Drama Yöntemi Ve Oyunlar

Arkadaşlar "drama yöntemi" var mı?Cevabınız benim için çok önemli, çünkü ben yok dedim de

 Sayın Hocam kaynak larda şu şekilde belirtilmektedir.

     Rol Oynama(Drama) Yöntemi: Bu yöntemde bir fikir,durum,sorun ya da olay bir grup önünde dramatize edilir.Grubun üyeleri yalnızca dinlemek ya da tartışmak yerine olayın nasıl oluştuğunu izlerler ve konunun ayrıntısına inerler.
  Rol oynama yöntemi özel bir değere sahiptir.Çünkü ,bu yöntemde öğrenciler başka bir kimliğe bürünürler. Psikolojik terapide psikodrama, okul ya da mesleki rehberlikte sosyodrama olarak kullanılan rol oynama yönteminde dramatizazyon  ve  rol yapma esastır. alıntıdır

Ben bu yöntemi çok kullanıyorum. Hatta sadece okulda değil yiğenlerimle iletişim kurarkende kullanıyorum.
Bu bir yöntem değil mi Acaba 
Ama bunu bir çok öğretmen arkadaş kulllanıyordur değil mi?

Şimdi yanlış bilgilendirdiğim arkadaşa ne diyeceğim.Size çok teşekkür ediyorum.Demek varmış.

 Drama, dramatizasyon (öğretim yöntemi)      

Sosyal hayat içinde ortaya çıkabilecek çeşitli durumları, öğrencilerin oyuncu olarak katıldıkları çeşitli sahneler içinde ortaya koymak ve dersi bunun üzerine bina etmek demektir.

İnsan hayatında hayalgücünün en hür ve yaşama hakim olduğu dönemler, çocukluk dönemleridir. İnsanlar, hayatlarındaki en iyi tiyatro oyunculuğunu çocukluk dönemlerinde yaparlar. Her çocuk mükemmel bir tiyatro oyuncusudur. Örneğini bir kere gördükten sonra oynayamayacağı rol yoktur. İnsan büyüdükçe rol oynama alanlarını daraltmaya başlar. Dolayısıyla eğitim-öğretim sırasında da çocukların bu özelliğinden faydalanmak gerekir.

Drama metodu, çocuk hayatında çok önemli bir yer tutan oyun yeteneğinin kontrollü bir şekilde eğitim hayatına aktarılması demektir. Bu metodu iyi kullanmak için öğrencilerin bilgisi kadar yaratıcılıkları da çok önemlidir.

Yararları:

Öğrenciler rol oynama içinde kendi duygu ve düşüncelerini daha rahat ifade etme imkânı bulabilirler.

Başkaları ile daha rahat ilişki kurma becerileri geliştirirler.

Öğrencilerin dinleme ve konuşma becerileri gelişir.

Tutum ve kavram geliştirmede, sosyal durumları analiz etmede, toplumsal problemlerin çeşitli boyutlarını görüp çözüm geliştirmede, liderlik ve yöneticilik özelliklerini ortaya çıkarmada yararlıdır.

Öğrencileri belli konularda araştırma yapmaya ve işbirliği içinde çalışmaya sevkeder. Drama metodu içinde çeşitli teknikler kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

İnformal drama: Belli karakterleri öğrencilerin hazırlık yapmadan hemen canlandırmaları demektir. Burada bir sınırlandırma yapılmadığı için tamamen öğrenci yaratıcılığına dayanmaktadır. Burada kostüm ve dekor gereksizdir. Meselâ, bir trafik kazası, bir hastalık, işsizlik v.s. gibi konular hemen canlandırılıp üzerine ders anlatılabilecek konulardır.

Rol oynama : Burada da, öğrencilerden kendilerine verilen bir rolü oynamaları istenir. Ancak burada öğrenci (kitap, filim, ansiklopedi gibi kaynaklardan) belli bir hazırlık yaparak o rol hakkında kendi kendine bir senaryo geliştirir, role daha sağlam bir kişilik kazandırır.

Formal drama: Burada öğrencinin oynayacağı rol tamamen öğretmen kontrolünde ve bir yazılı senaryoya bağlıdır. Oyunda kostüm ve dekor kullanılabilir. Okul temsilleri bu tip drama tekniğine girer.

Kukla: Bütün dünyada çocukların en sevdiği drama türlerinden biri de kuklalardır. Burada kukla, çok değişik teknikler kullanılarak öğrenciler tarafından geliştirilir ve kişi kuklaların arkasına saklanarak söylemek istediği birçok sözü, vermek istediği birçok mesajı buradan verebilir.

Pandomim: Duygu, düşünce ve olayları sözsüz olarak, sadece el, kol, yüz ve beden hareketleriyle anlatma demektir. Yemek yeme, yüz yıkama, trafik v.s. gibi birçok durumlar bu "sözsüz tiyatro" yolu ile de öğrenciye gösterilebilir.

Parmak oyunu: Özellikle okul öncesi ve ilkokul döneminde bazı şiir ve hikayelerin parmak hareketleri ile dramatizasyonudur. Yarım bırakılmış hikâyeler ("Devamı nedir?"): Öğrencilere belli bir olay bir yere kadar anlatılır ve ondan sonrasının nasıl devam edebileceği veya etmesi gerektiği öğrencilere sorulu. Öğrenciler de drama yolu ile o hikâyeyi tamamlamaya çalışırlar. Birçok davranış geliştirme ve problem çözme olguları bu teknik içinde rahatlıkla verilebilir. (Alıntıdır)

Her derste: Türkçe, Hayat Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Görsel Sanatlar, Matematik...gibi,  istenirse duruma ve konuya uygun şekillerde kullanıla bilir.

 

Paylaşımınız için teşekkürler Sibella Hocam

Ben de çeşitli yaratıcı drama örnekleri vermek istiyorum :


YARATICI DRAMADA DOĞAÇLAMA ÇALIŞMALARI:

**- Yazın şehir dışında arkadaşlarınızla piknik yapıyorsunuz. Güzel bir gün, ormanda kır çiçekleri, böğürtlen topluyorsunuz. Sonra bir yerde durup yemeğinizi yiyorsunuz. Yemek bitince, dönmeye hazırlanırken yolu bulamayıp paniğe kapılıyorsunuz. Neredesiniz? Yola devam mı edeceksiniz, geri mi döneceksiniz? Yolunuzu bulmanızı sağlayacak bir işaret arıyorsunuz, birden aranızdan birisi yerde ezilmiş bir kır çiçeği buluyor. Onu görünce gelirken kır çiçeği topladığınızı hatırlıyorsunuz ve yolunuzu buluyorsunuz

**- Bir grup insan otobüs durağında. Herkesin farklı bir özelliği var. Torununu görmeye giden büyükanne, işe geç kalmış bir memur, okula gitmek için bekleyen bir öğrenci, otobüse binmek için bekleyen bir özürlü... Otobüs biraz gecikti. Neler olur?

**- Farklı kanalları aynı akşam izlemek isteyen büyükanne, dede, anne, baba ve çocukların bulunduğu bir ailenin TV karşısındaki tartışmaları.

**• Bir lokantaya gittiniz aşağıdaki karakterleri canlandırın:

1. 13 – 15 yaşlarında aç bir delikanlı

2. Mönüde istediklerini bulamayan iştahsız bir orta yaşlı.

3. çok aç ama, yoksul olduğu için istediklerini yiyemeyen yaşlı adam.

**- Yankı oyunu: Grup ikiye bölünür, karşılıklı sıralanırlar. Gruplar sırası ile buldukları bir sesi yankı halinde çıkarırlar ve diğer guruba sıra gelir. İlk gurubun ilk oyuncusu bir ses bulur ve bunu yüksek tonda bağırır, ikinci oyuncu tonunu biraz azaltıp tekrar eder. Üçüncü daha da azaltır. Yankı olana kadar devam eder. Her ses çıkaran sıranın arkasına gider. Bir yankı bitince diğer grup başlar.

**-Grup halinde “A” harfi ile çıkarılan nidalar, “O”harfi ile çıkarılan nidalar, “E” harfi ile çıkarılan nidalar, “U” harfi ile çıkarılan nidalar,

**-Bir mağazada elbise almak istiyorsunuz ve prova yapıyorsunuz:

• Üzerine hiçbir şey bulamayan şişman bir kadın.
• Dansta giymek için güzel bir elbise arayan genç bir kız.
• İş yerine uygun bir elbise arayan genç kız.


