Drama Yöntemi Ve Oyunlar

3. Rahatlama ve Değerlendirme Çalışmaları

Rahatlamada hem fiziksel, hem de zihinsel rahatlama söz konusudur. Eklem yerlerinin rahat hareket ettirilmesi, kasların yumuşatılması ve çocukların sakinleştirilmesi amacıyla etkinliklerin sonunda kullanılır. Rahatlamayı kolaylaştırmak için ortamda sakin bir müzik ve sözel yönergeler kullanılır. Burada amaç; çocuğu rahatlatmak ve olayın tamamlandığını hissettirmektir.

Drama çalışmasının aşamalarının her birinin ya da bir kaçının ardından tartışma açılması, "ne yaşadınız?", "neler hissettiniz?", "nerede güçlük çektiniz?" gibi soruların sorulması ve katılımcıların yanıtlaması drama çalışmalarının önemli aşamalarındandır. Bu çalışmanın ardından başkalarının davranış biçimleri, duyguları, düşünceleri, deneyimleri ile ilgili bilgi sahibi olmak bireyin kendi yaşamına bilinçli bir şekilde göz atması açısından önemlidir.

Çalışmanın bu aşamasında diğer bir amaç da katılımcıları içinde bulundukları ortamdan kurtararak gerçeğe döndürmektir. Böylece birey yaşadığı süreci daha iyi gözlem ve analiz etme imkanı bulabilecekti

C. Eğitimde Dramada Yararlanılabilecek Kaynaklar

Eğitimde drama çalışmalarında, çocukların ilgisini çekerek, onları teşvik edebilecek ve kendi eğlenceli oyunlarını doğaçlamalarına yardımcı olabilecek masal, öykü, efsane, roman, şiir gibi çeşitli kaynakları kullanmak mümkündür. Bunun yanında, günlük hayatta karşılaşılan, güncel olaylar ve haberleri liderin (öğretmen) drama çalışmalarında kullanabileceği diğer kaynaklardır. Bu bölümde eğitimde drama çalışmalarında kullanılabilecek kaynaklar sırasıyla örneklenerek açıklanacaktır.

1. Masallar
Genellikle olağanüstü kişilere, olaylara, serüvenlere yer verilen ve ağızdan ağıza, kuşaktan kuşağa anlatılarak geçen hayal ürünü hikayelere masal denir.Masallar çok eskiden beri, çocukların ilgisini çeken bir yazı türü olup, gerek özgün, gerekse çeviri örnekleriyle edebiyatın içinde yerini almaktadır.
Masalı diğer yazı türlerinden ayıran sadece olağan üstü olayların olması değil, aynı zamanda olayın geçtiği yer ve zamanın da bilinmemesidir. Masallarda genellikle yer ve zaman, "uzak ülkelerin birinde", "yıllar önce ve "Kaf dağının ötesinde" şeklinde verilir. Masalda olay kahramanlarının değişmez, belli özellikleri vardır. Prensler yakışıklı, prensesler güzel, üvey anneler kötü, ejderhalar ve devler korkutucudur. Masal konulan genellikle padişah (kral), şehzade (sultan, prens), fakir kız veya delikanlı gibi kahramanlar çerçevesinde gelişir. Bazen de özellikleriyle gerçek insana benzemeyen kişiler de bir masal kahramanı olarak karşımıza çıkabilir. Bütün bu açıklamalarda da görüldüğü gibi olağanüstü özellikler masala özgüdür. Ancak küçük çocuklar bu olaylar hakkında neden ve nasıl sorularını sormakta ve cevabını bulmakta zorlanmaktadırlar. Çünkü somut işlemler dönemindeki çocuklar, tüm bu anlatılanları gerçek olarak kabul etmektedir. Çocuklar ancak altı yaşından sonra bu soruların cevabının masala özgü olduğunu düşünürler. Bu nedenle altı yaştan önce klasik masallar yerine, masalımsı, özellikler taşıyan, ancak kahraman ve olaylarının çocuğun somut düşünmesine uygun, hayal gücü sınırlarının dışına taşmayan masallar olmasında fayda vardır.

Masallar, çocuğun hayal gücünü zenginleştiren, anadilini geliştiren, dinleme alışkanlığı kazandıran ve öğrenmeye hazırlayan bir araç olduğu için drama ile ilişki içindedir. Özellikle çocuklarla yapılan drama çalışmalarında doğaçlama etkinliği için masallardan faydalanılabilir. Bir drama liderinin (öğretmenin) masalı drama etkinliğinde nasıl kullanacağına dair, şöyle bir örnek verilebilir:

ÖRNEK
Derekuşu ve Çiçekler (Halk Masalı) :
Bir varmış, bir yokmuş. Bir yaz varmış ama ne yazmış. Sıcak mı sıcak. Güneş çevreyi yakıyormuş. Günlerdir bir damla yağmur düşmemiş toprağa. Bütün çiçekler boyunlarını bükmüşler. Susuzluktan ölmek üzereymişler.
Kenarda bir dere akıyormuş. Ama çiçekler derenin suyuna nasıl ulaşsınlar? Çiçekler ağustos böceğine yalvarmışlar. "Bize dereden biraz su taşı, yoksa öleceğiz" demişler. Ama böcek yerinden kıpırdamamış ve çiçeklere su taşımamış. Kelebeğe söylemişler. O da güzel kanatlarını göstererek "suya yaklaşırsam kanatlarım bozulur" demiş. Sonra uçup gitmiş. Çiçeklerin sesini bizim derekuşu duymuş ve onlara çok acımış. Gagasıyla onlara dereden damla damla su taşımış. Böylece çiçekler ölmekten kurtulmuşlar. Ama derekuşu son çiçeğe de su getirdikten sonra, yorgunluktan çimenlerin üstüne düşmüş. Orada uyuya kalmış.

Derekuşu uyurken yağmur başlamış. Çiçekler çok sevinmişler. Suya kavuşmuşlar, kurtulmuşlar ölmekten. Ama içlerinden biri, "şu derekuşu olmasaydı, yağmur yağana kadar hepimiz çoktan solmuştuk. Bizi asıl o kurtardı" demiş.
Bütün çiçekler onu haklı bulmuşlar ve derekuşunu korumaya karar vermişler. Çiçekler eğilerek yapraklarını uyuyan derekuşunun üzerine germişler. Böylece derekuşu yağmurdan hiç ıslanmamış. Rahat rahat uyumuş. Ama masal bu ya, çiçeklerin renkleri yağmurdan kuşun üstüne akmış. Derekuşunu renk renk boyamış. Uyandığında öteki kuşlar "Renkli kuş, güzel kuş sen kimsin?" diye sormuşlar. Çünkü onu tanıyamamışlar. Küçük derekuşu şaşırmış. Derenin kenarına uçup suya bakmış. Suya bakınca ne görsün? Renkli renkli tüylerle bezenmiş, güzel bir kuş olmuş. Tabi derekuşu buna çok sevinmiş."
Lider masalı çocuklara okuduktan sonra, çocukların masalı doğaçlama ile canlandırmalarını isteyebilir. Fakat amaç masalı olduğu gibi oynamak değil, masalı bir çıkış noktası olarak kabul edip, buna göre yeni çözümler oluşturabilmek olmalıdır. Böyle bir masal için maske, makyaj ve kostüm kullanılması uygun olur.

Lider masalın başını okuduktan sonra, sırayla kahramanları seçer. Bunun için de küçük bir oyun kullanabilir. Çünkü gruptaki herkesin derekuşu olma şansı yoktur. Örneğin, adil bir oyun olması açısından sandalye kapmaca oynanabilir ve bu oyunun sonucunda birinci olan kişi derekuşu rolü için seçilebilir. Grubun diğer üyeleri de masal kahramanları rollerini üstlendikten sonra, masal konusu doğaçlanır. Masaldaki sonuçtan farklı bir sonuca ulaşılabilir. Bütün masallar bu ve bunun benzeri tekniklerle dramatize edilebilir.

Masalımsı Hikayeler (Fabl) : Çocuğun hayal edebileceği olağanüstü özelliklerle süslenmiş, ancak çocuğun yaşantısında karşılaştığı olaylarla işlenmiş masalımsı hikayeler çocuklar için oldukça ilgi çekicidir. Masalımsı hikayelerde, klasik masallardaki olağanüstü kahramanlar, sihir, büyü gibi olağanüstü unsurlar mevcut değildir. Canlı ya da cansız kahramanlar, yaşamdan alınan olaylar, hayal unsurları ile süslenmiştir. Çocuğun bu hayal unsurlarını somutlaştırarak kullanması ve düşünmesi mümkündür. Örneğin, hayvan kahramanlarının okula gitmesi, dişini fırçalaması, uzayda arkadaş edinmesi, bulutların arkadaşlığı, çocuğun şemsiyesi ile konuşması gibi olaylar onlara daha ilgi çekici gelmektedir.
Burada da yine masalımsı hikayelerin dramatik oyunda kullanılması sözkonusudur. Kullanılacak masalın seslerle canlandırılması da bir drama tekniğidir.

ÖRNEK
Küçük Tren
Evvel zaman içinde bir küçük tren varmış, îki istasyon arasında gider gelirmiş. (Çocukların dikkatini çekmek için tren kelimesi yüksek sesle söylenir ve çocukların hep beraber trenin çalışma sesini çıkarmaları için beklenir). Küçük bir lokomotifi olduğu için tek bir vagonu varmış ve yalnız posta taşırmış. Bir gün yükünü almış. Yola koyulmuş, gidiyormuş. Önüne büyük bir tren çıkmış (çocukların daha yüksek bir tren çalışma sesi çıkarmaları beklenir). Büyük tren bozulmuş ve içindeki yolcular inmişler.

İstasyon şefi trendeki öğrencilerin okula yetişmesini istiyormuş. "Şu küçük treni öne alalım, postayı boşaltalım, sonra öğrenciler binsin. Belki onları taşıyabilir" demiş. Hemen küçük treni öne almışlar. Sonra peşine iki vagon eklemişler. Küçük tren buna çok sevinmiş. Çocuklar vagonlara doluşmuşlar. Tren düdüğünü çalmış. (Çocuklar ses çıkarır).

Küçük tren hareket etmiş. Başlamış çekmeye (çocuklarla birlikte önce yavaş yavaş, sonra hızlanarak trenin çuf çuf sesini çıkarırlar). Çocuklar yol boyunca sevinçle el çırpmışlar, şarkı söylemişler.

2. Hikayeler
Belirli bir zaman ve yerde bir veya birkaç kişinin başından geçen, gerçeğe uygun bir olayı anlatan veya birtakım kimselerin karakterlerini çizen ve çoğu kez birkaç sayfa tutan, kısa yazılar "hikaye" olarak tanımlanır.

Okulöncesi dönemdeki çocuklar yaşamlarından alınmış olayların hareketli bir anlatımla verildiği hikayeleri zevkle dinlerler. Hikayelerde gerçek olayların ele alınması nedeniyle çocuğun bilgi kazanması ve toplumsal beklentilerin gerçekleştirilmesi kolaylaşır. Yaşadığı toplumun kültürel yapısını öğrenmesine de hikayeler yardımcı olur. Hikayeler de kullanılan farklı karakterler çocuğun ;örüş açısını genişletir, deneyim kazandırır. Eğlendirici özelliklerin, mutlu olayların ele alınması çocuğun hoş vakit geçirmesine, mutlu olmasına yardımcı olur. Çocuklar bunlardan dolayı hikaye dinlemekten hoşlanırlar. Çocuklara anlatılan bir hikaye zaman zaman dramatize ettirilebilir.

Dramatizasyon çalışmalarında öğretmen çocuklara yakın davranan ve sözlü anlatımın gelişmesinde rehber olan kişidir. Öğretmen hikayenin yorumlanması sırasında, çocukların oyuna kendilerinden bir şeyler katmaları için cesaretlendir. Bunun için aynı hikaye birkaç kez dramatize edilse bile, birbirine benzemez e her defasında yeni bir oyun gibi canlı ve tazedir.

