Kardeş kıskançlığı nasıl aşılır?
Anne ve babaları kara kara düşündüren kardeşler arası kıskançlığı basit önlemlerle çözmek mümkün.
Kardeş kıskançlığı çocukta uzun süreli mutsuzluk, isteksizlik, uyku ve yeme bozuklukları, öfke ve hırçınlık, fobiler, takıntılar, kardeşe ve anne-babaya zarar verme eğilimi şeklinde kendini gösterebilir. Bazıları da, tekrar bebekliğe geri dönüş yapıp bebek gibi konuşmaya, biberon veya emzik istemeye hatta alt ıslatmaya başlayabilir. Bu şekilde eskiden kendilerine gösterilen sevgi ve ilgiye kavuşacaklarını zannederler. Bazı durumlarda da tam tersi şekilde küçük kardeşin büyüğü kıskanması söz konusu olabilir. Pedagog Belkıs Ertürke göre, çoğunlukla anne-babanın ilgi ve sevgisini çekme çabasından kaynaklanan bu kıskançlıkları kontrol altına almak için dikkat edilmesi gerekenler şöyle
Evde ve hayatınızdaki değişiklikleri doğumdan önce yapın
Bebek geldikten sonra çocuğun durumu kabullenmesi güçleşeceği için bebek gelmeden bazı şeyleri çözmek çok daha kolay. Bu nedenle hayatınızda yapacağınız bazı değişiklikler varsa, mesela çocuğunuzun yatağını yeni doğacak olana vermeyi ya da odasını değiştirmesini düşünüyorsanız, bunu bebek doğmadan aylar önce yapıp alışması için fırsat tanıyın. Bunun için bebeğin gelişini beklemeniz, büyük için travmatik olabileceği gibi sevilmediği inancına kapılmasına, bu durumun suçlusu olarak da kardeşini görmesine neden olabilir.
Kıskançlığını normal karşılayın
Çocuğun kardeşini, özellikle de ilk çocuksa, büyük bir mutluluk içinde kabul etmesini beklemek doğru değil. Çocuğu bu duygusundan ötürü suçlayıp yargılamaktan kaçının. Kıskançlıklarına alaycı yaklaşmak ya da kıskançlık göstermesinin saçma bir davranış olduğunu vurgulamak çocuğunuzla ilişkinizi onarılması güç şekilde zedeleyebilir.
Kardeşine karşı sevgi ve şefkat uyandırın
Doğacak bebeğin özelliklerinden bahsedin. Kendisinin de aynı aşamalardan geçtiğini hatırlatmak için bebeklik fotoğraflarını göz önünde bulundurun. Kardeşinin konuşamadığını, isteklerini yalnız ağlayarak ifade edebildiğini ve ilgiye muhtaç olduğunu anlatın. Yaşı fazla ilerlememişse bunu yaparken hikâyelerden faydalanabilirsiniz.
İlgiyi kesmeyin/abartmayın
Yeni bebeğin dünyaya gelmesinin telaşı ve sevincini fazlasıyla yaşayan aile bireyleri bir an başka bir çocukları olduğunu unutabiliyor. Bu tutum, çocuğun beni artık sevmiyorlar düşüncesini destekler. Ancak anne-babaların çocuğa gösterilmesi gereken ilgiyi abartmaları da bir diğer yaygın hata. Çocuğun her istediğinin yapılması ve alınması, ileride hiçbir şeyden mutlu olmayan, doyumsuz bir çocuk olmasına sebebiyet verebiliyor. Ayrıca aşırı ilgi yoluyla çocuğa verilen mesaj, ebeveynlerin suçluluk psikolojisine girdiği, eve gelen kardeşin de aslında bir hata olduğu yönünde oluyor.
Duygusal şantajdan kaçının
Bazı anneler disiplin amacıyla çocuğu eğer istediklerini yapmazsa onu sevmemekle tehdit edebilir, dahası kardeşi çocuğa tercih edecekleri yönünde ifadeler kullanabiliyor. Bunlar, disiplin sağlamayacağı gibi, kıskançlığa zemin oluşturmaktan başka bir işe de yaramaz. Çocuğu sevilmediği ve istenmediği hissine sürükler, bu durumdan da kardeşlerini sorumlu tutmasına neden olur.
Kardeşini sahiplenmesini sağlayın
Yaşı ne olursa olsun kardeş için yapılan hazırlıklarda onun da fikrini alın. Bebek için seçilen isimde ve alınacak eşyalarda çocuğunuzun fikrini alarak, doğum sonrasında da yapabileceği basit görevler verip görev sonrasında onu takdir ederek kardeşini sahiplenmesini sağlayabilirsiniz.
Cinsiyet ayrımı/çocuk paylaşımı yapmayın
Anne-babaların çoğu zaman farkında olmadan düştükleri yanlışlardan biri de çocuklar arasında yapılan ayrım. Çocuğun anne veya baba tarafından sevilmeyen birine benzetilmesi, ebeveynin çocuğa karşı farkında olmadan kötü davranmasıyla, diğer çocuğu ona tercih etmesiyle sonuçlanabiliyor. Ya da babasının kızı/oğlu, annesinin kızı/oğlu gibi hem aileyi bölen hem de cinsiyet ayrımı barındıran ifadeler de kardeşler arası rekabeti ve kıskançlığı körüklüyor.
Kıyaslamayın
Çocukta kıskançlık oluşturan hataların başında, çocukları birbirleriyle kıyaslama davranışı geliyor. Annenin çocuğunu çalışmaya teşvik etmek için kullandığı bak ablan ne kadar çalışkan, sen çok tembelsin gibi teşvik amaçlı cümleler, genellikle kıskançlığın pekişmesiyle sonuçlanıyor. Bu nedenle anne-babaların kardeşler arasında iş bölümü ve dayanışmaya teşvik edici, paylaşma duygusunu pekiştiren ve hepsinden önemlisi her çocuğun kendi yeteneklerini ön plana çıkaran bir tutum sergilemeleri tavsiye ediliyor.
Tartışmalara müdahil olmayın
Öncelikle ebeveynlerin, yetişkinler kadar küçük yaştaki çocukların da tartışmalarının çok doğal olduğunu unutmamaları gerek. Sınırlar aşılmadıkça kardeşler arası tartışmaya müdahale etmek, tartışmanın daha da büyümesinden başka bir sonuç sağlamıyor. Bu nedenle özellikle küçük çocuğun ağlayarak anne ve babanın duygusallığını kullanmaya çalışmasına izin vermemek gerekiyor