**-Şiir yazmak: grup dörde ayrılır.
1.Grup: Hayvanların beslenmeleri ile ilgili bir şiir yazın.
2.Grup: Hayvanların üremeleri ile ilgili bir şiir yazın.
3.Grup: Hayvanların göçleri ile ilgili bir şiir yazın.
4.Grup: Hayvanların barınakları ile ilgili bir şiir yazın.
Gruplar şiirlerini okur ve oynarlar.


**-Öykü yazmak: Ormana kral seçilmek isteyen hayvanların öyküsü, ısırgan otunun öyküsü, Pasaklı Pakize’nin öyküsü vb. başlıklardan öykü yazma ve oynama.

Bir öykü:
Bir ülke ve bu ülkede yaşayan insanlar, bir kral ve bu kralın kızı.
-Bu kralın kızı yıllar önce dans ederken sakatlanır ve yürüyemez. Tüm tedavilere rağmen olumlu sonuç alınamaz. Kral ülkesinde eğlenceyi ve dansı yasaklar. Ülkedeki insanlar çok mutsuzdur. Çünkü eğlenememektedirler. Sonunda kralın kızını kaçırmaya karar verirler ve kaçırırlar. Onun iyileşmesi ve dans etmesi için her yolu denerler. Kraldan eğlenmenin serbest bırakılması için söz isterler, kız iyileşir.sarayda eğlence düzenlenir ve herkes yeniden eğlenerek mutlu olur.


**RESİM YAPMA:
-Çocuklarla dünya hakkında konuşulur.
Bu dünya sizin dünyanız, bu dünyada ne olmak istersiniz? Diye sorulur. Çocuklar konu hakkındaki fikirlerini hareketlerle ifade ederler (at,dere, heykel, ağaç, güneş vb.). Daha sonra bu düşüncelerini büyük boy resim kağıtları üzerine çizerek aktarırlar ve boyarlar.


**MASKE YAPMA:
-Çocuklardan istedikleri bir yüzü makas ile kesme veya buruşturma tekniği ile hazırlamaları istenir. Hazırladıkları maskeyi yüzlerine takarak o tipi canlandırırlar.


**FOTOĞRAF OLUŞTURMA-FOTOĞRAF ÇEKME:
-Bir aile fotoğrafı çektireceksiniz.
-“Bir turist grubusunuz, bir ülkeyi geziyorsunuz. İlginç pozlar çekebilirsiniz” denir. Bir grup fotoğrafçı, bir grup ilginç pozlar oluşturup fotoğrafları çekilir.


**YARIM ÖYKÜ TAMAMLAMA:
-Şimdi hep birlikte bir öykü yazacağız. Ben öykünün başını söyleyeceğim, sonra başka biri ona ekleme yapacak ve yaptığı eklemeyi canlandıracak.
“Bir zamanlar bir kurbağa vardı. Göl kurbağanın önündeydi ..........?............ Başka bir kurbağa geldi........?........... Üçüncü bir kurbağa daha geldi ve ikinci olanı öptü..............?.................


**RESİM TAMAMLAMA:
Büyükçe bir resim kağıdı duvara asılır. Bir kişiden bildiği bir ev resmi yapması istenir. Diğer kişiler bu resmi tamamlarlar. İki veya üç tur resim tamamlama devam eder.
Resimden yola çıkılarak öykü oluşturulur. Öyküler grup tarafından oynanır. Tartışılıp değerlendirme yapılır.

*******************

Tüm doğaçlama çalışmaları sonunda tartışma ve değerlendirme yapılır.
Değerlendirme etkinliğinin amaç ve yararları üzerinde durulur. Etkinlik sırasında neler hissettikleri, etkinliğin amacına ulaşıp ulaşmadığı, katılımcıların neler kazandığı, yöntemin amaca uygunluğu üzerinde tartışılır ve değerlendirme yapılır. Gerekirse oyun yeniden oynanır.(alıntıdır)

saolun sudee hocam!!
üniversitede aldığımız drama derslerindeki etkinlikleri çağrıştırdı bana..ancak gördükçe hatırlıyorum.çok sevindim çoğunu bir arada görmekten. arşivime aldım.mutlaka kullanıcam

Rica ederim Hocam,o zaman arşiviniz için birkaç örnek çalışma daha vereyim :


YARATICI DRAMA ETKİNLİKLERİ;

1- HAREKET

Çeşitli hareket yöntemleriyle kendini tanıma başkalarını tanıma, etkileşim kurma, güven duyma, uyum sağlama ve benzeri birçok özellikleri katılımcıya kazandıran bir etkinlik çalışmasıdır.
Durduğu yerde sallanma, yürüme, koşma, zıplama, sıçrama, beş duyuyu kullanma vb hareketlerle liderin rehberliğinde belli kurallara uygun olarak yapılan bir drama etkinliğidir.

Çocuklar doğumdan itibaren doğal olarak hareket ederek yaşantı işle ilgili pek çok şeyi öğrenirler. Kendi vücutlarını tanırlar, organların farklı işlevleri olduğunu fark ederler, ellerini, ayaklarını farklı işlerde kullandıklarını keşfederler. Bunları kontrol altına almayı öğrenip beceri geliştirirler. Zamanla çevrelerini ve yakın çevresindeki insanları tanırlar, onlarla iletişim kurmayı öğrenirler.
2- RAHATLAMA

Bedenin, duygu ve düşüncelerin yumuşaması, sakinleşmesi için yapılan bir drama etkinliğidir. Hareket ve ısınma çalışmalarından sonra liderin rehberliğinde çeşitli rahatlama egzersizleri yapılır.

Bu egzersizler genel olarak yerde uzanmış olarak yapılır. Gözler kapatılır. Lider, müzik eşliğinde komutlar verip gruptakilerin hayal gücünü harekete geçirir. Vücuttaki yorgunluğun ve gerginliğin giderilmesi amaçlanır. Başarıyla yürütülmüş bir rahatlama çalışmasından sonra enerji toplayan ve güç kazanan vücut daha yoğun bir çalışmaya hazırdır.

3- PANDOMİM

Sözsüz ifade olarak bilinen pandomim çocukların çok hoşlandıkları bir drama etkinliğidir.
Yakın çevresindeki olayları veya günlük alışkanlıkların pandomim ile ifadesi yanında bir eşya, bir olay, bir öykü de çocuklarla birlikte uygulanacak pandomim etkinlikleridir.

 Pandomim sırasında müzik çoğu kez gereklidir. Müziğin ritmine göre yürüme, koşma, sıçrama hareketlerinin yanı sıra çeşitli hayvan taklitleri, çiçeklerin açması, rüzgarın esmesi gibi durumlarda müzik ve ritim pandomime canlılık kazandırır.

4- ROL OYNAMA VE DOĞAÇLAMA

Rol oynama,oyundaki karakterlerin özelliklerini, duygularını canlandırmaktır. Doktor hastalarla ilgilenir; oyundaki rolüne göre neşelidir, mutludur, öfkelidir. Öğretmen öğrencisine ders verir, sevecendir, sinirlidir. Yavrularına yem arayan koruyucu bir tavuk, ormandaki hayvanlara hükmeden güçlü bir kral aslan vb.

Yaratıcı Drama’ da rol oynama bir film veya oyundaki karakterleri canlandırmak değil, herhangi bir karakteri duygusal ve davranışsal özellikleri ile kendi düşselliği içinde canlandırmaktır.

Bazen resimler gösterilerek bazen çeşitli tanımlamalar yapılarak istedikleri rolü alan çocuklar bunları özgürce canlandırıp konuşurlar.
Rol oynamanın daha gelişmiş biçimi olan doğaçlamada çocuğa sosyal olaylardaki gerçeğe uygun davranışları canlandırması için fırsat verildiği gibi gerçek yaşantıda karşılaşma olasılığı bulunmadığı rolleri de üstlenerek, düşsel durumları oynaması için de olanaklar sağlanır. Doğaçlamanın konusuyla çok yakın bir ilişkisi vardır. Çalışma sırasında diyaloglar doğal olarak çocuklar tarafından oluşturulurlar, doğaçlama dil yeteneği bakımından en üst düzeye ulaşır.