Dramatizasyona uygun hikaye kitabı seçerken bazı noktalar göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü hikaye seçimi dramatizasyonun başarıya ulaşmasındaki ilk basamaktır. Seçilen hikayenin hem öğretmene, hem de çocuğa hitap etmesi, kolayca oynanabilecek nitelikte, dilinin anlaşılır olması gerekmektedir. Hikaye seçimi dramatizasyonun ilk adımıdır. Daha sonra hikaye dramatize edilir. Dramatizasyon olay ve durumların oynanmasıdır. Hikaye ya okunur ya da liderin kendi kelimeleriyle anlatılır. Hikaye anlatımında hangi metot kullanılırsa kullanılsın, üzerinde durulması gereken nokta, çocuğun hikayedeki hareket ve karakterlerinin birbirleriyle etkileşimini anlamasıdır.

Dramatizasyona başlarken "kimsenin daha önce duymadığı yeni bir hikaye oluşturacağız" şeklinde bir açıklama yapmak etkinliğe başlamak için iyi bir yoldur. Daha sonra gruptaki çocuklar, daire olarak yere otururlar. Öğretmen hikayeyi başlatır. Örneğin; "Bir gün bir ülkedeki kral uykudan kalkmış ve aynaya bakmış. Bir de ne görsün..." Liderin (öğretmen) sağında oturan çocuk, öyküye kendisinden bir parça ilave eder ve gruba söyler. Örneğin "saçları bembeyaz olmuş"... Daha sonra kendine sıra gelen diğer bir çocuk, öyküye bir cümle daha der ve çalışma böylece devam eder. Oluşturulan hikaye çocuklar tarafından oynanır.

3. Efsaneler
Doğa üstü varlıkları, hayali olayları konu alan ve bir halkın yaşadığı olayların ya da o halkın aile düzeni ve toplumsal ilişkilerini temellendiren yapıların anılarını düşselleştirerek yansıtan halk ya da edebiyat anlatışına efsane (mit) denilmektedir.

Efsanelerin içerikleriyle ve birçok kuşak arasında yayılma biçimleriyle önemli toplumsal işlevleri vardır. Ayrıca efsaneler sık sık ayinlerle de birleşirler. Örneğin, Afrika'da belli bir yaş sınırı için düzenlenen geçiş ayininde, aşiretin kurucusu olarak görülen ilk insanın efsanesi yinelenir.

ÖRNEK
Ar akne
Eski çağlardan birinde Arakne adında çok iyi dokuma yapan bir kız yaşarmış. Arkadaşları dışında kimse onun çok iyi dokuma yaptığını bilmezmiş. O ülkenin bir de dokuma tanrısı varmış ve tanrı kendi dokumalarının dünyanın en iyi dokumaları olduğunu söylermiş. Fakat Arakne kendi dokumalarının da tanrının dokumaları kadar güzel olduğunu düşünüyormuş. Arakne çevresindekilere kendi dokumalarının tanrılarının dokumalarında daha güzel olduğunu söylemeye başlamış. Bir gün bu sözler tanrının kulağına gitmiş ve Arakne'yi bulup onu cezalandırmaya karar vermiş. Tanrı Arakne'yi bulmuş ve ona, başkasının kılığına girerek bu düşüncesinin halen devam edip etmediğini sınamış. Arakne ısrarla kendisinin dokumalarının daha güzel olduğunu iddia etmiş. Bunun üzerine tanrı onu ölümle cezalandırmış. Halk ve arkadaşları buna çok üzülmüş ve tanrıya gidip yalvarmışlar. Tanrı düşünmüş, taşınmış ve Arakne'yi dünyaya bir örümcek olarak tekrar getirmiş. Bu yüzden de örümcekler kendi evlerini çok güzel dokurlar.
Efsaneler öykü ve hikaye de olduğu gibi dramatizasyon ile canlandırılabilir. Bununla birlikte efsanenin bir kısmı okunup kalan kısmının çocuklar tarafından tamamlanarak doğaçlanması yapılabilir.

4. Romanlar
Daha çok insanların serüvenlerini, karakterlerini, düşünce ve duygularını ayrıntılarıyla, kendine özgü bir biçimde anlatan uzun düz yazılara verilen isimdir.
Romanda anlatılanlar hayali veya gerçek hayat durumlarına dayanabilir. Roman konuları,

Roman konuları,
Yakın çevre ile ilgili,
Hayvanlarla ilgili,
Mizahi,
Serüven ile ilgili,
Duygusal konularla ilgili,
Tarihi konularla ilgili,
Gezi ile ilgili olabilir.

Hikaye ve roman edebiyat türü olarak birbirlerine çok benzerler. Ancak ha-bakımından farklıdır. Yani romanlar sayfalara yazılabilirken, hikaye birkaç sayfadan oluşur. Çocuklar romanlarda, çeşitli konulara ilişkin olarak çözülmesini gerekli gördükleri sorunların karşılığını, olayların sebebini açıklayan bilgileri ve yorumları bulabilirler. Romanlar çocuğun hayat tecrübelerini zenginleştirir, türlü insan tipleri üzerinde düşünmelerine imkan sağlar. Geliştirmekte oldukları değer yargılarının daha açıklık kazanmasına yardımcı olur.

5. Şiirler
Şiirler hayal gücü, duygusallık, uyum ve ölçü gibi kendine özgü anlatım biçimi olan edebiyat türüdür. Çocuğa güzellik, insanlık duyguları kazındırır. Şiirler ritm ve ahenk sağladığından çocuklar tarafından sevilir. Kafiyeler, kelime oyunları, çocuklardaki ritm ihtiyacını besler.

Olayların, insanların, cansız varlıkların duygulu, renkli ve etkili bir biçimde ildiği şiirler her dönemde olduğu gibi, okulöncesi dönemdeki çocukların da duygusal ihtiyaçlarına cevap verir ve onlara duygusal zenginlik sağlar. Şiirler zamanda çocuğa düşünce zenginliği ve esnekliği de kazandırır.

Çocukların şiirle ilişkisi önce dinlemekle başlar. Sonraları kendileri okuyarak, ezberleyerek bu ilişkiyi sürdürürler. Şiirler zevkli tekerlemelerle başlayıp, ileri yaşlarda estetik duygusunun gelişmesine neden olur. Çocukların sevdikleri şiirler canlı, hareketli, melodik, vezin ve kafiyeli şiirlerdir. Bu yüzden öğretmen şiir seçerken, çocuğun düşünme ve olayları algılayış biçimini, duygularını ifade ediş biçimini, sözcük dağarcığını, dikkat süresi gibi özelliklerini dikkate almalıdır. Seçilen şiir çocukta anlama ya da söylemede güçlük yaratacak olursa, çocuğun şiire karşı olumsuz tavır geliştirmesi söz konusu olabilir.

Şiirler okulöncesi çocukların anlayabileceği kadar basit ve ilgi çekiciyse hemen öğrenilip ezberlenebilir. Bu tip şiirlerin içine "parmak oyunu" denilen tekerleme türü şiirler de girmektedir. Parmak oyunları söylenirken, parmak ve vücut hareketlerinin de yapılması drama ile ilişkilendirilebileceğini ortaya koymaktadır. Bununla birlikte parmak oyunları oldukça yalın bir dramatizasyon türüdür. Okunan ve dinlenen basit durumların eylemleştirilmesinde bu tür seçilir. Eylemleştirmenin tamamı parmakla yapılır. Öğretmen önce kendisi yaparak çocukların parmak hareketlerini nasıl yapacaklarını gösterir. Parmak oyunları dra-manın diğer türlerine bir geçiş olarak da düşünülebilir. Başka bir deyişle, okulöncesi dönemdeki çocuklarla yapılan çalışmalardaki rahatlama ve ısınma çalışmasında bu teknik kullanılabilir.

ÖRNEK l :
İki ev
Tepede iki ev var (iki el yumruk yapılır, öne uzatılır). Bu evde Ayşe oturur (Bir yumruk öne uzatılır, baş parmak çıkarılır). Bu evde Ali oturur (Diğer el yumruk yapılır, öne uzatılır ve baş parmak çıkarılır). Bir gün Ayşe evinden çıktı. (Baş parmak gösterilir). Tepeye tırmandı, tepeden aşağı indi. (El yukarı, aşağı hareket ettirilir). Fakat kimseleri göremedi. Ayşe evine girdi. Kapısını kapattı. (Baş parmak avuç içine saklanır). Ertesi gün Ali evinden çıktı. (Yukarıdaki sözler ve aynı hareketler tekrarlanır). Bir başka gün Ayşe ile Ali evlerinden çıktılar (İki elin baş parmaklan kaldırılır). Tepeye tırmandılar, birbirlerini gördüler.
Ayşe Ali'ye "Günaydın nasılsın?" dedi (baş parmaklar hareket ettirilir). Sonra el e tutuştular ve okula gittiler (İki baş parmak birleştirilir).
Yaratıcı dramada şiir çalışmaları bireyin imgelem gücünü geliştirmedeki önemli anahtarlardan biridir. İmgelem gücünü geliştirmeye yönelik şiir çalışmaları genellikle daha büyük yaştaki gruplarla uygulanan bir tekniktir. Bu sayede rey, düş gücünü de harekete geçirir. Şiir çalışmaları aynı zamanda bireyin sözcük dağarcığını da geliştirir. Bireyin kelime hazinesine yeni sözcükler katar. Günlük dili eskimiş sözcüklerden arındırır. İletişimsel becerileri artırır. Şiir okuyucusu ve dinleyicisi olarak bireyi geliştirir.

ÖRNEK 2:
Öğrenciler dört gruba ayrılır. Her grup için kendilerine verilen şiirlerin okun-ısı sağlanır. Şiirlerin okunması bitince, gruptan bu şiiri canlandırmaları ister. Canlandırdıkları şiirler için her gruba, tek sözcükten oluşan bir başlık bulmaları söylenir. Gruplar tarafından bulunan başlıklardan yola çıkarak her öğrencinin kendi şiirini yazması istenebilir. Seçilen sözcüklere ve belirlenen satırlara üç satır örnek olarak verilebilir.

"Çocuktum, güzellik, doğa,
Yaşam, sevgi, bekleyiş,
Bahar, mutluluk, aşk"

Bu sözcüklerden ve belirlenen satırlardan sonra yazılan şiire Sare Ünal'ın yazdığı örnek verilebilir.

Çocukluğum doğada güzelliklerle geçti,
Bekleyiş dolu sevgili yaşam,
Aşk mutluluktur, baharsa sevgi.

Öğrencilerin kendi şiirlerini yazmaları için belli bir süre verilir. Daha sonra isteyenlerin kendi şiirlerini gruba okumaları sağlanır.

6. Güncel Olaylar
Kitle iletişim araçları, bireylerin dış dünya ile ilişki kurmalarını, bilim ve teknikteki gelişmeleri izlemelerini, çok uzaklarda meydana gelen toplumsal, kültürel ve politik olaylardan, çağdaş sorunlardan haberdar olmalarını sağlar. Drama sürecinde kitle iletişim araçlarım düşsel olarak yararlanmak çocuklar için zengin yaşantılar sağlar. Diğer taraftan bu araçlar hakkındaki olumsuz algılamaların düzeltilmesi ya da varolan düşüncelerin analiz edilmesi konusunda yeni fırsatlar oluşturur. Birey bu süreci yaşarken, mevcut resim, fotoğraf, gazete kupürleri gibi malzemeleri farklı biçimlerde değişik amaçlar için kullanır. Bu çalışmalar içinde öğrenir.

ÖRNEK l:
Öğrencilerin sırtlarına kitle iletişim araçları yoluyla tanınan siyasetçi, sporcu, sanatçı, gazeteci, öykü yazarı, sunucu, şak gibi kişilerin resimleri bantla yapıştırılır. Oyunun her öğrencinin kendi sırtındaki resmin kime ait olduğunu buluncaya kadar sürdürüleceği söylenir. Resmin kim olduğunu bulmada önemli olan kural, yanıtı evet ve hayır olan değişik soruları, istediği arkadaşlarına sormaktır. "Türk müyüm, yaşıyor muyum?, kadın mıyım?, son kitabım ödül aldı mı?" gibi sorular sorulabilir.

