Tansiyon Nedir?
Tansiyon kısaca kan basıncı demektir. Kanın damar içinde akması bu basıncın doğru olmasına bağlıdır. Kalp kasılarak kanı damarların içine tekrar pompalar ve atardamarlar bu kanı belirli bir basınçla dengeler. İşte bu basınca tıp dilinde tansiyon adı verilmiştir.
Büyük tansiyon ve küçük tansiyon olmak üzere tansiyon çeşitleri ikiye ayrılır. Bilindiği gibi kalbimiz damarlarımıza sürekli kan pompalamaktadır. Kalp atardamarlara kan pompalarken damardaki basınç yükselir. Yükselen bu basınca yüksek tansiyon denir. Kalp kan pompalarken gevşemeye de başlar. O sırada damardaki kan akışı yavaşlar. Bu noktada damarların esnekliği sayesinde kan basıncı dengelenir. Kan akışı yavaşladığında kan basıncı da düşer. Bu yüzden en düşük basınç seviyesine de küçük tansiyon denir.
Eğer tansiyon hesaplama yapılacaksa küçük ve büyük tansiyon değerleri ölçülür. Ayrıca burada hemen belirtelim, tansiyon ve nabız aynı şey değildir. Nabız kalbin atış sayısıdır.
Tansiyon Değerleri: Tansiyon Kaç Olmalıdır?
Her insanın fiziki yapısı farklı olduğu için, tansiyon değerleri kişiye göre farklılık gösterir. Burada önemli olan düzenli şekilde tansiyon değerlerinin ölçülmesidir. Yüksek veya düşük tansiyonlu olduğunuzu günlük hayatınızda düzenli olarak tansiyon ölçtürerek anlayabilirsiniz. Ancak bu durum tıp biliminde kabul görmüş tansiyon normal değerleri hakkında bilgi sahibi olamayacağımız anlamına gelmez.
Evrensel olarak kabul gören genel tansiyon aralığı vardır ve tansiyon sınırları bu değerlere göre belirlenir. Tansiyon aralığı büyük tansiyon için 12-14 arasıdır. Kişinin spesifik özelliklerine göre tansiyon ölçüleri 11-15 arası da olabilir. Küçük tansiyon için ise bu seviye 7-9 aralığındadır. Tansiyon sorunu ancak bu değerlerin dışındaki seviyelerde yapılan ölçümlerde açığa çıkar.
Yüksek tansiyon sorununuz var ise buna hipertansiyon, tansiyon düşüklüğü sorununuz var ise buna hipotansiyon denir. İki hastalıkta da şok durumuyla karşılaşılabilir.
Tansiyon Nasıl Ölçülür?
Birden fazla tansiyon ölçme tekniği vardır. Ancak tansiyon en sağlıklı olarak doktor tarafından ölçülür. Tansiyon ölçmeyi öğrenmiş kişiler de olabilir ancak uzmanlardan yardım almak daha sağlıklıdır ve bunun için hastanelere gidilmelidir. Tansiyon ölçmek için yeni teknoloji elektronik cihazlar mevcuttur ve tansiyon bilekliği kullanabilirsiniz. Ancak bu cihazların hiçbiri bir uzmanın yaptığı elle ölçüm kadar doğru sonuçlar vermeyebilir.
Tansiyon ölçmek için hava pompalı manşon kullanılır. Doktorunuz sağ kolunuza tansiyon ölçer olan manşonu sarar ve kalbinizle aynı hizaya getirir. Sağlıklı bir ölçüm için kendinizi kasmamanız gerekir. Doktorunuz tansiyon kulaklığını takar ve hava pompasını 180 milimetre kadar şişirir. Ardından hava pompasını bırakır ve havanın azalmasını bekler. Burada duyduğu ilk ses büyük tansiyonunuzu, hava tamamen boşaldığında duyulan son ses ise küçük tansiyonunuzun değerini verir. Manşon kolunuzu sıkabilir veya biraz acıtabilir, bu yüzden hazırlıklı olmak gerekir.
Tansiyon Sebepleri Nelerdir?
Tansiyonun birçok sebebi olduğu gibi en sık rastlanan tansiyon yüksekliği sebebi kalıtımsal bozukluktur. Ailenizde, özellikle birinci dereceden akrabalarınızda tansiyon rahatsızlığı var ise sizin de tansiyon hastası olma riskiniz artar. Her iki cins için de tehlikeli olan tansiyon hastalığı erkeklerde biraz daha fazla görülür. Genellikle 40 yaşından sonra ortaya çıkar. Daha genç yaşlarda görülen tansiyonun hastalıklarının farklı tetikleyici sebepleri vardır.