Doğaçlamada bazen ses efektleri de kullanılır. Doğaçlama süreci içinde fikirler toplanır, biçimlenir, problemler çözülür ve fikirlerin ifade edileceği bir form araştırılır. İletişim kurma ihtiyacı grubun fikirlerini diğerleri ile iletişim kurabilecekleri bir yapı içinde organize etmeye yönlendirir. Böylece doğaçlama yoluyla çocuklar doğal yapıyı anlayıp geliştirirler, tutarlı olarak kendilerini ifade ederler. Konuya göre, uygun dili konuşurlar.

5- DRAMATİZASYON

Dramatizasyon öykü içinde sunulan olayların ve durumların oynanmasıdır.
Dramatizasyonda öykü çocuklara lider tarafından anlatılır, okunur veya resimler gösterilir. Yaratıcı dramatizasyonda öyküyü çocuklar istedikleri gibi geliştirip sonuçlandırabilirler. Öykünün nasıl gelişeceğine veya nasıl sonuçlanacağına çocuklar birlikte karar verir, böylece kendi yarattıkları yeni bir öykü oluşur.

Dramatizasyon yapılırken her çocuk istediği karakteri kendisi çeker. Burada liderin rolü öyküyü anlatmak veya sunmaktır.
Yaratıcı dramatizasyonda verilen veya oluşturulan öykünün;
- Çocukların yaşına ve gelişimine uygun olmasına,
- Kolay oynanabilmesine,
- Çocukları sıkmayacak sürede olmasına,
- Öğretici, eğitici ve gelişimlerini sağlamasına,
- Hemen hemen her çocuğun katılımına uygun olmasına özen gösterilmelidir.

Öyküler kuklalarla da canlandırılabilir. Yaratıcı drama etkinliklerinde çocuklar kukla oynatırken doğaçlama yaparak konuşurlar. Özellikle çekingen çocuklar kukla oynatırken kuklanın arkasına sığınarak kendi düşüncelerini rahat bir şekilde ifade etmek fırsatını bulurlar. Böylece hem duygusal rahatlama sağlar hem de dil gelişiminde ilerleme kaydederler.

6-YARATICI DANS

Yaratıcı dans çocuğun vücut hareketleriyle müziği yorumlamasıdır. Yaratıcı dansta asla hareket komutu verilmez. Çocuklara uygun müzik dinletilerek içlerinden geldiği gibi özgürce dans etmeleri istenir.

Müziği düşsel güç katılarak; çiçekli bir bahçede uçuşan kelebeklerin dansı, ormanda kuşların ötüşü ve kanat çırpışı, denizde yaşayan çanlıların karnavalı, çoban ve kuzuların dansı vb. gibi konular verilerek, müziğin ritmine uygun olarak dans etmeleri istenir. Dansta vücudun tüm parçaları kullanılabilir. Baş, boyun, omuzlar, kollar, eller, kalça, bacaklar, ayaklar hatta gözler, kaşlar, ağız, dil de dansa katılabilir. Dans çocuğa bedeninin nerede ve nasıl çalıştığı, nasıl hareket ettiği ile ilgili değerli ipuçları verir. Çocuk bu yolla hareketlerinin sınırını (yüksek, orta alçak), yönünü, (ileri, geri, sağa, sola, çapraz) ve hareketlerinin şeklini tanıma fırsatı bulur. Müziğin ritmi, ahengi çocukların değişik hareketler yaratmasına sebep olur.

Yaratıcı dans çalışmaları grup halinde yapılabileceği gibi tek tek de yapılabilir, diğer çocuklar müziğin ritmine uygun olarak el çırpabilir, ritim aleti çalabilirler. Müziğin ritmine uygun yürüyüşler, taklit yürüyüşleri, koşular da yaratıcı dans kapsamındadır.

Yaratıcı dansın temelinde iyi bir müzik eğitimi ve eğitimcisi bulunmalıdır. Gelişigüzel hazırlanmış bir müzik programı yarardan çok zarar getirir.

YARATICI DRAMA ATÖLYE (WORKSHOP) ÇALIŞMALARI

Yaratıcı drama çalışmaları yaş ve katılımcıların özellikleri göz önünde bulundurularak yapılır. Tanışma, ısınma, oynama, pandomim ve rol oynama, doğaçlama ve oluşum drama aşamalarıdır. Bunların tamamı veya bir kısmı bir esneklik içinde drama seanslarında uygulanır.

TANIŞMA;

İsminin baş harfi “A, C, D” vs. olanlar halka içinde dolaşarak tanışır, selamlaşır, konuşurlar. Üzerindeki elbisede kırmızı, mor, mavi vs. renk olanlar halka içinde dolaşıp tanışırlar. Koç, yengeç, boğa vs. burcunda olanlar anlaşarak tanışırlar. Doğum tarihi (ay olarak) aynı olanlar birbirlerini arayarak bulup tanışırlar. Aynı futbol takımını tutanlar selamlaşıp tanışırlar.

TANIŞMA; Grup halka olur ve oturur. Elinde top olan kişi, topu gruptan birine atarken kendi adını söyler. Adını söylerken herhangi bir özelliğini söyler.
Topu attığı kişide aynı şekilde adını ve herhangi bir özelliğini söyler.

ISINMA AŞAMASINDA YARATICI DRAMA ETKİNLİKLERİ


1-YÜRÜYEREK ISINMA;

Halka olunur, müzik eşliğinde veya tef ritmi ile önce yerinde sayma, sonra yavaştan hızlıya, daha sonra hızlıdan yavaşa yürünür. Liderin verdiği komuta göre; çamurda yürüme, sırtında yük varmış gibi yürüme, sıcak kumda yürüme, bebek gibi emekleme, buz üzerinde yürüme, cam kırıklarının arasında, pisliklerin arasında, ezilmiş domateslerin arasında yürüme.


2-YÜRÜYEREK ISINMA;

Grup değişik ritimle yürümeye başlar. Hızlı, yavaş yürüme, koşma, yavaşlama, yürürken duvara, çevredeki eşyalara değme, duvara yapışık olarak uzanma, gerileme, yere doğru eğilerek gevşeme (Okvuran A. 4.12.95 Drama dersi).


3-SERBEST YÜRÜME ;

-Gülümseyerek yürüme,
-Yürürken “merhaba” deme,
-Tokalaşma,
-Omuz ve kulaklara dokunma,
-Sarılıp bir süre bekleme ve yürüyüşe devam.


4-SERBEST YÜRÜME ;

-Sadece kendiniz için yürüyün,
-Bir kafesteymiş gibi yürüyün,
-Kendinize merhaba değin,
-Birine bakın ama iletişim kurmayın,
-Bir sözcük seçin (çiçek vb.),
-İletişim kurmadan sözcüğünüzü birkaç defa söyleyin,
-Söylediğiniz bir şeyi arayın ve onunla iletişim kurun,
-Randevulaşın,


5-YÜRÜYÜŞ ;

-Yürümeye başlayın,
-Kalabalık bir ana caddedesiniz,
-Uzaktan bir arkadaşınızı görüyorsunuz, ona ulaşmaya çalışın
-Ulaşın ve ikili olarak yürümeye başlayın,
-Başka bir ikili görün, onlara ulaşmaya çalışın, ulaşın ve sohbet edin, dörtlü olarak yürüyün,
-Başka bir dörtlü görüp aynı işlemi sürdürün.

6-HAYVAN YÜRÜYÜŞLERİ ;

Tavşan, fil, ördek, yılan, kanguru vb. seçilen hayvanların yürüyüşleri ile çıkardıkları sesler taklit edilerek, müzik veya tef ritmi eşliğinde yürünür.


7-RİTİM ALETLERİ İLE YÜRÜME ;

-Ortada bulunan ritim aletlerinden birer tane seçilir (Tef, zil, ritim sopaları vs.).
-Ritim aletlerini seçen katılımcılar halka oluşturur,
-Yavaş ritimden başlanarak bir uyum içerisinde hızlanılır, daha sonra ritim yavaşlatılarak yürüyüş temposu da yavaşlatılır.
-Yürüyüş, sekme hareketine, arka arkaya sıralamak, yılan salyangoz hareketlerine ritim eşliğinde dönüştürülür.