ÖRNEK 2:
Öğrenciler dört eşit gruba ayrılır. Her gruba, gazete ve dergilerden kesilmiş çeşitli renklerde ve büyüklüklerdeki resimler verilir. Gruplardan bu resimleri çeşitli biçimlerde sıralayarak ya da gruplayarak televizyon programları oluşturmaları istenir. Bunu yaparken görüntünün arkasındaki seslerin kendileri olacağı, programın türüne göre konuşmacıların bu resimleri kullanacakları anlatılır. Her grubun bulunduğu alanın bir televizyon stüdyosu olduğu hatırlatılır. Çocuklara kendi televizyon haberlerini oluşturmaları için gereken süre verilir.

Öğrencilerin hazırladıkları sonra dört ayrı televizyon kanalının programlan ırayla izlenir ve alkışlanır. Daha sonra, her öğrenciden izlediği televizyon programları ile ilgili eleştiri, öneri ve dileklerini yazmaları istenir. Daha sonra bu eleştiri ve öneriler okunur. Bir sonraki aşamada da mektubu yazan kişilere nasıl ir cevap verileceği konusunda tartışılır. Grubun kararına uygun olan cevap azılır. Bu aşamaların tümünde her gruba canlandırmalar için belli bir süre verir.

    DRAMA ETKİNLİKLERİ
     
    1. Drama etkinlik planı hazırlama
    2. Oyun alanının hazırlanması
    3. Etkinliklerin hazırlanması, kurgulanması
    4. Etkinliklerin uygulanması
    5. Etkinliklerin değerlendirilmesi

1. DRAMA ETKİNLİK PLANI HAZIRLAMA

Drama iyi bir organizasyon ister. İyi bir planlamayla hedeflenenlere kolayca ulaşır. Drama etkinlik planı hazırlarken etkinlikte verilmek istenen amaçlar göz önünde bulundurulmalıdır. Eğer , öğretmen etkinliği dikkatli bir şekilde planlarsa ve grupta ne yapılması gerektiğini biliyorsa , hedefe daha kolay ulaşabilir.

Konu : Genellikle konu bir başlık olarak verilir. Örneğin ; Mevsimler.
Hedefler : Öğretmen her etkinlik için öğrencilere kazandırmak istediği davranışları ve bilgileri belirler.
İçerik : Planlanan hedeflere varmayı sağlayabilecek öykü ya da senaryo taslaklarından oluşur.
Oyunun Geçeceği Ortam : Dram konusunun geçtiği ( düşsel ) mekan , olayın yaşandığı yerdir.
Öğretmenin Rolü : Drama liderinin , öğrenci grubunu ve oyunun akışını yönlendirmek amacıyla zaman zaman gireceği roller bulunabilir.

Etkinlik planında öğretmene yönelik olarak dikkat edilecek diğer noktalar şunlardır :
1. Konu seçimi: Çocuklara neyi öğretmek istiyorsunuz?
2.    Mekan seçimi: Dramayı hangi düşsel ortamda gerçekleştirmek istiyorsunuz?
3.    Çocukların rolleri: Çocuklar hangi rolleri oynayacaklar?
4.    Öğretmenin rolü: Öğretmenin alacağı roller nelerdir?
5.    Dramanın odak noktası: Çözülecek problem nedir?
7 - 11 yaşındaki çocuklar ;
1. Olayları , gözlemlerini ve deneyimlerini anlatabilir.
2. Sonuçları tahmin edebilir, olasılıkları tartışabilir.
3. Düşünce ve davranışlarının nedenlerini açıklayabilir.
4. Yorumlar yaparak anladıklarını gösterebilir.
5. Tartışma sonuçlarını mantıklı değerlendirmeye dönüştürebilir.
6. Girdikleri role uygun dili kullanabilir.

Öğretmenin dramadaki kendi rolü hakkında sorması gereken sorular aşağıdaki gibi örneklendirilebilir:
1. Toplumun kültür değerleri , davranış kalıpları gibi kültürel değişkenlikleri biliyor muyum?
2. Hangi ortamda , hangi koşullarda yaşayan , ne tür ön yargılara sahip olan , hangi değerleri benimseyen öğrencilerle birlikteyim?
3. Sosyal sorunlarımız nelerdir , nerelerde , hangi koşullarda yaşıyoruz , biliyor muyum?
4. Çocukların gelişim özelliklerini biliyor muyum?
5. Bu yaş çocuklarının olay ve olguları nasıl bir gözle gördüklerini biliyor muyum?
6. Bu ders içinde hangi öğrenmeleri sağlayacağım?
7. Drama sürecinde hangi rolleri üstleneceğim?
8. Oyunların akışında oluşacak rolleri nasıl dağıtacağım?
9. Sürecin oluşumuna göre hangi düzenlemeleri yapabilirim?

"sebocan "öğretmenim teşekkür ederim bu forumu galiba biz canlı tutacağız 

2. OYUN ALANININ HAZIRLANMASI

En ideal olanı özel bir drama salonunun bulunmasıdır. Böyle bir salonun bulunmadığı yerlerde öğrencilerin yüz yüze bakacakları , tehlikesiz geniş bir alan oluşturulur. Sınıf ta kullanılabilir. Dikkat edilmesi gereken diğer önemli noktalar ise ; konu dışı uyarıcılardan uzak bir alan olmasıdır.

Alanın düzenlenmesinde şu kurallara uyulmalıdır:
* Çalışmanın yaptırılacağı yerin belirlenmesi ,
* Çalışma ortamının konu dışı uyarıcılardan arındırılması ,
* Kullanacak materyallerin hazır bulundurulması ,
* Öğrencilerin aksesuar sandığındaki malzemelerden istediği kadar yararlanmasının sağlanması gerekir .
3. ETKİNLİKLERİN HAZIRLANMASI , KURGULANMASI

Teması ya da konusu ( öyküsü ) belirlenmiş bir etkinlik için bölümlerin kurgulanması ve bazı tekniklerin kullanılması gerekir. Bu çalışma , bir dersi değil , birkaç haftalık süreyi hatta tüm bir dönemi de kapsayabilir.
1. Öykünün oluşturulması :
2. Üzerinde odaklanacak anın seçimi :
3. Bu anı canlandırmak üzere gruplardaki her katılımcı bir rol üstlenir ve donar :
4. Bu anın öncesinde ne olduğu tartışılır ve bu kez bunu göstermek üzere yeni bir tablo oluşturur :
5. Bundan sonra ,belirlenen anın sonrasında neler olabileceği tartışılır :
6. Gruplar isterlerse tek tek , o anın öncesi .o an ve o anın sonrası olmak üzere yeniden ve bir kez daha , hızlı olarak tablolarını oluşturabilirler.
7. Katılımcılar oluşturdukları tablolardaki rolleri için birer cümle bulurlar :
8. Canlandırma için her grubun tablolarından öykünün içeriğine en uygun olanlar grubun önerileriyle seçilir.

4. ETKİNLİKLERİN UYGULANMASI

Etkinliğin Adı: Dışarıda ne var ?
Hedefler: 1.Yaratıcı imgelemin desteklenmesini sağlayabilme
2.Dil gelişimine yardımcı olabilme
Materyal: Konuya uygun materyaller kullanılır. Oyun alanı da ona göre düzenlenir.

Isınma Çalışmaları
Çocuklar sınıf içinde dağınık olarak ayakta dururlar. Öğretmen ;
* Ritm eşliğinde ileri doğru yavaş ve hızlı yürümeler ,
* Ritm eşliğinde geriye doğru yavaş ve hızlı yürümeler ,
* Olduğu yerde hızlı ve yavaş yürümeler ,
* Başı yavaşça sağa sola çevirme , yukarı aşağı eğmeler ,
* Omuzları içeri dışarı çevirme ,
* El ve ayak bileklerini çevirme gibi çalışmalar yaptırır. Öğretmen , bunlara katılabileceği başka ısınmalarda tasarlayabilmelidir.

Kaynaştırma çalışmaları
Ortaya öğrenci sayısından az sandalye koyulur. Öğrencilerin müzik eşliğinde sandalyelerin çevresinde dönmeleri ya da dans etmeleri ve müzik durunca sandalyelere oturmaları istenir.

Uygulama

Öğretmen , öğrencilere gözlerini kapamalarını ve bir pencereden baktıklarını düşünmelerini söyler. Tanınan belli bir süre sonunda her öğrenci yanındaki arkadaşına gördüklerini anlatır. Sırayla çocuklar pencereden gördüklerini anlatırken , hangi ortamlarda , nasıl bir pencereden baktıklarını oynayarak canlandırırlar.

Değerlendirme ( Gözden Geçir ve Tartış )
Lider , yapılan çalışmalarda ki rollere ilişkin açık uçlu sorular sorarak bir tartışma ortamı yaratır. Öğretmen iyiye, kötüye karar verici bir durumda olmamalıdır.

* Arkadaşlarımız hayal güçlerini kullandılar mı?
* Hangi pencereden baktıklarını hemen anlayabildiniz mi ?
* Oynarken ne hissettiniz? Neler yaşadınız?
* Herhangi bir güçlük çektiniz mi? nerede güçlük çektiniz? Gibi sorularla etkinliğin tartışılması ve gözden geçirilmesi gerçekleştirilir. 

5. ETKİNLİĞİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Drama eğitimin yapısı ve içeriği gereği , geleneksel bir eğitim dizgesini ölçme ve değerlendirme araçlarıyla drama eğitiminin geliştirmeye çalıştığı yaratıcılığı ölçmek pek olanaklı görülmemektedir. Değerlendirme , eğitimde yaratıcı drama etkinliklerin uygulamasında önemli bir aşamadır. Ölçme yöntemlerinin bazıları dramanın doğasına uyarlanarak uygulanabilir. Örneğin , test yöntemini kullanılması uygun değilken , öğrencinin dersteki gelişimini izleyecek gözlem formları oluşturulması ya da yapılan herhangi bir etkinliğin ardından , uygun olan zamanlarda ya da öğrencilerin isteği doğrultusunda tartışmalar açılması ve soru - yanıt tekniğinin kullanılması uygun olabilir. Öğretmenin açılan bu tartışma sırasında öğrencilere yöneltebileceği ' ne yaşadınız ?'' neler hissettiniz ' , ' nerelerde güçlük çektiniz ' gibi sorular öğrenciler tarafından yazılı ya da sözlü olarak yanıtlanabilir. Bu sorulardaki amaç , öğrencinin kendini çok yönlü ve yaratıcı bir biçimde ifade edebilmesidir. Öğretmen , öğrenciyi bu tür ortama hazırlayan bir aracı durumundadır.

Drama Öğretmeninin Özellikleri ' bölümünde de anlatıldığı gibi , öğretmen değerlendirme aşamasında da esnek , hoşgörülü ve sabırlı olmalı , öğrenciye zaman tanımalıdır. Öğretmen , sürekli olarak öğrencileri desteklemeli ve olumlu bir biçimde oyuna katılmaya yönlendirmelidir. Drama dersinin başarılı olması öğretmenin başarılı olmasına bağlıdır. Drama eğitiminde öğrenciler ; sesler , imgeler , hareketler, sözcükler ve biçimler yaratarak olaylara ilişkin düşüncelerini ve dünyaya bakış açılarını açıklamaya çalışırlar. Drama öğretmeninin , öğrencileri değerlendirmesine ışık tutması açısından aşağıda sayılan değerlendirme sayıları dikkate alınmalı.