Şişmanlık tansiyon hastalığı için büyük bir faktördür. İdeal kilosundan on kilo veya fazlası olan kişilerde tansiyon bozukluğu ihtimali fazladır. Alkol ve sigara gibi zararlı madde kullanımı yine hastalığı tetikleyen unsurlardır. Spor yapmayan ve sürekli oturarak çalışanlarda daha fazla görülür. Aşırı stresli kişilerde, uzun süre stresli yaşam koşullarına maruz kalanlarda tansiyon bozukluğu teşhisi fazla görülür. Son olarak üç beyazdan, üç beyazın fazla tüketiminden bahsedebiliriz. Özellikle fazla tuz, şeker ve un tüketimi tansiyon sebepleri arasındadır.
Tansiyon Belirtileri Nelerdir?
Tansiyonu işaret edebilecek bazı olumsuz durumlar vardır ve tansiyon belirti ile ortaya çıkar. Bu belirtileri şu şekilde sayabiliriz:
Çok fazla ve sürekli başınız ağrıyorsa, sürekli kusuyorsanız, bulanık görüyorsanız veya başınız dönüyorsa, sürekli baygınlık geçiriyorsanız, beklenmedik anlarda burnunuz kanıyor ve uzun süre kanama durmuyorsa bunlar tansiyon çıkmasının belirtileri olabilir. Bu durumda mutlaka bir doktora gitmeniz ve tansiyonunuzu ölçtürmeniz gerekir.
Bunların dışında sağlıksız beslenme, yağlı ve aşırı et tüketimi, sigara, alkol ve uyuşturucu kullanımı da tansiyon düşüklüğü ya da yüksek tansiyonu tetikler.
Tansiyonu Ne Düşürür?
Tansiyonu düşürmek için değişik tedavi yolları vardır ve tansiyon dengeleme yapılabilir. İlaç tedavisi yapılabildiği gibi doğal yollar da tercih edilebilir. Tansiyon düşürücü ilaçların arasında damar açıcı, kalp hızını dengeleyici, böbrek çalıştıran, kan koyultan çeşitli ilaçlar vardır ancak bunlar doktor tarafından reçete yazıldıktan ve tedavi için onaylandıktan sonra kullanılır.
Kendi başınıza ilaçlar bulup kullanmanız son derece tehlikelidir ve önerilmez. Bunun dışında kolesterol seviyesini dengeleyen ve kan akışını rahatlatan faydalı yiyecekler ve meyveler tavsiye edilmektedir. Muz, enginar, pancar, zeytinyağı, kepek ekmeği, ceviz, marul gibi gıdalar içerdikleri potasyum desteğiyle birlikte tansiyonun düşmesine yararlar.
Limon suyuna ezilmiş sarımsak eklenerek uygulanan düzenli kür de doğal yoldan birçok uzmanın tavsiye ettiği bir yöntemdir. Spor yapmak, sağlıklı beslenmek, zararlı alışkanlıklardan uzak durmak yine tansiyon düşürme için önerilen davranışlardır.
Tansiyon Neden Yükselir?
Tansiyonu yükselten çok sayıda tetikleyici vardır ve tansiyon zararları çok geniş bir alanı kapsar. Tansiyon etkileri nedeniyle iş hayatı yasaklanabilir. Fazla tuzlu yemek, alkol, hareketsizlik, yağlı yiyecekler, fazla et yemek, sebze ve meyve tüketmemek, psikiyatrik olumsuzluklar, endişe ve kaygı, sigara ve uyuşturucu tansiyonu yükseltmektedir.
Tansiyon Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tansiyon tedavisi, tansiyon ilaçları kullanarak veya kişisel tedbirler alarak yapılabilir. İlaç tedavisinde ve tansiyon hapları kullanımında doktorun belirleyeceği ilaçları kullanmak önemlidir. Tansiyon ilaçlarının yan etkileri öngörülemez. Bu yüzden uygulanacak ilaç tedavisi de kişiden kişiye değişir.
Örneğin diyabet hastalarına farklı ilaç verilirken, böbrek hastalarına farklı ilaç verilebilir. Tansiyon tedavisi için en önemlisi sağlıklı bir metabolizmadır. Sağlıklı bir metabolizma tansiyona karşı da dirençli olduğu için hastalığı tedavi eder.
Düzenli spor yapmak, sağlıklı beslenmek, meyve ve sebze tüketmek, fazla et yememek, besin değeri, potasyum ve vitamin değeri yüksek, tuzsuz ve yağsız besinleri tercih etmek tansiyon hastaları için doğal tedavinin en önemli aşamalarıdır.
Eğer tansiyon rahatsızlığı için hangi doktora gidilmeli diye düşünüyorsanız aile hekiminize başvurarak yardım alabilir ve zaman kaybetmeden harekete geçebilirsiniz.