8-MÜZİK EŞLİĞİNDE YÜRÜME ;

Müzik başlar, serbest şekilde yürünür. Müziğin uygun yerinde liderin komutuyla “iyi günler, iyi günler” diyerek vücudun uzuvları birleşir.
1- Dizler, 5- Eller,
2- Parmaklar, 6- Omuzlar,
3- Kollar, 7- Kalçalar,
4- Ayaklar, 8- Dirsekler.

SINIFINIZDA HERZAMAN OYNATABİLECEĞİNİZ ISINMA AŞAMASINDA OYUNLAR:


**-MEYVE SEPETİ

Gruptakiler 3-4 gruba ayrılır. Her grup kendisine bir meyve ismi seçer, ebe seçilir. Ebe seçilen, meyve isimlerinden birini söyler (elma, armut, muz). O meyveyi seçen herkes yer değiştirip birbirinin yerine geçmeye çalışır. Ebe bazen de “meyve sepeti” der ve o zaman herkes birbirinin yerini kapmaya çalışır. Açıkta kalan ebe olur.

**-ELMA TOPLAMA
Gruptakiler halka olur. Herkes başının üzerinde bir nokta tespit edip uzanabileceği kadar en yüksek noktaya bütün kaslarıyla uzanmaya çalışır. Liderin komuta ile gruptakiler kendilerini aşağı bırakır. Bacaklarının üzerinde esneme, başı serbest bırakma, ritim eşliğinde yavaş yavaş yukarı değin kalkma, kalkarken vücudundaki her kemiği hissedecek kadar ağır ağır hareket etme. İlk aşamada kalkma, liderin ilk verdiği komut eşliğinde yapılırken, ikinci aşamada grup esnedikten sonra hiç komut verilmez. Gruptakiler birbirlerini hissederek kendiliklerinden ritimle kalkarlar.

**-SALYANGOZ OYUNU
Grup sıra olur. Herkes eliyle öndekinin belinden tutar. Grup ritimle yürümeye başlar. En arkadaki öndekini yakalamaya çalışır ve koşar. Yakalanan oyundan çıkar. Bazen de grup spiral hale gelmek için ortaya sıkışır, sonra açılır, bu hareket salyangoza benzer.

**-HEYKEL OLMA
Grup daire şeklinde yere oturur, gönüllü iki kişi seçilir. Bunlardan bir tanesi gözünü kapatır. Diğeri istediği bir şekilde heykel olur. Gözü kapalı olan heykel olana dokunarak onun nasıl durduğunu anlamaya çalışır. İyice anlayınca onun olduğu şekle kendisi girer. Katılımcılar sırayla farklı duruşlarla oyunu sürdürürler.
Sonra iki kişi, üç kişi heykel olarak değişik pozisyonlarda heykel oluşturulur.

**-AYNA ÇALIŞMALARI
Gruptakiler eşleşerek karşı karşıya dururlar. Herkes eşinin gözünün içine bakar ve yaptığı hareketi vücudu ile tekrar eder. Hareketi başlatanlar sıra ile yer değiştirir. Yönetme ve yönetilme ilişkisi gerçekleştirilir.

**-KÖR DOLAŞTIRMA
Gruptakiler eşleşir. Sırayla eşlerden biri gözünü kapatır. Diğer eş onu hiçbir zarar vermeden dolaştırır, herhangi bir yere götürür. Hayvanat bahçesi, çiftlik, lunapark vs. orada gördüklerini gözü kapalı olan arkadaşına anlatır. Sonra gözü kapalı olan gözünü açar ve eşi gözünü kapatır, o da onu istediği bir yere götürür, gördüklerini tanıtır ve anlatır.

**-KÖR TAVUKLAR
Grup ikiye ayrılır; liderler ve kör tavuklar. Liderlerin her biri bir köşeye gider. Tavuk olanlar gözlerini kapatır. Liderler herhangi bir seste tavukları çağırır. Tavukları istedikleri sese doğru gözleri kapalı yönelirler.

**-MAKİNA PARÇASI
Grup halinde oynanır. Bir kişi ortaya gelir. Herhangi bir makineyi seçer ve onun bir parçası olarak hareket eder. Diğer katılımcılar sırayla makinenin diğer parçalarını hareket ve sesle oluştururlar. 3-4 kişilik gruplarla birden fazla makine olma şeklinde oynanır.

**-OYUNCAKÇI DÜKKANI
Grup daire şeklinde oturur. Lider “Bir yılbaşı gecesi siz bir oyuncaksınız. Biraz sonra dükkan sahibi gidecek. İstediğiniz bir oyuncak olabilirsiniz ve onun gibi davranacaksınız. Her şey serbest, ses, konuşma, hareket” der. Oyun oynanır.
Oyunun diğer bir şekli; Şimdi oyuncakçı dükkanına gidiyoruz. İstediğiniz bir oyuncağı alabilirsiniz, onunla istediğiniz gibi oynayabilirsiniz.

**-MÜZEYE GEZİ
Grup ikiye ayrılır. Katılımcılardan bir kısmı müzedeki resim veya heykel olur. Diğer kısmı müzeyi gezen turistler olur. Turistler istedikleri resim veya heykel ile istedikleri konularda konuşabilirler.


**-İP ATLAMA
Gruptakiler dört ya da daha fazla katılımcıyla takım kurarlar. Bazıları ellerindeki ipi sallar diğerleri de ip atlar. Hayali olan bu ipi atlamaktan çok, sallamak konsantrasyon gerektirir. (alıntıdır)

--------------------------------

 

Oyunun Adı   : Kayıp Olanı Bul
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 7-8 grubu
Oyunun Süresi   : -
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri: Eşyaları tanıyabilme ve var-yok kavramının gelişmesi, sosyal ve dil gelişiminin desteklenmesidir.
Açıklama: Öğretmen çocukların seviye ve dikkatlerini göz önünde bulundurarak birkaç eşya toplar. (defter, kalem, toka, bebek…) Çocuklara bunları dikkatle incelemeleri söylenir. Hazır olduklarında gözleri yumdurulur, öğretmen elindeki eşyalardan bir tanesini saklar. Çocuklara gözlerini açtırarak hangi eşyanın kayıp olduğunu bulmalarını istenir. Kayıp eşyayı ilk bulana bir sonraki oyunda saklanacak eşyanın seçimi bırakılır.


Oyunun Adı   : Kedi Fareyi Bul
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 7-8 grubu
Oyunun Süresi   : -
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri:Uzaklık-yakınlık kavramı ve hayvanların tanıtılması.
 Açıklama:Çocuklar arasından bir fare seçilir. Bu kişinin yüzü duvara döndürülür. Diğer oyunculardan birisi fare olur. Bunu kedi bilmemelidir.Öğretmen kediyi yanına çağırır ve;
“ Arkadaşlarının arasına bir fare saklanmış. Sen buna yaklaşırsan bütün arkadaşların kedi gibi miyavlayacak. Ama uzağında olursan hiç birinin sesi çıkmayacak”der.
   Bundan sonra kedi yavaş yavaş arkadaşlarının arasında dolaşmaya başlar. Ne zaman kedi miyavlamaları fazlalaşırsa fareye yaklaştığını anlar ve onlar arasında asıl fareyi bulmaya çalışır. Oyunu kazanırsa o da arkadaşları arasında bir kedi seçme hakkına sahip olur.


Oyunun Adı   : Para Kimde.
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 1-5. Sınıf
Oyunun Süresi   : -
Oyuncu Sayısı   : Bir sınıf.
Oyun Araç-Gereci   : Madeni para ve mendil.
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri:Dikkat geliştirici.
AÇIKLAMA: Bütün sınıf ellerini avuçlar birbirine bakacak şekilde sıranın üzerine çıkarır. Öğretmen avucunun içine koyduğu parayı herkesin avucunun içinden göstermeden geçirmeye başlar. Birinin avucuna çaktırmadan parayı bırakır. Sınıftaki herkesin eline mutlaka dokunur. Kimse elini açmaz. Bir mendilin ucuna bir düğüm atarak bir öğrencinin sırtına vurmaya başlar ve “Para kimde ?” diye sorar. Eğer o kişide para yoksa kafadan bir isim söyler. Daha sonra söylenen isme yönelir ve ona vurarak yeni bir isim öğrenmeye çalışır. Parayı bulana kadar oyun sürer. Paranın kimde olduğunu bulan bir sonraki oyunu oynatma hakkını elde eder.