Değerlendirme Soruları
§ Dramaya aktif olarak katılıyor mu?
§ Dramaya katılımda istekli mi?
§ Drama dersine yönelik olarak olumlu bir tutuma sahip mi?
§ Dramaya katılırken işbirliği içerisinde mi?
§ İkili , küçük gruplara ya da tüm sınıfla birlikte çalışabiliyor mu?§ Isınma oyunlarına rahatlıkla katılabiliyor mu?
§ Sözel ya da sözel olmayan yollarla kendini ifade edebiliyor mu?
§ Duygularını , düşüncelerini , yaşantılarını , olayları ifade etme yeteneği gelişiyor mu?
§ Drama yolu ile girişkenliği gelişiyor mu?
§ İletişim kurma becerileri artıyor mu?
§ Konuştuğu dili kullanma yeteneği gelişiyor mu?
§ Problem çözme ve karar verme yetisi gelişiyor mu?
§ Doğaçlama oyunları oynamaya istekli mi?
§ Anında , kendiliğinden davranabiliyor mu?
§ Somut - soyut arasında ilişki kurabiliyor mu?
§ Sembolik gösterimleri algılayıp aktarabiliyor mu?
§ Yaratıcı ve hayal gücüne dayalı roller üretebiliyor mu?
§ Bireysel yaratıcılığını ve hayal gücünü drama ortamına tümüyle aktarabiliyor mu?
§ Bedenini ( ses , jest , mimik ve sözel olarak ) roldeki ya da öyküdeki duygu ve hareketlere uygun olarak ifade edebiliyor mu?
§ Kuklayı kullanarak bir karakter yaratabiliyor mu?
§ Rol oynama ve pandomime yönelik oyunlara katılmaya istekli mi?
§ Bir rolün içine girip oynayabiliyor mu ve rol içinde sahne yapabiliyor mu?
§ Grup önünde ya da gerekirse seyirci önünde oynayabilme rahatlığına sahip mi?
§ Grupla birlikte düşlerini , duygularını ve rollerini tartışabiliyor mu?
§ Kendisini ve gruptaki diğer kişileri olumlu bir biçimde eleştiriyor mu?

"sebocan "öğretmenim teşekkür ederim bu forumu galiba biz canlı tutacağız 

Evet öyle görünüyor

Çalışmaya devam...

DRAMA ÖRNEKLERİ

Koordinasyon ve Binayı Tanıma:

Bir yerin haritası, ya da herhangi bir resim veya fotoğraf parçalara ayrıldı. Parçalar binanın çeşitli yerlerine saklandı. Baştaki kişilerin sağ ve sol ayakları boşta olmak üzere, ayaklar iple birbirine bağlandı. Saklanan mekanların krokisi her iki gruba da verildi. Krokiyle parçalar bulunmaya ve birleştirilmeye çalışıldı. Hangi grup önce bulur ve birleştirirse ödüllendirildi. Ödül de aranarak bulundu. Böylece bütün bina öğrenilmiş oldu.

Gazete oyunu:
Çocuklar 5’er kişilik gruplara ayrılır. Her bir grup için bir gazete sayfası yere serilir. Müzik eşliğinde gazetenin etrafında dans ederler. Müzik bittiğinde 5 kişi gazetenin üzerine çıkar. Ayağı gazetenin dışında kalan oyundan çıkacağından gazeteyi paylaşmaları önemlidir. Gazeteler ikiye katlanır. Oyun aynı şekilde devam eder. Oyun, gazete üzerinde birer oyuncu kalıncaya kadar devam eder. Gazete üzerinde kalan oyuncuya gazetenin kaç kez katlanmış olabileceği sorulur. Bilen oyunda gazeteci olur. Yerdeki gazeteleri toplar.

    DRAMA ETKİNLİK TÜRLERİ
     
    1. ISINMA ÇALIŞMALAR
    a. Fiziksel Isınma
    b. Grubun Birbirine Isınması
    c. İletişimi Artırıcı Isınma Çalışmaları
    2. DRAMATİZASYON
    3. DRAMATİK OYUN
    4. DRAMA ( YARATICI DRAMA )
    5. OYUNLAR - DOĞAÇLAMALAR
    6. ÖYKÜ OLUŞTURMA
    7. TOPLUMSAL KONULARDA DRAMA
    8. DUYU ve DEVİNİN OYUNLARI
    9. SOSYAL YAŞAMA İLİŞKİN OYUNLAR
    10. İMGELEMİ GELİŞTİRİCİ OYUNLAR
    11. OYUN KURMA ÇALIŞMALARI
    12. PANDOMİM ( SÖZSÜZ OYUN )
    13. KUKLA

1. ISINMA ÇALIŞMALARI

Isınma çalışmaları , rahatlama ve devinim çalışmaları olarak ta adlandırılır. Bu çalışmalarda kişiye beş duyuyu kullanma , gözlem yapma alıştırmaları ile bedensel ve dokunsal alıştırmalar yaptırılır. Genellikle öğretmen , seçtiği konu üzerinde grupla birlikte kısa bir ısınma çalışması yapar . Bu çalışma yaş gruplarına göre değişir . Çalışmalar sırasında beş duyuyu kullanma , devinime dayalı alıştırmalarla bedenini tanıma ve gruba uyum sağlama etkinlikleri yaptırılır. Bu çalışmalar , öğrencilerin bedensel açıdan kendilerini ve karşısındakilerini tanımasını , birbirleriyle iletişim kurmasını amaçlar. Rahatlama ve gevşeme alıştırmaları da ısınma çalışmalarına girer.
Isınma çalışmaları ;

1. Duyuşsal ve bedensel açıdan kendini tanıma ,
2. İletişim kurma ve giderek daha çok kişili iletişim ve etkileşime geçme ,
3. Grup dinamiğini oluşturmayı sağlar.
a. Fiziksel Isınma

Hareket , bebelikten itibaren başlar ve bir gelişme gösterir. Çocuklar hoplar, uzanır, koşar, enerjilerini yönlendirecek bu becerilerini geliştirirler. Çocuk önceleri hareket ederken bütün bedenini kullanır. Daha sonra bedeninin bu birbirinden farklı devinim olanakları olan parçalarını fark eder. Çocuğa kendi bedeninin bu özelliklerini tanıması için yardım etmek gerekir. Sınıfta genellikle çalışmaya tüm grupla başlanılması önerilir. Çocuklar ayakta durup, ayaklarını hafifçe açıp yere sağlam basmalıdır. Bedenin herhangi bir yeri gergin olmamalıdır. Önce boyun çalıştırılır, sonra omuz ve kollar , sonra bel bölgesi çalıştırılır. Kalça , dizler ve ayaklarla çalışmalar tamamlanır. Isınma baştan ayağa ya da ayaklardan yukarı doğru başlatılabilir. Bu ısınmalar sırasında müzik veya ritmik ses kullanarak çalışmanın verimi arttırılır. Soluk, ağız ve buruna alınıp ; karın boşluğuna gönderilerek diyafram çalıştırılır. Bu sırada ağız açık olmalı.

Yukarıda anlatılanlara örnek olabilecek bazı çalışmalar şunlardır:

1. Elma toplama
Ayaklar omuz genişliğinde açılır , derin bir soluk alınır ve baş mümkün olduğu kadar geri konuma getirilir. Bu durumda ağız hafifçe açıktır. Yukarıdan belli bir nokta seçilir. Bütün bedenini gererek önce sağ elle sonra sol elle yukarıda hedeflenen noktaya parmak uçları ile dokunacakmış gibi uzanılır, elma toplarmış gibi yapılır.

2. Salyangoz oyunu
Grup sıra olur. Herkes eli ile önündeki arkadaşının belinden tutar. Grup ritimle yürümeye başlar .En öndeki en arkadakini yakalamaya çalışır ve koşar . Yakalanan oyundan çıkar.

3. Ad söyleyerek top atma
Grup halka olup yere oturur. Herkes kendi adını söyleyerek karşısındakine topu atar. Adlar öğrenildikten sonra herkes karşısındaki kişinin adını söyleyerek topu ona atar. Top , en son lidere atılarak oyun bitirilir.

4. Top bende değil oyunu
Müzik eşliğinde , eşler birbirine düşse , gerçek bir top ya da balon atar . Atarken top bende değil diye bağırır. Lider müziği durdurunca elinde top kalan oyundan çıkar. En sona kalan kişi oyunu kazanmış olur.

5. Haydi tanışalım
Öğretmenin el çırpmasıyla , karşımıza çıkan ilk insana 'günaydın' diyoruz. Daha sonra karşılaştığımız bir başka kişiye 'günaydın' der ve adımızı söyleriz.

6. Fırça
Öğretmen 'Sizler ünlü bir ressamın fırçaları olacaksınız ve çok değerli resimler çizeceksiniz. Sizin yaptığınız resimler sergilenecek ve dünyaca ünlü ressamlar gelip sergiyi gezecekler.' Der.
'Fırçalar ayağa kalkıyor ve önlerindeki imgesel tuvale doğru yavaş yavaş ilerliyor. Şimdi hızlı koşuyoruz (.), şimdi yavaşlıyoruz(.). Kağıdımıza zıplaya zıplaya ulaşım ve resmimize başlayalım. Önce kağıdımızı başımızla boyamaya başlayalım(.),kollarımızla boyayalım (.),ellerimizle(.),parmaklarımızla akan boyaları silelim(.). Sırtımızla resmimize devam edelim (.),diz kapaklarımızla ,ayaklarımızla , topuklarımızla (.)kağıdımızı boyayalım. Şimdi ayrıntıları yapmak için çok duyarlı olan kirpiklerimizle boyayalım (.),dilimizle düzeltmeler yapalım (.),burnumuzla renkleri karıştıralım (.), saçımızla son bir kez kağıdımızı boyayalım. Resmimiz sergilemek üzere hazır sırt üstü yatalım ve eserimizi seyredelim. Mükemmel bir resim ! Gözlerimizi kapatalım , sergideki çok değerli resimler olduğumuzu düşünelim (.). Ünlü ressamlar sergide sizleri satın alıyorlar(.).

7. Yürüyerek Isınma
Grup çember olur , müzik eşliğinde liderin yönergesine göre yürümeye başlar. Lider : ' Çamurda , sırtında yük varmış gibi , sıcak kumlarda , yürümeye yeni başlamış bebek gibi , topallayarak , buz üzerinde , robot gibi , cam kırıklarının üzerinde , pisliklerinin arasında , ezilmiş domateslerin üzerinde , ayaklarında topuklu ayakkabı ile , huzurlu , korkmuş , neşeli , sinirli , vb. yönergeler verir.

8. Eşini Bul
Gruptakiler ikili eşleşirler. Lider herhangi bir müzik aletiyle yada elleriyle ritim verir. Gruptakiler eşlerini bırakarak karışık olarak yürür. Lider 'eşini bul' deyince herkes eşini bulup ellerinden tutarak çömelir. Geç oturan çift oyundan çıkar.

9. Ayağını Yerden Kes
Liderin yönergesi doğrultusunda grup yavaşça yürürken , lider 'ayağını yerden kes ' deyince herkes hızlıca yere oturup ayaklarını kaldırır. Ayaklarını en son kaldıran oyundan çıkar.

10. Çamura Batma
Gruptakilerden bir ebe seçilir. Ebe, gruptakileri kovalar ve dokunduğu kişi donar , bacaklarını ve kollarını iki yana açar. Diğer bir oyuncu , donan kişinin bacakları arasından geçerse onu özgürleştirir.

11. Kafesteki Kuş
Grup , bir halka oluşturur. Grup çok büyükse iki halka olabilir. Her halkanın ortasına bir ebe girer ve halkayı yarıp kaçmaya çalışır. Ancak el ele tutuşan oyuncular ebenin alttan yada üstten kaçmasını engellemek için kollarını aşağı yukarı hareket ettirir. Engellenemeyen ve halkadan kaçan oyunca yeni bir ebe seçer.
Dikkat : ( . ) işareti kısa bir süre beklenileceğini ifade etmektir.

