek Zamanda).
Dikkat : Herhangi bir uygulama için, mevcut hizdan daha hizli bir seçenegi aktiflestirirseniz, diger uygulamalar dogal olarak yavaslayacaktir.