Oyunun Adı   : Güneş, Yağmur,Bulut.
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 7-8 grubu
Oyunun Süresi   : -
Oyuncu Sayısı   : Tüm sınıf.
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri: Dikkat geliştirici.
AÇIKLAMA: Öğretmen öğrencilere güneş dediğinde öğrenciler parmaklarını açarak güneş ışınlarını canlandırır. Yağmur dediğinde üstten elleriyle yağmurun yağışını yaparlar. Bulut dediğinde iki elini birbirine döndürür ve bulut biçimi yaparlar. Buna ay ve sis de eklenebilir. Ay denildiğinde baş ve işaret parmaklarıyla ay taklidi yaparlar. Sis denildiğinde elin bütün parmakları oynatılır.
ÇEŞİTLENDİRME: Başka doğa olayları buz, dolu, güneş tutulması vb. eklenebilir.


Oyunun Adı   : Tren Kalktı   
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 9-10 grubu
Oyunun Süresi   : 4-5 tekrar.
Oyuncu Sayısı   : Bir sınıf.
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri:Dikkat geliştirme.
AÇIKLAMA: Oyun grubu kadar 5 vagonluk tren resmi tahtaya çizilir. Oyunu oynatan, gizli bir yere birden elliye kadar bir sayı belirler. Bu sayı  gizlidir, yalnız oynatan kişi bilir. Gruplar sırayla sayı söyler. Sayıyı bulan grup bir puan alır. Bu puan da sırayla vagonların üzerine yazılır. Vagonları tamamlayan grubun treni kalkar ve birinci olur.


Oyunun Adı   : Ben Neredeyim ?
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 1.sınıflar için.
Oyunun Süresi   : 4-5 tekrar.
Oyuncu sayısı   : Bir sınıf
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri:Dikkat geliştirme.
AÇIKLAMA   : Sınıf 4’er kişilik gruplara ayrılır.  Oyunu yöneten gruplara sorular yöneltir. “Elimde top var. Ben neredeyim?” gibi alanla ilgili olabilir. “Spor salonu” gibi belirlenen cevabı bulan grup puan alır.
   Oyun “Elimde diş fırçası var,neredeyi?” gibi sorularla genişletilebilir.
1.   Aynı mahallede oturanlar grup oluştursun.
2.   (Erik, elma, armut, kiraz, muz) hangi meyveyi seviyorsunuz? Ayni meyveyi sevenler grup oluştursun.
3.   Birbirini tanımayan 2 kişi karşılaştıklarında neler onuşur?





Oyunun Adı   : Şöyle – Böyle   
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 1-5 arası
Oyunun Süresi   : 2-3 tekrar.
Oyuncu sayısı   : Bir sınıf.
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri:Dikkat geliştirmek.
AÇIKLAMA: Oyunu oynatacak olan sınıfı rahatlıkla görebileceği bir noktaya geçer. Öğrenciler
Sıralarında oturmuş durumdadır. Oynatıcı elleriyle bir hareketi yaparken ”şöyle”  derse öğrenciler o hareketi taklit ederler. Eğer bir hareketi yaparken “böyle” der ve elleri ve vücudunun üst bölümü ile hareketlerini yapar. Yanlış yapan oyun dışı kalır. Oyun dışı kalan sıraya kapanır ve oyunun geri kalanını izler. En son kalan yarışı kazanır.
ÇEŞİTLENDİRME: Ayakta oynanabilir. Sözcükler değiştirilebilir. (Ali-veli-tuş-kuş)


Oyunun Adı   : Beni Sen Tart.
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 1-5 sınıflar.
Oyunun Süresi   : -
Oyuncu sayısı   : 8-10 kişi.
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri: Dikkat geliştirici.
AÇIKLAMA: Öğrenciler tahtanın önünde yan yana dizilirler. Kollarını birbirine kenetlerler. Öğretmen kekresin kulağına bir isim söyler. Öğretmen birinin ismini söylediğinde bu öğrenci yere oturmaya çalışır. Yanındaki iki öğrenci ise onu oturtmamaya çalışır. Yere oturmayı başaran kazanır. İki baştaki öğrenciye isim söylenmez.
ÇEŞİTLENDİRME: öğrenci zıplamaya çalışır, faklı isimler verilebilir.(çiçek,rakam,yemek)


Oyunun Adı   : Sıranı Bul. 
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 2-5 sınıflar.
Oyunun Süresi   : -
Oyuncu sayısı   : 10 kişi.
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri: Dikkat geliştirici.
AÇIKLAMA: Öğrenciler dağınık düzende dururlar. Öğretmen 1-10 arasında numaraları öğrencilerin ayaklarının önüne rakamlar aşağıda olacak şekilde bırakır. “Oku” komutu ile öğrenciler kağıttaki yazan numaraya yan yana sınıf karşısında sıraya geçmeye çalışır.Sırasını şaşıran ve en geç sıraya geçen yarışı kaybeder. 
ÇEŞİTLENDİRME: 10’dan 1’e doğru istenir.

Oyunun Adı   : Alkışa Uyalım.
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 1-5 sınıflar.
Oyunun Süresi   : -
Oyuncu sayısı   : Bir sınıf
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri: Dikkat geliştirici.
AÇIKLAMA: Öğretmen öğrencilerden kendisi alkış yaptığında onların da alkış yapmasını ister. Oyunda bazen alkış yapıyormuş gibi yapar son anda vazgeçer. Alkışlayan yanar. Oyunda geç kalan ( yani geç alkış yapan da ) yanar. Peş peşe birkaç vuruşla da öğretmen öğrencileri şaşırtmaya  çalışır.
ÇEŞİTLENDİRME: Sıraya vurma, dize vurma gibi.

Oyunun Adı   : Türlü         
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 7 yaş ve üzeri.
Oyunun Süresi   : -
Oyuncu sayısı   : Bir sınıf.
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri: Dikkat geliştirici.

AÇIKLAMA: Sınıftaki sıraların oluşturduğu her gruba bir isim verilir. Bu isimler türlü yemeğine konan sebze isimleri verilir. Örnek: Fasulye, kabak, patates, vb. Oynatıcı türlü yemeğini anlatmaya başlar. Bu anlatımın içinde hangi sebzenin adı geçerse o grup alkış yapar. Türlü sözcüğü geçince ise hepsi el vurur.  Anlatımda, mümkün olduğunca sebze adının çok geçmesine gayret edilir. Yanlış el vuran ya da geç el vuran elenir. Her grupta en son kalan o grubun galibi olur.
ÇEŞİTLEME: El vurma, ayağa kalkma, kahkaha atma vb.

Oyunun Adı   : Posta Oyunu.   
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 8-9 yaş grubu.
Oyunun Süresi   : -
Oyuncu sayısı   : Tüm sınıf.
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri: Doğduğu yer isimlerinin kavranabilmesi.
 AÇIKLAMA: Her çocuğun, bu oyuna katılmadan önce doğduğu yeri öğrenmiş olması beklenir. Oyunda çocuğun doğum yeri kendi adı sayılır. Çocuklar karşılıklı iki sıra halinde dururlar, yahut halka olarak oturur veya ayakta  oynarlar. Öğretmen düdüğü çalınca oyun başlar. Orada bulunan çocukların doğum yerlerine göre iki  yer ismi söyler. Bu söylenen isimler hangi çocukların doğum yeri (yani ismi ise) onlar birbirleri ile yer değiştirirler. Örneğin “İstanbul-Ankara posta” der. Bu çocuklar derhal birbirlerinin  yerine koşar yada “Bitlis – Mardin Posta” gibi. Oyunda ara sıra “Posta kalkıyor, posta” dediği zaman bütün çocuklar ayağa kalkarak yer değiştirirler.