12. Gazete kapmaca
Sınıf sayısına göre gruplar üçer , beşer ya da yedişerli ayrılır . Lider her bir grubun önüne bir gazete parçası koyar. Gruplar müzik eşliğinde gazete çevresinde dans ederler . Müzik durunca hızla gazetenin üzerine atlarlar . Gazetenin dışında kalanlar oyundan çıkarlar.
b. Grubun Birbirine Isınması 

Oyun , çocukların kendini ifade etme yollarından biridir. Drama etkinlikleri de çocuğun her alanda kendini daha fazla tanımasına olanak vererek , onun sosyal yaşamından rahat ve güvenli hareket etmesini sağlar. Eğitimde drama bir grup çalışmasıdır. Öğrenciler bu nedenle grup dinamiğinin oluşturulmasına katkıda bulunur. Önemli olan drama çalışmalarına neden katıldıklarını kavramış olmalıdır. Drama grubunda birlikte üretme , yaşama ve paylaşma süreçleri vardır. Grup içinde katılımcılar kendilerini böyle geliştirme fırsatı bulurlar. Drama çalışmaları , bireylerde empati duygusunu gelişmesi için en rahat ve en uygun ortamı sağlayabilir. Değişik rolleri alarak farklı kişiliklere bürünen öğrenci , kendini ve çevresini daha kolay tanır.

Grubun yukarıdaki anlamda birbirine ısınması için aşağıdaki çalışmalar yapılabilir:
1. Güven yürüyüşleri
2. Gözü kapalı çember olma
3. Gözler kapalı sese yönlenme
4. Şapka kimdeyse
5. Kim sakladı bil bakalım
6. İkili heykel çalışması

c. İletişimi artırıcı ısınma çalışmaları
İletişim ; bir düşüncenin duygunun paylaşımıdır ya da anlamları ortak hale getirme sürecidir. Darama süreçlerinde gerçekleştirilen tüm etkinlikler birer iletişim etkinliğidir . Dramada çocuklar ; okuma ve dinlemeyle anlama , konuşma ve yazma ile anlatma becerilerini kazanırlar. 

Yukarıdaki anlamda iletişimi artırıcı aşağıdaki çalışmalar yapılabilir :
1. Sıra oluşturma
Örneğin ; cadde de karşıdan karşıya geçerken, birbirini hiç tanımayan birçok insan aynı anda trafik lambasında ki yeşil ışığın yanmasını bekler . Bankada emekli maaşı almak için insanlar sıraya girerler. ' başka hangi durumlarda buna benzer davranışlar gösterip birlikte hareket ederiz? ' sorusu sorulabilir.
2. Sessiz film
Grup , yarım çember biçiminde oturur. Öğretmen , gruptan bir kişi çağırıp kulağına bir sözcük , bir kitap adı veya bir film adı söyler ; ondan ses kullanmadan canlandırmasını ister.
3. Köşe kapmaca 
2. DRAMATİZASYON

Dramatizasyon daha çok yazılı bir metne dayalı olarak bir konu ya da durumun canlandırılmasıdır. Dramatizasyon kavramı daha önce de değinildiği gibi , eğitim tarihimizde , eğitim programlarında bir öğretim yöntemi olarak yer almıştır. 1980'li yıllardan sonraki eğitim bilim çalışmalarında eğitimde drama ya da yaratıcı drama kavramları kullanılmaya başlanmıştır. Dramatizasyonun anlamı drama kavramına göre daha dardır. Dramatizasyonda ki canlandırmalar çoğu zaman bir tiyatro oyunu çalışması gibi belli kurallara bağlı olarak yürür. Öğretmen role girmez , bir yönetmen gibi davranır. Dramatizasyon çalışmaları her yaştaki öğrencinin , severek , zevkle katıldığı , ilgiyi en üst düzeyde tutan ve oldukça yaratıcı bir etkinliktir. Öğrenciler herhangi bir öyküyü canlandırırken , sözel yeteneklerine yanı sıra beden dilini de geliştirirler. Dramatizasyonun uygulaması ile ilgili olan aşağıdaki örneklerde , öğretmen öykülere uygun malzemeyi hazırlar. 
3. DRAMATİK OYUN

Oyun ve dramatik oyun farklı kavramlardır. Pek çok oyun önceden bilinse de kendiliğinden ortaya çıkar . dramatik oyun bir grup oyunudur. Dramatik oyunların başlangıcı ve sonu olmayabilir. Çocukların kendilerini ifade ettikleri doğal yollardan biridir. Çocuklar , oyunlarda çeşitli nesneleri kullanabilirler , onları konuştururlar , soru sorarlar ve ya onlarla ilgili olan olayları canlandırırlar. Dramatik oyunda , çocuğun paylaşımcı bir insan olmasına yardım eder. Çocuk kendi dünyasını yaratır , sıkıntılarını hafifletir.
  4. DRAMA ( YARATICI DRAMA )

Drama bir liderin tasarladığı ve zaman zaman kendisinin de yer aldığı bir etkinliktir. Öğrenciye baskı yapılmaksızın öneriler temalar çerçevesinde doğaçlama temeline dayanır. Yaşanmış bir olgu , bir deneyim olarak drama belli bir eğitsel amaç taşımakla beraber , tiyatro öğelerini kullanır ve tiyatro diline ulaşabilir. Dramanın konusu lider tarafından çocukla birlikte belirlenir. Bir şiiri , öykü , makale , resim , fotoğraf , müzik vb. konular çıkış noktasını oluşturabilir.
  5. OYUNLAR - DOĞAÇLAMALAR

Doğaçlama , insan davranışlarını yönlendiren önemli bir öğedir. Bir çocuğun tüm devinimlerini , düş gücünü kullanarak oyun oynaması da bir doğaçlamadır. Sözgelimi evcilik oyunlarında kız çocukların büyük bir ciddiyetle ve yoğunlaşarak annelerini , erkek çocukların ise babalarını taklit ederken onların yerine kendilerini koymaları , onlarla özdeşleşmelerini sağlar. Drama da yaratıcı bir yöntem olarak benimsenen doğaçlama , değişebilirli ve anında yaratmayı ifade eder. Doğaçlama süresi içinde fikirler toplanır , problemler çözülür. Böylece çocuk kendini anlatır ve grupla tartışmalar yapar. Bu çalışma da hem bireysel hem grupla yaratıcılık ortaya çıkar.
6. ÖYKÜ OLUŞTURMA

Drama çalışmalarında öğretmenin vereceği konunun hedefine uygun olarak , günlük yaşantıdan , olaylardan, simgelerden yola çıkarak grupla birlikte bir öykü oluşturulabilir. Öğretmen bundan sonra üzerinde durulacak çeşitli yollarla öykü oluşturmayı dener. Çeşitli öykünme çalışmaları yaptırabilir.

Aşağıda drama ve öykü oluşturma kapsamında bazı örneklere yer verilmiştir :
1. Sözcükler ve Çağrışımlardan Öykü Oluşturma ve Oynama
2. Resim ya da Fotoğraflardan Öykü Oluşturma
3. Şiirlerden Öykü Oluşturma
4. Simgelerden Öykü Oluşturma
5. Soyut Kavramlardan Öykü Oluşturma
6. İmge ve Tablolar Oluşturup Öyküye Geçme
7. Seslerden Öykü Oluşturma
7.  TOPLUMSAL KONULAR VE DRAMA

Günlük yaşantıdan bazı kesitler , bir gazete veya radyo haberi , televizyonda gördüğümüz olaylar drama dersinin çalışma konusu olabilir. Ulusal ve evrensel öyküler , çocuk öyküleri , masallar , tarihi olaylar da bu kapsam içindedir. Öğretmen sınıftaki çocuklara konuyu ana çizgileriyle anlatır. Çocuklar gruplara ayrılır. Her grup kendi aralarında rolleri paylaşır , konuyu tartışır , nasıl oyunlaştıracağına karar verir ve oynar. Öğretmen , çocuklara yaratıcılıklarını engelleyici önerilerde bulunmaz. Örneğin ; öğretmen haberleşme konusunu öğrencilere anlatır ve tartışılır. Konunun daha pekişmesi için haberleşme ile ilgili bir öykü anlatılır ya da bir belgesel izlenebilir. (Öğretmen öyküyü kendisi de yaratabilir veya bir kaynaktan yararlanabilir. ) . Gruplara kısa bir çalışma ve düşünme , düşünce alış verişi süresi verilir. Sözgelimi çevre konusu , hemen her sınıf düzeyinde ünitelerin içinde yer almaktadır. Çevreyi , kendimiz ve başkaları için yaşanılır hale getirmek , doğanın dengesini bozmamak ve insanların yarattığı sorunlarla baş edebilmek amacıyla , çocukların çevreye duyarlılık kazanacağı oyunlar özellikle drama da yer alabilmektedir.
8. DUYU VE DEVİNİM OYUNLARI

Beş duyunun harekete geçirilmesini amaçlayan oyunlar , duyu oyunlarıdır. Genellikle ısınma çalışmaları içinde yer alır. Günlük yaşamımız da çoğunlukla görme duyusu yoluyla hareket ederiz. Bu duygu devreden çıkarıldığında diğer duyular daha çok kullanılmaya başlanır. Bu nedenle diğer duyularla ilgili çalışmalar gözü kapalı olarak yaptırılır. Lider dokunma duyusu aracılığı ile düş gücünü devreye sokmak üzere , bir örtü altına sakladığı objelere grup üyelerine tek tek dokunmalarını ve hissetmelerini ister. 'Boynu , elini,biçimini ,sertliğini algılamaya çalışır.' der . Örtü açılır , herkes seçmiş olduğu objenin önüne oturur. Nesneyi eline alarak ona hayal gücünü katarak yeni özellikler yükler. Hangi amaçla , niçin , nerede , nasıl kullanıldığını söyler. Görme duyumuzu en çok kullandığımız halde gözlerimizi yeterince kullanmayız. Görme duyusunu ayrıca çalıştırmak gerekir. İyi gözlemci olmak için , ayrıntıyı yakalamak üzere duyusunu çalıştıran oyunlara da yer verilmelidir.
Görme Çalışmaları
İşitme Çalışması
Koku Çalışması
9. SOSYAL YAŞAMA İLİŞKİN OYUNLAR

Sosyal yaşama ilişkin konular özellikle dramanın alanına girer. İnsanlar belli bir çevrede yaşarlar. Sürekli iletişim ve etkileşim halindedirler. Sosyal yaşamın canlandırılması için otobüs ortamı , hastahane , terminaldeki karmaşa ortamı , resmi dairedeki telaş gibi ortamlar , durumlar çalışma içine alınabilir. Doğru ve gerçekçi olan roller desteklenir. Gerekirse oyunlar karşılaştırılmalı olarak yeniden oynanır. Karşılaştırmalı rol oynama , doğru ve gerçekçi olanı buldurmak amacı ile yapılır. Abartılı , yapmacık oynanan roller çocukların doğru ve gerçekçi yanı kazanılması gereken davranışı görmesi için çok uygun değildir. Ancak oyuna eğitsel boyut kazandırmak üzere her rolü değişik biçimlerde oynamak doğru bir yaklaşım olabilir.
Sosyal yaşama ilişkin oyunlara aşağıdaki örnekler verilebilir:
1. Grup serbest bir şekilde etkinlik alanında dolaşırken öğretmen , öğrencilere yönergeler vererek çalışmayı başlatır. Ayaklarınızın altında çeşitli meyveler , sebzeler var. Bunlar rengarenk , taptaze ve hoş kokuludur. Canınız istiyor , ağzınız sulanıyor. Ancak yiyemiyorsunuz. Sadece dokunabiliyorsunuz. Aralarında dolaşıyorsunuz. Hem yürüyorsunuz , hem de elinize alıp atıyorsunuz. Alın , atın. Alın , atın . Yavaş atın.