Oyunun Adı   : Dikkat   
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 8-9 Yaş grubu
Oyunun Süresi   : -
Oyuncu sayısı   : Tüm sınıf.
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri: Dikkatli dinleyebilme alışkanlığının kazandırılması.
AÇIKLAMA: Öğretmen, içinde bir çok eşya ve kişinin bulunduğu bir hikaye düşünür. Bazı öğrencilere bu hikayedeki kişi veya eşya rolleri verir. (Örneğin: Ahmet,tilki; Ayşe, kırmızı başlıklı kız; Fatma,elma…) Öğretmen hikayeyi anlatırken, adı geçen öğrenci ayağa kalkar. Olduğu yerde döner, tekrar yerine oturur. Sırası gelmesine rağmen ayağa kalkmayan sandalyesinin arkasına geçer, tekrar sırası gelene kadar ayakta durur. Tekrar sırası gelmiyorsa oyun bitene kadar ayakta kalır.

Oyunun Adı   : Bu kelime kaç kelime ?
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 3.  sınıflar.
Oyunun Süresi   : 10 dk.
Oyuncu sayısı   : Tüm sınıf.
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri: Dikkati geliştirmek ve dikkat süresini geliştirmek.
AÇIKLAMA: Çocuklar kağıt ve kalem çıkarırlar. Çocuklara oldukça uzun bir kelime söylenir. Bu kelimedeki harfleri bir defa kullanmak kaydıyla yeni kelimeler bulmaları istenir. 10 dk. Süre verilir. Bu sürenin sonunda oyun durdurulur. Her öğrenci sayfasını yanındaki arkadaşı ile değişir. Sırayla listeler okunur. Söylenen sözcüklerin üstü çizilir. En son üzeri çizilmeyen sözcükler kalır. Üzeri çizilmeden en çok sözcüğü kalan oyunu kazanır. Eğer birden fazla birinci varsa 2 dk. Daha süre verilerek birinci belirlenir.


Oyunun Adı   : Kelime Avı.
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 5. sınıflar.
Oyunun Süresi   : 25 dk.
Oyuncu sayısı   : Bütün sınıf
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri: Dikkati geliştirmek ve kelime bilgisini ölçmek.
AÇIKLAMA: Öğrencilere bir konu söylenir ve bu konuyla ilgili olarak da bir kelime söylenir. Çocuklar bu kelimenin son harfiyle  öğretmenin verdiği konuyla ilgili olarak yeni bir kelime türetirler. Konuyla ilgili kelime söyleyemeyen, yanlış yada farklı konuyla ilgili kelime söyleyen öğrenci oyun dışında kalır. Ayrıca daha önce söylenmiş kelimeyi söyleyen öğrenci de oyundan çıkar.

Oyunun Adı   : Yasak Kelime.
Oyun Yeri   : Sınıf
Oyunun Seviyesi   : 4-5 sınıflar.
Oyunun Süresi   : 10 dk.
Oyuncu sayısı   : Tüm sınıf.
Araç-Gereç      : Kağıt,kalem,defter.
Oyunun Amacı ve Eğitici Değeri: Dikkat geliştirme ve anlamlı cümle kurabilme.
AÇIKLAMA: Alfabeden seçilen sesli harflerden biri “yasak harf”  olarak seçilir. Çocuklardan kurabildikleri kadar uzun ve anlamlı bir cümle kurmaları istenir. Ancak bu cümlenin hiçbir kelimesinde bu yasak harfin geçmemesi gerekmektedir. 10 dk. Sonunda en anlamlı ve uzun cümle kuran öğrenci 1. ilan edilir.
ÇEŞİTLEME: Kurulacak olan cümle belli bir konudan seçilebilir. Sessiz bir harf de seçilebilir.
              Arkadaşlar çocukları sınıfta tutmanın çok zor olduğu şu dönemlerde oyunlara ihtiyaç duydum ve 19Mayıs ünüversitesi öğrencilerinin hazırladığı bu oyunlara ulaştım. Sizlerin de benimle aynı sıkıntıları yaşadığınızı düşünerek paylaşmak istedim. Umarım işinize yarar.
                                    benusa

   


 

Çok teşekkür ederiz Benusa Öğretmenim 

Tekbaba öğretmenim dramatizasyon yani drama etmek canlandırmak diye bir yöntem var......

İsmet KARATAŞ   İlköğretim Müfettişi – Samsun

TANIŞMA, SELAMLAŞMA, İSİM ÖĞRENME ÇALIŞMALARI:

Kazanım:Çocuklar, ilişki kurmanın en önemli öğelerinden biri olan, tanışma davranışını kazanmalar, sosyalleşir ve  daha olumlu sosyal ilişkiler kurarlar.
DÜZEY: 4-7 Yaş.

DRAMA ÇALIŞMALARINDAN BAZI ÖRNEKLER:
SÜRE:
MATERYAL: Top.
SÜREÇ:
Bu çalışma üç aşamada şöyle yapılır.
1.   Tüm çocuklar yere daire biçiminde otururlar ve topu birbirlerine yuvarlarlar. Etkinliği öğretmen başlatır ve topu yavaşça bir öğrenciye yuvarlar. Topu eline alan çocuk yüksek sesle adını söyler. “Benim adım ………………..” gibi. Sonra topu kendi seçtiği, adını öğrenmek istediği bir çocuğa yuvarlar. Çalışma bir süre (tüm çocuklar isimlerini en az bir sefer söyleyene kadar) devam eder.
2.   Yukarıdakilerden farklı olarak bu aşamada, topu alan çocuk “Benim adım……………., senin adın ne?” diyerek topu diğer bir çocuğa yuvarlar.Topu alan çocuk kendi adını söyler ve “Senin adın ne?” diyerek topu başka bir öğrenciye yuvarlar.
3.   Bu aşamada ise, isimler biraz öğrenildikten sonra, top kendine gelen çocuk, “Benim adım……….., senin adın……………” diyerek topu göndereceği çocuğun adını söyler ve topu ona yuvarlar. İsim hatırlamakta güçlük çeken çocuğa, ya öğretmen tarafından yada  diğer çocuklar tarafından yardım edilir.


Ritimle izleme:
SÜRE:
MATERYAL:-
SÜREÇ:
Birinci çocuk belirli bir ritimle ellerine çırpar ve adını söyler. Diğerleri aynı ritmi tekrarlar ve o çocuğun adını yüksek sesle söylerler.

İLİŞKİ KURMA, İLETİŞİM VE HAREKET ÇALIŞMALARI:

Bu  çalışmalar, birbirlerinin isimlerini öğrenmiş, birbirleriyle tanışmış olan çocuklar arasındaki sosyal ilişkileri hareketlere dayalı etkinliklerle geliştirmeyi amaçlar.
DÜZEY:  Beş yaş ve üstü.

SÜRE: -
MATERYAL: -
SÜREÇ:
Çocuklar ikişer ikişer sırt sırta değecek şekilde ayakta dururlar. (Bu sırada bu sırada teypten hafif ritimli bir müzik çalınmaya başlar) Her iki çocuk birbirlerinden bedensel teması kaybetmeden, bir diğerinin hareketini taklit eder. Yani hareketleri yapmak ve birbirinden kopmamak esastır. Müzik değişken olabilir. Müzik yavaşlarken hareket yavaş ve yumuşaktır. Müzik hızlanınca  hareketler daha keskin ve sertleşir.

Öndekinin aynısını yap.
SÜRE: -
MATERYAL: –
SÜREÇ:
Çocuklar birbirlerinin omuzlarını tutarak bir sıra olurlar. (Yüzler enselere dönük olarak) Kollar uzatılarak öndekinin omuzlarından hafifçe tutulur. Grup daire çizerek yürür. En öndeki çocuk bazı hareketler yapar. (Başını sağa eğer, sola eğer, omuzlarını kaldırıp indirir, diz çöker vb.) arkadaki çocuklar onun aynısını taklit etmeye çalışırlar.

Balon şişirme:
SÜRE: -
MATERYAL: -
SÜREÇ:
Sekiz-on çocuk ve öğretmen el ele tutuşur ve ortada toplanır, sıkışık olarak dururlar. Daha sonra herkes “ fısss, fısss” diyerek ses çıkarırken daire yavaş yavaş genişler. En sonunda herkes tüm gücü ile iki yanındakinin eline asılır…. Sonunda  halka bir yerinden bozulur. Öğretmen “paaaaaat” diye bağırır. Balon patlamıştır. Herkes yere serilir.

Yangın söndürme:
SÜRE: -
MATERYAL: -
SÜREÇ:
Altı-yedi çocuk yerde odun kütükleri olarak yatarlar. (Eller ve kollar vücuda yapışık) Dikkatsiz bir çocuk yere yanan bir şey atar (– mış gibi yapar) . Odunlar tutuşur. Birer birer yanan odunlar el ve kolları ile alevleri taklit ederler. Sıra ile kapı tutuşur. (Kapının yanına giden bir çocuk orada alevleri taklit eder.) Pencere, masa tutuşur. Sonra itfaiye arabası gelir ve her yanan cismi teker teker söndürür.

Köfte kızartma:
SÜRE: -
MATERYAL: -
SÜREÇ:
Altı-yedi çocuk  yere yatarak, büyük bir tavaya yerleşirler. Yada aşçı (öğretmen) ve yardımcısı köfteleri (çocukları) tek tek tavaya yerleştirirler. Aşçı ve yardımcısı köftelerin üzerine yağ, tuz ve karabiber döküyormuş gibi yaparlar. Aşçı “Bakın nasıl kızarıyorlar?” der. Köfteler kızardıkça “cozur cozur” veya “cızır cızır” diye sesler çıkartırlar. Aşçı “Şimdi kızaranları ters çevirelim” der ve köfteleri ters çevirerek kızartırlar. En sonunda köfteler teker teker tabağa alınırlar.

Farklı bölgelerde duygular:
SÜRE: -
MATERYAL: -
SÜREÇ:
Oda dörde bölünür.
1.   bölge soğuk ve yalnız.
2.   bölge hoş,yumuşak, mutlu,
3.   bölge güneşli ve sıcak,
4.   bölge kızgın ve rahatsız.

Çocuklar birer birer bir bölgeden diğerine geçerlerken her bölgede o bölgeye uygun hareketler yaparlar. (Bu sırada öğretmen o bölgenin hangi bölge olduğunu hatırlatabilir.)

Rahatlama ve Gevşeme çalışmaları:
SÜRE: -
MATERYAL: -
SÜREÇ:
Drama gruplarında rahatlama çalışmaları  stresi azaltıcıdır. Katılanlara gevşeme rahatlama sağlar ve çok kişinin bulunduğu ortamda genel olarak rahat, hoş bir sosyal çevre yaratır. Çünkü rahatlamış, gerginliklerden arınmış bir kişi, çevresindekilere daha açık ve olumlu yaklaşır. Sosyal ilişkilerde daha başarılıdır. Rahatlamış bir çocuk daha iyi olacaktır.

DÜZEY : 6-7 Yaş
Rahatlama çalışmalarına başlamadan önce, eğer alıştırma özel olarak gerektirmiyorsa, çocukların birbirine dokunmayacağı, çarpmayacağı kadar bir alan her çocuğa sağlanabilmelidir.Lider her çocuğu görebileceği bir konum ve pozisyonda bulunmalıdır. Çocuklar yerde sırt üstü yatıp gevşeyebilirler.Odadaki, okul binasındaki ve dışındaki seslere dikkatlerini verip dinlerler. Yada  belirli bir problem üzerinde konsantre olurlar.
 
SÜRE: -
MATERYAL: -
SÜREÇ:
Öğretmen yönerge verir:
“Yere sırt üstü  uzan ve gözlerini yum. Şimdi çimenlerin üzerinde uzanmış olduğunu düşün. Yavaş yavaş yağmur yağıyor. Küçücük yağmur taneleri alnına düşüyor. Çenenin üzerine, burnuna, alnına, ağzına, kollarına, ellerine, göğsüne, karnına, bacaklarının üzerine hafif hafif  yağmur yağıyor… Bedeninin rahatladığını, hafiflediğini hisset.”
 


   

iletişim ve Eğitimde Yaratıcı
Drama Süreci
 
Emine BAYRAM TOPDAL*
Egitim Uzmani/PGM Bil. Hiz. Dai. Bask.
D eğişim ve gelişim hiçbir zaman insanın tek başına gerçekleştireceği bir durum değildir. Başka insanlarla olan bağlantılarımız içinde yaşayabilir ve gelişebiliriz. Varolmak aslında bir yönüyle iletişim içinde olmak demektir. Biz ancak ailemiz, çalışma arkadaşlarımız, dostlarımız, komşu ve daha birçok insanla olan iletişim içinde gelişir, değişir ve biz oluruz.

 
Bütün güzel şeyler bir arada çalışan, birlikte çaba gösteren insanların eseridir. Birlikte çalışmak ise ancak birbirimizi anlamakla mümkün olabilir. İnsanın kendini ve başkalarını tanıma, anlama, anlatma, iletişim kurma isteği onun en temel özelliklerindendir. İletişim; iki ya da daha çok insan arasında anlaşmaya, düşünce ve duygu paylaşımına, karşılıklı konuşmaya ve dinlemeye, ayrı ayrı ya da birlikte davranmaya dayalı bir ilişkidir.
İletişim, insan olmamızın en temel özelliklerindendir. Hepimiz her gün yaşantımızın her alanında birçok kimliğimizle uzak, yakın veya hiç tanımadığımız insanlarla konuşuyor ve onları dinliyoruz. Konuşmalarımız ve dinlemelerimiz sırasında bazen iyi anlayamadığımız ya da anlatamadığımız için hiç yoktan sorunlara yol açabiliyoruz. İşte o zaman yaşantımız bize zehir oluyor. Üstelik insanlarla birlikte gerçekleştirebileceğimiz birçok güzel hedefi sırf bu nedenle gerçekleştiremiyoruz.
İletişim, yaratıcı dramanın kapsamında, amaçlarında, yöntemlerinde, boyutlarında yer alan önemli bir kavramdır ve yaratıcı drama sürecindeki katılımcılar için oldukça önemlidir. Aynı zamanda iletişim grup üyelerinin pekiştirmesi gereken beceri, ulaşması gereken ilk eylemidir. Grubun deneyimi arttıkça iletişim de o oranda artar.
İnsanın insanla, mümkün olduğunca dolaysız, doğrudan ve bir yabancı malzeme aracılığı olmadan etki-tepki alış verişine girdiği başlıca sosyal öğrenme alanlarından biri de oyundur. Uygulanarak, yaşanarak öğrenilebilecek bu alanları çoğaltmak mümkündür. Yaşamdaki tüm etkinliklerimizde senaryosu olmayan roller oynarız. Gündelik yaşamda kendimizi yeterince ifade edemiyoruz. Oysa, oyun sayesinde bedenimizle barışıp, yaratıcılığımızı yeniden keşfedebiliyoruz. Mükemmeliyetçilik oyunun zevkini kaçırabiliyor. Çünkü oyun eğlenmeye yönelik bir etkinliktir. Eğer birbirimizi daha iyi anlayabilir ve kendimizi başkalarına daha iyi anlatabilirsek yaşam kalitemiz hiç ummadığımız kadar değişebilir.
Drama etkinliğine katılanların, en başta grup içi çalışmaya hazır olmaları, kendilerini rahat ve güvenli hissetmeleri, kendilerinde yeni ve değişik şeyler keşfetmeye hazırlıklı olmaları gereklidir. Bir dramanın gerçekleştirilebilmesi için, grup içinde daha küçük gruplarla tartışarak fikir alışverişi yapma, değerlendirme, tartışma, yargılama, eleştirme gibi düşünsel boyutta çalışmaların yapılması da gereklidir.
Yaratıcı drama etkinlikleri sırasında kişilerin birbirleriyle, grupla, grubun bir başka grupla ve yaratıcı drama liderinin kişi ve gruplarla, katılımcıların canlandırdıkları karakter ve tiplerle olan iletişimi söz konusudur. Bu etkinlikler özünde birlikte üretme ve paylaşma isteği taşır. Bu durum iletişim sürecinin doğru gerçekleşmesi için ideal bir ortamdır. İletişim her yaratıcı drama etkinliği sonunda yapılan tartışma ve yeniden gözden geçirme aşamasında doğal olarak ortaya çıkar. Ayrıca yaratıcı drama sürecinde görsel, işitsel ve hem görsel hem de işitsel iletişim araçları kullanılabilir. Örneğin gazeteler, resim kartları, tablolar, dergiler, afişler gibi görsel; radyo, kaset ve cd çalar, ritim aletleri, enstrümanlar gibi işitsel; televizyon reklamları, haberler, televizyon oyunu, modern dans gibi hem görsel hem de işitsel araçlardır.
Eğitimde yaratıcı drama; katılımcılara hem çalışma ortamında, hem de özel yaşamda, yalnızken ya da başkaları ile ilişkide iken, ilişkileri ve sorunları anlamak, değerlendirmek, yorumlayabilmek, sorgulayabilmek, gereken tutum ve davranışları ortaya koyabilmek için yaratıcılıklarını olabildiğince kullanmalarını sağlayan bir öğrenme yöntemidir.
“Katılımcı merkezli, yaratıcı düşünmeye yönlendirici, uygulamalı” bir yöntem olan eğitimde yaratıcı dramanın, ana hedeflerinden biri de “Herkesin kendine özgü özel yanının olduğunu hatırlatarak, sağlıklı bir iletişim ortamı oluşturmak”tır. İçimizdeki BEN’i ortaya koyarak hissedebildiklerini yaşamak, yaşadıklarını başkalarına hissettirebilmek için yapılacak bir grup etkinliği, kısaca; insan ilişkilerini etkileyen iletişim araçlarının (beden dili, ses tonu, vurgu, mimik vb.) yoğun olarak kullanımının adıdır.
Eğlenerek öğrenmek, düşünerek çalışmak için, eğitimde yaratıcı drama yöntemini neden kullanmayalım. Bu yöntem, günlük yaşamın dışındaki farklı alanları keşfetmeyi öğretiyor. İnsanlara merhaba derken çevreyi gözlemlemeyi sağlıyor. Kendimizi ve etrafımızdakileri daha iyi tanıyıp, anlamamızı sağlıyor.Yetişkin insanın oyun oynama isteği hayata bakış açısına bağlı bir şeydir. Bu yöntemin kullanıldığı etkinlikler sayesinde katılımcılar öfkelerinin dışa vurumunu önleyebilirler. Çalışma ortamlarında olduğu gibi; eğitimde yaratıcı drama yönteminin de belli bir zaman dilimi, belirli sınırları ve belirli bir biçimi vardır. Etkinlik akışında kuralları belirlemek için ortak bir karar alınmaktadır. Bu kurallar her zaman sözlere dökülmese de, oyuncular arasında mutlaka bir gizli iletişim oluşturur.
          Sonuç olarak insan ilişkilerinin temelinde; insana birey olarak değer verme, bireysel farklılıklara saygıyla yaklaşma görüşü yatmaktadır. Bu anlamda insan ilişkileri kısaca, verim artırıcı, doyum sağlayıcı ve işbirliğini geliştirici bir grup etkinliğidir denilebilir. Bireyin kurduğu iletişimlerde, onun kişiliğinin ve iletişim bilgisinin etkisi kadar, hangi rolü yaptığının, hangi değerleri benimsediğinin ve hangi düzeyde oyun oynadığının da etkisi vardır. Yalnızlıkla başa çıkmak için belli tepkilere gereksinim duyarız. Burada önemli olan, çevremizdeki kişilerle ilişki kurup bir şeyler yapabilmek, grubun eğlencesini ve ilgisini bir noktada toplayabilmektir. Farklı etkinlikler, çalışanlara farklı bakış açısından bakabilmeyi sağlamaktadır.
Bir yaşantı;
• Ne kadar çok duyu organına etki ediyor, ilgimizi çekiyorsa,
• Ne kadar yeni ve beklenmedikse,
• Ne kadar heyecan verici ve hareketliyse,
• Ne kadar açık, anlaşılır ve bizim için önemliyse,
• Bireye ne kadar kişisel başarı duygusu veriyorsa
o kadar zengin ve etkilidir.