2. ' Belediye Otobüsündesiniz. ' lider tarafından verilen bu konunun öğrencilerce anında oynanması istenir. Üstlenilecek rollerin şunlar olması beklenir:
* köyden yeni gelen şaşkın yolcu
* özürlü bir yolcu
* hamile bir kadın
* okula giden öğrenciler
* şoför , vb.
10. İMGELEMİ GELİŞTİRİCİ OYUNLAR

İmgeler hemen her zaman nesnel , resimsel birer görüntüdür, bir tür zihinsel resimdir. Çocuğun imgelerle düşünme gibi temel bir gereksinimi okulda kısıtlanmaktadır. Çünkü eğitim sistemimizde sözel anlatım egemendir. Zihinsel süreçlerden biri olan düşünme sürecinde imgelerden yararlanırız. Düşünme olayı , yalnızca kavramlarla düşünme değildir. Yaşantı , deney ve algılarımızın çoğu imgelere dayalıdır. Fikirleri çağrıştıran ve düşünceyi resimleştiren zihnimizde oluşan sayısız imgelerdir. Yaratıcı drama etkinliklerinde çocuk çevreyle etkileşim içine girerek imgelem gücünü gerçekleştirir. Yaşantılarından elde ettiği sonuçlar yoluyla eski imgelerini seçerek , tekrar düzenleyerek yenileriyle birleştirir ve buradan kavramlara geçerek yeni fikirler üretir. Çıkış noktası olarak nesneler , sözcükler , müzikler kullanılabilir. Nesnelerden yola çıkılarak yapılan dokunma duyusunu geliştirici oyunlar , seslerin çağrıştırdıklarını canlandırma , resimsel olarak göz önüne getirme ve seslerle öykü yaratma çalışmaları bu tür drama aşamalarıdır. Klasik müzikle düşsel yolculuklar yapmak , düşsel ortamlarda kendi oyunlarını oynamak , çocuğun kendisini özgürce ifade etmesini ve bağımsız hareket etmesini sağlar.
11. OYUN KURMA ÇALIŞMALARI

Oyun kurmak , çocuk oyunlarında kullanılan bir deyimdir. Çocuk , oynayacağı oyunu kendisi belirler, düşüncelerini arkadaşlarına açar , grubu oluşturur ve bilinen bir oyunu birlikte oynarlar. Bu bir oyun kurmadır. Çocukluk çağı oyunlarının grubun kaynaştırılmasında önemli bir rolü vardır. Sınıf ortamında bildikleri oyunları birbirine öğretmeleri çocuklardan istendiğinde , kendi oyunlarını kendileri kurmuş olurlar. Drama sürecinde bir oyun kurmak söz konusu olduğunda , öğretmen oynatacağı oyunu konusunu ünitelerden veya o günlerde sınıfta yaşanmış bir sorundan yola çıkarak çocuklarla birlikte saptayabilir. Oyun kurmada başvurulabilecek bir yol da grup üyelerinin anılarının oynanmasıdır. Her grup kendi içinde bir arkadaşının önemsediği bir anısını dinler ve bunu oynar. Okula geldiği ilk gün , karne aldığı gün , tatilde yaşadığı bir durum veya arkadaşları ile paylaşmak istediği özel bir anı oyun konusu olabilir.
12. PANDOMİM ( SÖZSÜZ OYUN )

Pandomim 'genellikle bir masalı , bir öyküyü sadece bedensel devinimlerle iletme sanatı ya da aracıdır.' Diye tanımlanır. Jest ve hareketler konuşmadan önce gelir. Küçük çocuklar istek ve duygularını , korkularını sözcüklerle ifade etmeyi öğrenmeden önce jestler ve hareketlerle bildirirler. Pandomimler genellikle öğretmenin yönlendirilmesiyle yapılır. Yönlendirme komutları değişik duygu durumları içermelidir. Bu pandomimler ısınma yapılabileceği gibi imge ve devinim oyunları içinde de yer alabilir.

Bazı Atasözleri veya Deyimler İle Pandomim Çalışması
Öğretmen , çeşitli atasözlerini küçük kağıtlara yazar ve katlayarak bir torbaya atar. Bütün öğrenciler torbadan bir kağıt çeker. Kağıttaki yazılar , yazıldığı şekli ile konuşmadan canlandırılır.
Bazı Atasözleri ve Deyimler:
* Dilimde tüy biti
* Ayaklarıma kara su indi
* Saçını süpürge etti
* Gözünü dört aç
* Tüylerim diken diken oldu
* Okulu asmak
* Ayakları geri geri gitmek
* Aç ayı oynamaz
* Kafası bozulmak
* Kafasını taşlara ( duvara ) vurmak
* Ayağını yorganına göre uzatmak
* Başına çorap örmek
* Başını bağlamak
* Surat asmak
* Yüz vermek
* Ağzı var dili yok
* Ağız aramak

13. KUKLA
Kukla ile yapılan canlandırma oyunları dramaya katkı sağlayabilir. Kukla oyunundaki konu ve konuşmalar , ikili diyaloğa dayalı öyküler öğretmen tarafından seçilir. Kukla çalışmalarında malzeme olarak , kağıt kuklalar ve kartonlara çizilmiş hayvan resimleri kullanılabilir. Bu materyaller öğrencilerle birlikte de hazırlanabilir. Sahne olarak ters çevrilen bir masa ve basit bir perde gibi sınıf içi araçlardan yararlanılır. Öğrencinin kendi oynattığı kuklanın karakterine girmesi , onun duygularını anlamasını ve empati kurmasını sağlar.

DRAMA ARAÇ VE GEREÇLERİ

Araç, gereç ve materyaller dramanın ayrılmaz parçasıdır.

Araç ve gereçler rol oynamada ve doğaçlamalarda bireyin dikkatinin odaklaşmasında ( konsantrasyon ) yerinde kullanıldığında yararlı işlev üstlenir.

Drama dersinin yapılacağı sınıf ortamında ( drama odasında ) şu araç ve gereçler bulunabilir:

Çantalar,eski süs eşyaları,yöresel iysiler,çeşitli takılar,meslek giysileri,şapkalar,baston,fular, başlıklar,maskeler, ayakkabılar,yelekler,makyaj malzemeleri,toplar vb.

Dramada konsantrasyon sağlamak ve işlenen konuyla ilgili bir atmosfer yaratabilmek için,klasik müzik,değişik uluslardan alınan etnik müzik örnekleri,pop müzik,çağın yeni müzik akımları olarak bilinen elektronik müzik;çizme ve boyamada dramanın etkisini arttırır , öğrencinin dikkatinin yoğunlaşmasını sağlar.

Görsel materyaller , eski fotoğraflar , kartlar , gazete küpürleri , dergilerden kesilmiş resim ve fotoğraflar , slaytlar , tepegöz projektör vb. etkinlik öncesi öğretmen ( lider ) tarafından hazırlanabilecek olan materyallerdir .

Öğretmen , malzeme sağlamada yönetimle , diğer öğretmenlerle , velilerle,çevredeki çeşitli işyerleri ve kurumlarla iyi ilişkiler kurarak destek alabilmelidir.

Araç gereçsiz de drama yapılabileceği asla unutulmamalıdır. Gerektiğinde öğrencinin , üstündeki giysileri , saçı , eli , ayağı çeşitli amaçlarla isteğe ve yaratıcılığa göre kullanılabilir. Kitaplıklarda bir gereksinim olarak drama ile ilişkilendirilmeli drama dergisinde öğrenci, bilgiye gerek duyulan noktalarda kütüphaneden yararlanmaya , kaynağa ulaşmaya , kaynak tarayabilmeye , eriştiği bilgiyi uygulamada kullanmaya özendirilmelidir. Bu açıdan kitaplıkta drama çalışmalarının bir başvuru merkezi olarak araç ve gereçten sayılabilir.

KÜÇÜK ÇOCUKLAR İÇİN DRAMA
Hayal kurmak ya da bir şeyleri taklit etmek küçük çocukların dünyasının önemli bir parçasıdır. Bu davranışlar en fazla oyun etkinliklerinde gözlemlenir. Drama çocukların çevrelerini keşfetmelerini sağlarken, muhakeme ve problem çözebilme gibi zihinsel becerilerin gelişmesini de destekler. Farklı drama etkinlikleri içinde çocukların dil gelişimi de artar.

Sosyal ve duygusal davranışlar, planlama ve sorumlulukları kabul etme gibi işbirliği gerektiren durumlar oyun sürecinde gelişir. Çocuk duygu ve düşüncelerini drama yoluyla ifade eder. Çocuk drama yoluyla kendini tanır.

Dramatik etkinlikler çocukları farklı rollere ve farklı bir etkinliğe katarken, motor gelişimi için elverişli durumlar sağlar. Yaratıcı drama etkinlikleri için yaratılan araç-gereçler çocukların küçük kas becerilerini geliştirir. Araçlar ve materyaller, farklı kaynaklarla oluşturulan deneyimler çocukların estetik beğenilerini geliştirmek için olanaklar sağlar.

Dramatik deneyimlerin uygun öğrenme sağlayabilmesi için, dikkatlice planlanan çevreye ve uygun seçilen etkinliklere gereksinim vardır.


Dramatik Oyun ve Rol Oyunu


Dramatik oyun çocuk tarafından başlatılır. Dramatik oyun çok iyi bir planlamayla ve yaratıcı çevre ile desteklenebilir. Çeşitli araçlar taklit oyunlarını destekler.

Örnekler:
Postacı;
Postacı çantası, posta kutusu, mektup, paket

İtfaiyeci;
Hortum, itfaiye arabası, merdiven, şapka

Bakkal/ Manav;
Önlük, sepetler, oyuncak para, yazar kasa, konserve yiyecekler ve kutular, alışveriş çantaları ve el arabası

Fırıncı;
Tava, önlük, oklava, kaşıklar, kâseler, kurabiye kalıpları, şapka

Öğrenme çevrelerinin içinde bir giyinip, süsleme köşesi geliştirin. Bir ayna, çeşitli giysiler ve tuvalet masası sağlayın. Bu köşeye kutular, alışveriş çantaları ve bavul ekleyin. Hedefler ve konulara eşlik etmeleri için köşeye değişik malzemeler ekleyin.

Evcilik köşesi rol oyunu için fırsatlar sağlar.

Evcilik köşesinde şunlar bulunabilir.

• Lavabo, raflı dolap, fırın ve buzdolabı, sandalyeler, masanın yer aldığı mutfak
• Oturulacak rahat bir yer, kitaplar, gazeteler, dergilerinde yer aldığı oturma odası
• Giysiler, sandık ve oyuncak bebek beşiği ile yatak odası
Oyuncaklar (etnik) yöresel karakterler gösteren giysilerle ve farklı ölçülerde olabilir.

Çeşitli araçlar dramatik oyunu teşvik edebilir.

Örnekler; Daktilo, eski fotoğraf makinesi, tamir araçları, saatler, süreölçer, el feneri, evrak çantası, süpürge, paspaslar, çöp kutusu, plastik yiyecekler, adres defteri, telefon rehberi, haritalar, pusula.

Rol oyunları için uygun bir blok köşesi tercih edilir. Çeşitli inşa malzemeleri gibi bir birinin içine girebilen parçalı bloklar sağlayın. Yönlendirmek için yapı aksesuarları ekleyin. Arabalar, kamyonlar, uçaklar, trafik işaretleri, artık malzemeler, hayvanlar ve mobilyalar gibi aksesuarlar ekleyebilirsiniz. Rol oyunları için uygun hareket ve inşaat yapılabilecek açık alanlar hazırlayın.

Yaratıcı Drama


Yaratıcı drama, bir olayın, nesnenin ya da hikâyenin çocuklar tarafından duygu ve düşüncelerini katarak, yeniden biçimlendirerek, canlandırma sürecidir. Dramatik canlandırmalar içinde yeniden anlatılan hikâyeler yaratıcılık, anlama, düzen, dil ve dinleme becerilerini geliştirir.

Parmak oyunları yaratıcı dramanın yapılmasını cesaretlendirmek için kullanılabilirler. Araç gereçler yaratıcılığı uyarmak için mutlaka sağlanmalıdır.

Önerilen parmak oyunları:


Beş Küçük Maymun


Beş küçük maymun yerde oynuyor,
Biri kaçtı ve dört kaldı.
Dört küçük maymun bir ağaçta gürültü yapıyor,
Biri kaçtı ve sonra üç maymun kaldı.
Üç küçük maymun hayvanat bahçesinde yaşıyor,
İçlerinden biri kaçtı ve sonra iki kaldı.
İki küçük maymun güneş altında oturuyor,
Biri kaçtı ve sonra biri kaldı.
Bir küçük maymun hepsi ayrılınca yalnız kaldı,
Oda kaçtı ve şimdi hepsi geri geldi.