Drama, dramatizasyon (öğretim yöntemi)
Sosyal hayat içinde ortaya çıkabilecek çeşitli durumları, öğrencilerin oyuncu olarak katıldıkları çeşitli sahneler içinde ortaya koymak ve dersi bunun üzerine bina etmek demektir.

İnsan hayatında hayalgücünün en hür ve yaşama hakim olduğu dönemler, çocukluk dönemleridir. İnsanlar, hayatlarındaki en iyi tiyatro oyunculuğunu çocukluk dönemlerinde yaparlar. Her çocuk mükemmel bir tiyatro oyuncusudur. Örneğini bir kere gördükten sonra oynayamayacağı rol yoktur. İnsan büyüdükçe rol oynama alanlarını daraltmaya başlar. Dolayısıyla eğitim-öğretim sırasında da çocukların bu özelliğinden faydalanmak gerekir.

Drama metodu, çocuk hayatında çok önemli bir yer tutan oyun yeteneğinin kontrollü bir şekilde eğitim hayatına aktarılması demektir. Bu metodu iyi kullanmak için öğrencilerin bilgisi kadar yaratıcılıkları da çok önemlidir.

Yararları:

Öğrenciler rol oynama içinde kendi duygu ve düşüncelerini daha rahat ifade etme imkânı bulabilirler.

Başkaları ile daha rahat ilişki kurma becerileri geliştirirler.

Öğrencilerin dinleme ve konuşma becerileri gelişir.

Tutum ve kavram geliştirmede, sosyal durumları analiz etmede, toplumsal problemlerin çeşitli boyutlarını görüp çözüm geliştirmede, liderlik ve yöneticilik özelliklerini ortaya çıkarmada yararlıdır.

Öğrencileri belli konularda araştırma yapmaya ve işbirliği içinde çalışmaya sevkeder. Drama metodu içinde çeşitli teknikler kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır:

İnformal drama: Belli karakterleri öğrencilerin hazırlık yapmadan hemen canlandırmaları demektir. Burada bir sınırlandırma yapılmadığı için tamamen öğrenci yaratıcılığına dayanmaktadır. Burada kostüm ve dekor gereksizdir. Meselâ, bir trafik kazası, bir hastalık, işsizlik v.s. gibi konular hemen canlandırılıp üzerine ders anlatılabilecek konulardır.

Rol oynama (role playing): Burada da, öğrencilerden kendilerine verilen bir rolü oynamaları istenir. Ancak burada öğrenci (kitap, filim, ansiklopedi gibi kaynaklardan) belli bir hazırlık yaparak o rol hakkında kendi kendine bir senaryo geliştirir, role daha sağlam bir kişilik kazandırır. Meselâ, uyuşturucu kullanma üzerine bir gösteri yapılacaksa, burada bir dizi ön hazırlığın yapılması gerekmektedir. Gerekirse uyuşturucu kullananlarla da görüşme yapılabilir.

Formal drama: Burada öğrencinin oynayacağı rol tamamen öğretmen kontrolünde ve bir yazılı senaryoya bağlıdır. Oyunda kostüm ve dekor kullanılabilir. Okul temsilleri bu tip drama tekniğine girer.

Kukla: Bütün dünyada çocukların en sevdiği drama türlerinden biri de kuklalardır. Burada kukla, çok değişik teknikler kullanılarak öğrenciler tarafından geliştirilir ve kişi kuklaların arkasına saklanarak söylemek istediği birçok sözü, vermek istediği birçok mesajı buradan verebilir.

Pandomim: Duygu, düşünce ve olayları sözsüz olarak, sadece el, kol, yüz ve beden hareketleriyle anlatma demektir. Yemek yeme, yüz yıkama, trafik v.s. gibi birçok durumlar bu "sözsüz tiyatro" yolu ile de öğrenciye gösterilebilir.

Parmak oyunu: Özellikle okul öncesi ve ilkokul döneminde bazı şiir ve hikayelerin parmak hareketleri ile dramatizasyonudur. Yarım bırakılmış hikâyeler ("Devamı nedir?"): Öğrencilere belli bir olay bir yere kadar anlatılır ve ondan sonrasının nasıl devam edebileceği veya etmesi gerektiği öğrencilere sorulu. Öğrenciler de drama yolu ile o hikâyeyi tamamlamaya çalışırlar. Birçok davranış geliştirme ve problem çözme olguları bu teknik içinde rahatlıkla verilebilir.

Ali Özdaş. Öğretim İlke ve Yöntemleri, İstanbul 1997