Betty Ruth Baker
Araçlar: Kese kağıtlarından kuklalar yapın.


Hayvanat Bahçesindeki Maymunlar


Bir kahverengi maymun hayvanat bahçesinde yaşıyor,
İşte diğeri geldi ve şimdi iki maymun oldu.
İki kahverengi maymun ağaçta oturuyor,
İşte diğeri geldi ve şimdi üç maymun oldu.
Üç kahverengi maymun dışarıda oynuyor,
İşte diğeri geldi ve şimdi dört maymun oldu.
Dört kahverengi maymun atlıyor ve zıplıyor,
İşte diğeri geldi ve şimdi beş maymun oldu.
Beş kahverengi maymun hayvanat bahçesinde oynuyor,
Beş kahverengi maymun size bakıyor.
Betty Ruth Baker ,Araçlar: Kuklalar yapın.


Beş Küçük Yavru Kedi


Beş küçük kedi yavrusu dışarıda oynuyor,
İçlerinden biri kaçtı ve sonra dört kedi yavrusu kaldı.
Dört küçük kedi yavrusu benimle oynuyor,
İçlerinden biri kaçtı ve sonra üç yavru kedi kaldı.
Üç küçük kedi yavrusu sizinle oynuyor,
İçlerinden biri kaçtı ve sonra iki yavru kedi kaldı.
İki küçük kedi yavrusu güneş altında oynuyor,
İçlerinden biri kaçtı ve sonra bir yavru kedi kaldı.
Bir küçük kedi yavrusu güneşli bir günde,
Bir küçük kedi yavrusu kaçışıyor.
Betty Ruth Baker
Araçlar: Kedi başlıkları yapın.


Kar Taneleri


Beş küçük kar tanesi yere düşüyor,
(Ellerinizi başınızın yukarısından yere doğru hareket ettirin)
Birincisi “ ben yere dokunuyorum” dedi
(baş parmağı gösterilir)
İkincisi “ben ses çıkarmadım” dedi.
(işaret parmağı gösterilir)
Üçüncüsü “ben kabarık ve beyazım” dedi.
(orta parmak gösterilir)
Dördüncüsü “ben sevimli görünürüm” dedi.
(yüzük parmağı gösterilir)
Beşincisi “güneş parlıyor” dedi.
(serçe parmağı gösterilir)
Sonra yerde görünen beş kar tanesi eridi.
(eller arkaya saklanır)
Betty Ruth Baker
Araçlar: beyaz atkı ya da beyaz kâğıt flama canlandırma için kullanın.


Palyaçolar


Beş eğlenceli palyaço bir sıra halindeler.
(elinizi gösterin)
Birinci palyaço insanları selamladı.
(başparmağı eğin)
İkinci palyaço bir yarışta koşuyor.
(işaret parmağını hareket ettirin)
Üçüncü palyaço komik bir yüze sahip.
(orta parmağı hareket ettirin)
Dördüncü palyaço bir halkada atlıyor.
(yüzük parmağı hareket ettirin)
Beşinci palyaço şarkı söylemeye başladı.
(serçe parmağı hareket ettirin)
Beş eğlenceli palyaço bir sıra halindeler
(elinizi gösterin)
Onlar güle güle demek için sallanıyorlar ve şimdi gitme zamanı.
(elinizi sallayın)
Betty Ruth Baker
Araçlar: kese kâğıdından ya da kâğıt tabaklardan bir palyaço yüzü yapın.


Yavru Ayılar


Beş küçük yavru ayı oynamak için hazırlar.
(elinizi gösterin)
Birincisi “mutlu bir güne sahibiz” dedi.
(başparmağınızı hareket ettirin)
İkincisi “biraz eğlenmek için hazırım” dedi.
(işaret parmağı hareket ettirin)
Üçüncüsü “güneşi görebilirim” dedi.
(orta parmağı hareket ettirin )
Dördüncüsü “ben Mary’le oynayacağım” dedi.
(yüzük parmağı hareket ettirin)
Beşincisi “ben Jerry’le oynayacağım” dedi.
(serçe parmağı hareket ettirin)
Beş küçük yavru ayı kaçışıyor.
(parmaklarınızı oynatarak ellerinizi arkaya saklayın)
Betty Ruth Baker
Araçlar: Beş oyuncak yavru ayı sağlayın ya da yavru ayı kuklaları yapın.


Arabalar


Mavi boyalı küçük bir araba
(başparmağı gösterilir)
düt, düt- diğeri geldi ve sonra iki araba oldu.
(başparmak ve işaret parmağı gösterilir)
iki küçük araba görünüyor.
düt, düt- diğeri geldi ve sonra üç araba oldu.
(başparmak, işaret parmağı ve orta parmak gösterilir)
Üç küçük araba; biz hala buradayız.
düt, düt- diğeri geldi ve sonra dört araba oldu.
(başparmak, işaret parmağı, orta parmağı ve yüzük parmağı gösterilir)
Dört küçük araba dışarıda gidiyor.
düt, düt- diğeri geldi ve sonra beş araba oldu.
(başparmak, işaret parmağı, orta parmağı, yüzük parmağı ve serçe parmağı gösterilir)
Düt, düt. Beş küçük araba gidiyor.
Araçlar: Çeşitli boyutlarda kutular kullanarak araba yapın.

Kuklalar yaratıcı drama ya da dramatik oyunun önemli bir parçasıdır. Çocuklar kuklalarla oynarken, kendilerini anlatırlar. Kuklalar hayal gücüyle canlandığında hayat bulan cansız varlıklardır. Puppet (kukla) sözcüğü Latince de “pupa” kız ya da oyuncak bebek anlamındadır.

Kuklalar çeşitli malzemelerden yapılabilir. Kese kağıdı, zarflar, kağıt toplar, eldivenler, çoraplar, kağıt tabaklar ve çeşitli kağıt ürünler gibi yumuşak ve esnek hammaddelerle kuklalar yapılabilir. Satın alınabilen çeşitli kuklalarda vardır.

Gösterilen kuklalar yaratıcı dramayı cesaretlendirir. Bir çamaşır ipi, kukla ağacı, önlük ve kukla sahnesi dramatik oyunları cesaretlendirir ya da yaratıcı dramaları motive edebilir.

Müzik çocuk dünyasının bir parçasıdır. Çocuklara dans ve şarkı söylemeyle fikirlerini ve duygularını aktarma olanaklar sağlanmalıdır. Çocuklar için çeşitli şarkılar, kasetler ve teyp sağlayın. Müziğe eşlik etmesi için araç gereç sağlayın.

Yaratıcı drama cesaretlendirmek için şarkıların canlandırılmasını sağlayacak araçlar yapın ve şarkıları seçin. Çocukların bağımsız bir şekilde kullanmaları için araç gereçleri kutular ya da çantaların içine koyun. Örneğin; Vadi İçindeki Çiftçi (çiftçi- şapka, eşi için- önlük, çocuklar için oyuncak, dadı için fincan, köpek için başlık, kedi için ve fare için başlıklar). Benzer melodiler kullanarak sözler yazın. Şarkıları dramatize ederek söyleyin. Yaratıcı drama etkinliklerini zenginleştirmek için araç gereçler sağlayabilirsiniz.

Örnekler:


Parkın İçinde


Parkın içinde koşup ve oynayacağız,
Koş ve oyna, koş ve oyna.
Parkın içinde koşup ve oynayacağız,
Bugün koş ve oyna.
Parkın içinde hoplayıp ve zıplayacağız,
Hopla ve zıpla, hopla ve zıpla.
Parkın içinde hoplayıp ve zıplayacağız,
Bugün hopla ve zıpla.
Parkın içinde ip atlayacağız,
İp atla, ip atla.
Parkın içinde ip atlayacağız,
Bugün ip atla.
Parkın içinde toplarla oynayacağız,
Toplarla oyna, toplarla oyna.
Parkın içinde toplarla oynayacağız,
Bugün toplarla oyna.
Parkın içinde etrafta zıplayacağız,
Etrafta zıpla, etrafta zıpla.
Parkın içinde etrafta zıplayacağız,
Bugün etrafta zıpla.
Parkın içinde birçok eğlenceye katılacağız,
Bir çok eğlenceye katıl, eğlenceye katıl.
Parkın içinde birçok eğlenceye katılacağız,
Bugün eğlenceye katıl.
Betty Ruth Baker


Hayvanat Bahçesine Gezi


Bugün hayvanat bahçesine gidilecek,
Bugün hayvanat bahçesi, bugün hayvanat bahçesi.
Bugün hayvanat bahçesine gidilecek,
Bugün hayvanat bahçesine gidilecek.
Hayvanat bahçesinde hayvanlar yaşar,
Hayvanat bahçesinin içinde hayvanat bahçesinin içinde.
Hayvanat bahçesinde hayvanlar yaşar,
Bugün hayvanat bahçesinin içinde.
Kafesin içinde aslanı gör,
Hayvanat bahçesinin içinde, hayvanat bahçesinin içinde.
Kafesin içinde aslanı gör,
Bugün kafesin içinde.
Ağacın üzerinde maymunu gör,
Ağacın üzerinde, ağacın üzerinde.
Ağacın üzerinde maymunu gör,
Bugün hayvanat bahçesinde.
Yürüyüş yapan fili gör,
Yürüyor, yürüyor.
Yürüyüş yapan fili gör.
Bugün hayvanat bahçesinde.
Alkışlayan foku gör,
Şimdi alkışlıyor, şimdi alkışlıyor.
Şimdi alkışlayan foku gör,
Bugün hayvanat bahçesinde.
Muhteşem çizgili zebrayı gör,
Muhteşem çizgili, muhteşem çizgili.
Muhteşem çizgili zebrayı gör,
Bugün hayvanat bahçesinde.
İşte büyük ve kahverengi ayıyı gör,
Büyük ve kahverengi, büyük ve kahverengi.
İşte büyük ve kahverengi ayıyı gör,
Yürüyüş yapan fili gör,
Yürüyor, yürüyor.
Yürüyüş yapan fili gör.
Bugün hayvanat bahçesinde.
Alkışlayan foku gör,
Şimdi alkışlıyor, şimdi alkışlıyor.
Şimdi alkışlayan foku gör,
Bugün hayvanat bahçesinde.
Muhteşem çizgili zebrayı gör,
Muhteşem çizgili, muhteşem çizgili.
Muhteşem çizgili zebrayı gör,
Bugün hayvanat bahçesinde.
İşte büyük ve kahverengi ayıyı gör,
Büyük ve kahverengi, büyük ve kahverengi.
İşte büyük ve kahverengi ayıyı gör,
Bugün hayvanat bahçesinde
Hayvanat bahçesinde hayvanları gördük,
Hayvanat bahçesinde hayvanat bahçesinde
Hayvanat bahçesinde hayvanları gördük,
Bugün hayvanat bahçesinde.
Betty Ruth Baker
Araçlar: hayvan maskeleri ya da kuklalar yapın.

Beş Şişman Ördek


Beş şişman ördek, beş şişman,
Onlar nasıl yüzüyor gör, onlar nasıl yüzüyor gör.
Onlar kıyıya doğru yüzer ve civarda yürür
Beş şişman ördek
Betty Ruth Baker
Araçlar: Ördek şapkası, maskesi ya da kuklalar.


Sonuç


Drama küçük çocukların yaratıcılığını zenginleştirebilir. Küçük çocukların deneyimlerini kapsayan yaratıcı drama ve dramatik oyun etkinlikleri içinde uygulama fırsatı sağlayın. Yaratıcı drama ve dramatik oyunlar çocukların bilişsel, motor, sosyal ve duygusal davranışlarını ve onların estetik duygusunu geliştirir.

KAYNAKLAR
Ruth, Baker, Betty (1992). Fingerplays: An Idea from the Past with Learning Opportunities for the Present and Future. Paper presented at the Annual Meeting of the Association of Childhood Education İnternational.
Ruth, Baker, Betty (1996). Drama and Young Children

Gazete Deyip Geçmeyin......

Yapacağınız drama için sadece gazete ve 2 büyük çop torbası tabii birazda çılgınlık gerekiyor...Oldukça eğlenceli bir drama...Elinizde ,çocuk sayınız kadar tek sayfa halinde gazeteler olsun önce her çocuğa tek yaprak gazete dağıtın bir de kendiniz alın.Çocuklara elinizde ki gazetede neler görüyorsunuz sorusuna cevaplar alın...
Daha sonra elinizdeki tek yaprak gazeteden bir şekil düşünün örneğin ortadan elinizle büzerek benim gazetem aslında bir "papyon" deyin.Çocuklara sırası ile peki sizin gazeteniz ne olabilir acaba diye soru yöneltin.Oldukça ilginç ve hayalgücünün doruklarında cevaplar gelecektir.(düdük,yelpaze,şapka,kıravat,kemer,keba p vs.....)
Çocuklara ben bir uçurtma yapmaya karar verdim hadi hepimiz uçurtmalarımızı uçuralım hava çok güzel dediğiniz de bütün sınıf müzik eşliğinde uçurtmasını uçurur.....
Sonra siz müziği kapatıp Aaaaaa! Aslında bu bir tarla hadi herkes tarlasını yere koysun ve tarlada tohum olsun miniciksiniz daha çocuklar gazete üzerinde minicik olur..Eveeeet tohumlar yavaş yavaş büyüyor.Galiba kocaman ağaç oldular ağaçlar ne kadar sessiz....Şimdi ağaçlardan bazılarına dokunucam ve birer kelebek olacaklar kelebekler ağaçların arasında çılgınca uçacaklar...(Bu arada müzik olabilir size kalmış...)şimdi de ağaçlar birer tırtıl ve kelebeklerle birlikte dost olmuşlar çok mutlular ve mutluluk dansı yapıyorlar..
Öğretmen bu arada karnına çöp torbasını tutar ve açar ormana bir kanguru gelmiş isterseniz bu aç kangurunun karnın doyuralım ne dersiniz.Çocuklar yerde serili gazeteleri sizin tuttuğunuz çöp torbasını içine doldurur.siz bu çöp torbasını bağlayıp 2 tane top yapar çocukları 2 gruba ayırıp tren olalım çocuklar herkes vagon aman vagonlar birbirinden sakın kopmasın dersiniz çocuklardan 2 tanesini lider seçer sıraların karşısına geçirir ellerine çöp torbasından yaptırdığınız topu verirsiniz....
Arkadaşlarına lider çocuklar sıra ile topu atarlar mesafeyi siz ayarlayın her atılan çocuk topu kapar lidere atar ve çömelir.Lider 2. sıradaki çocuğa atar o da lidere atar ve çömelir bu şekilde her çocuk sıra ile atmış ve çömelmiş olur...İlk bitiren grup 1. olur ve allkışlanır...
Bu drama gerçekten çok basit ve birçok amacınıza ulaşıyorsunuz en başta hayalgücü gelişiyor,sıra beklemeyi,yenmeyi yenilmeyi, v.s..... öğrenmiş oluyor..

ALINTIDIR...

Uçmak İsteyen çocuk Draması

Siz uçmak isteyen çocuğun öyküsünü hiç duydunuz mu? Şimdi size bu çocuğun öyküsünü anlatmak istiyorum.

Birge, tatlı mı tatlı, akıllımı mı akıllı, bir o kadar da meraklı bir kızmış. Ama en büyük merakı, en büyük isteği neymiş biliyor musunuz? Uçmak. Gece gündüz, oynarken, uyurken, yolda yürürken hep uçmayı düşlermiş.

Bir gün gökyüzüne bakıp hayaller kurarken, aklına bir fikir gelmiş. Neden bir balona binip uçmayı denemiyorum? diye düşünmüş. Hemen evlerinin altındaki oyuncakçıya gidip birkaç tane balon almış. Büyük bir heyecanla balonlarını şişirmeye başlamış. Ama o kadar heyecanlıymış ki, balonlarını bir türlü şişiremiyormuş. Birge’ye biraz yardım edelim mi? Haydi hep beraber üfleyelim. (hep beraber üfleme hareketi yapılır, bir balonu üflüyormuş gibi.) bir ses duyuyorum, galiba balonlar patlak. Dinleyin, bakın fıss, fıss. (Fıss, fıss) Tekrar şişirelim (üfleme). Yine olmadı (fıss, fıss).

Birge kızmış ve balonu yere atmış. O sırada aklına bir şey gelmiş. Zaten kendi şişirdiğim balonla uçamam ki, bir uçan balon bulmam gerekir diye düşünmüş. Tam bu sırada uzaktan geçen baloncuyu görmüş. Hem de baloncu uçan balonlar satıyormuş. Baloncuya doğru koşmaya başlamış. (Olduğu yerde koşma hareketi) Baloncu amcanın yanına gelmiş. Ama doğrusu nefes nefese kalmış. (kesik kesik nefes alıp verme) Biraz dinlendikten sonra baloncu amcadan tam beş tane balon almış. Artık uçmam için hiçbir engel kalmadı diye düşünmüş. Balonları eline almış ve kollarını yukarı doğru uzatmış. Uzatabildiği kadar yukarı uzatmış, ayaklarının üzerinde yükselmiş, yükselmiş. (ayak ucunda yükselerek elleri yukarı doğru uzatma) ellerini uzattıkça uzatıyormuş; ama gücü kesilmiş ve birden yere doğru eğilmiş. (nefes bırakıp, kollar aşağıda, belden eğilme). Tekrar uzanmış (uzanma), eğilmiş (eğilme), uzanmış, uzanmış, uzanmış. Galiba oldu derken, aslında hala ayaklarının yerde olduğunu fark etmiş. Birge nasıl üzülmüş, size anlatamam. O kadar üzülmüş ki, yanındaki duvarın üzerine oturmuş. Bu işi nasıl yapabileceğini düşünürken yakınlardan geçmekte olan trenin sesiyle kendine gelmiş. Tren çuh, çuh, çuh (çuh, çuh,) sesleriyle geçmiş gitmiş. Trenin arkasından bakarken bahçedeki güzel çiçekleri görmüş. Güzel bir çiçek kokusu insanı her zaman mutlu eder diye düşünmüş. Çiçekleri koklamaya başlamış. (derin derin koklama). Ne yazık ki çiçeklerde Birge’yi mutlu edememiş. Birge hala mutsuzmuş. Sizce ona ne yapmasını söyleyebiliriz? (Çocuklar kendi fikirlerini söylerler. Aralarından biri uçak fikrini söylemezse eğitimci bunu hatırlatabilir.) Çocuklar, uçağa ne dersiniz? Niye daha önce aklımıza gelmedi. Uçmanın en kolay ve en güzel yolu bu.

Evet Birge de aynı bizim gibi, böyle düşünmüş ve koşarak annesine gitmiş. Olanları anlatınca annesi gülmüş ve ona sıkıca sarılmış. (Kendi kendine sarılma).

Tabii Birgeciğim sen uçmayı bu kadar çok istiyorsan babanla konuşup bir şeyler yapabiliriz. Belki ilk gezimize uçakla gideriz. Hem sana gökyüzünden göstermek istediğim o kadar çok şey var ki, demiş. Ve Birgeler ilk gezilerine uçakla gitmişler. Birge gökyüzünde çok mutlu olmuş ve uçmanın gerçekten çok güzel bi şey olduğuna bir kez daha karar vermiş.

NOT: Eğitimci öykü anlatırken rahatlama çalışmalarını önce kendisi yaparak model olur. Her çalışma birkaç kez yapılmalıdır. Ancak amacın jimnastik değil, rahatlama ve nefes açma çalışmaları olduğu unutulmamalıdır. Parantez içindeki bilgiler (hareket ve ses çıkarma) çocuklara uygulattırılır.


ALINTIDIR:::

MEVSİMLER

MATERYALLER: yeşil, mavi, sarı ve beyaz kumaşlar; şapka, atkı, süpürge
1- çocuklar yarım daire şeklinde otururlar.
2- eğitimci yeşil örtüyü alarak çocuklara ne renk olduğunu sorar.
3- yeşil cevabı aldıktan sonra eğitimci gözlerimizi kapatalım ve "kendimizi ilkbahar mevsiminde piknikte, yemyeşil çimenlerinüzerinde oturuyor olarak düşünelim" der.
4- çeşitli sesleri ve doğadaki farklı kokuları söyleyerek çocukları yönlendirir.(kuş sesi, dere sesi, çimen kokusu, çiçek kokusu, toprak kokusu vb.)
5- eğitimci şu yönergeleri verir: "ip atlayalım.", "top oynayalım."
6- "yağmur başladı!" yönergesini verir. çocuklar minderlere geçerler. yağmurun dinmesini beklerler.
7- yeşil örtü kaldırılır. yağmur diner, günler geçer havalar ısınır. yaz mevsimi gelmiştir.
8- eğitimci "haydi şimdi yüzmek için denize girelim." der. mavi örtüyü yere serer.
9- çocuklar farklı şekillerde yüzerler (yüzüstü, sırt üstü, ileri-geri vb.)
10- sonra kızgın kumlardan hplaya zıplaya geçilir.
11- tatil sona ermiş ve okullar açılmıştır. havalar soğumaya, yağmurlar yağmaya başlamıştır. sonbahar mevsimi gelmiştir.
12- eğitimci sarı örtüyü sererek "herkes şemsiyelerini açsın, su birikintilerine basmadan yürüsün." yönergesini verir.
13- rüzgar kuvvetli esmektedir ve şemsiyelerini kuvvetli utmaları gerekir.
14- ağaçlar yapraklarını dökmüştür. onların üzerinde çıtır çıtır yürümek çok güzeldir.
15- eğitimci son olarak "bembeyaz bişey yağıyor." der. kar cevabını alınca beyaz örtüyü serer.
16- kartopu oynamak için sıkıca giyinerek dışarı çıkarlar.
17- kartopu oynadıktan sonra bir arkadaşlarını beyaz örtüye sararak, kafasına şapka, boynuna atkı ve eline süpürge takarlar.
18- hep birlikte kardan adam şarkısı söylerler.
DEĞERLENDİRME: eğitimci tüm örtüleri yan yana dizerek "hangi örtüde nler yaşadık?" ve "bir yılda kaç mevsim varmış?" sorularını yöneltir.

ALINTIDIR...

İyi Haber Kötü Haber

Yaş grubu:
7-14
Grup büyüklüğü:
Tüm sınıf veya daha küçük bir grup
Gerekenler:
Daire şeklinde oturulacak bir boşluk


Aktivite
Bu aktivite dairesel hikaye anlatımı şeklinde yapılmaktadır, her çocuk hikayeye sırayla bir cümle eklemektedir. Fakat bu sefer çocuklara, "iyi haber şu ki..." ya da "kötü haber şu ki..." diye başlamalarını söyleyin.
Çocukların iyi ya da kötü haberlerinin bir önceki çocuğun söylediği ile bağlantılı olmasını sağlayın. Hangi durumda iyi veya kötü haberin bu hikayeye uygunluk göstereceği bazen zor olacaktır. Bu durumda hikayeyi sizin başlatmanız ve pek çok olasılık yaratmanız işe yarayacaktır.
Örneğin;

Öğretmen: Bu, küçük bir köyün dışında,
küçük bir evde ve çok mutsuz olarak
yaşayan Ayşe, Mehmet ve ailesinin
hikayesidir.

Çocuk A: iyi haber, daha büyük bir eve
taşınacaklarmış.

Çocuk B: Kötü haber, yeni evin çok odası
olmasına rağmen, odaların şimdiki
evdekinden çok daha küçük olmasıymış.

Çocuk C: İyi haber, aileye küçülme tozu
verilmiş ve hepsi de küçülmüşler.

Çocuk D: Kötü haber, bütün yiyecekleri çok yüksek bir dolaba konmuş ve
yetişemiyorlarmış.

Bu aktivite çocukları, bir önceki arkadaşlarını iyice dinlemelerine ve onlara cevap vermelerine cesaretlendirir. Bu beceriler grup çalışmasında çok önemlidir. Onların bu becerileri geliştikçe, siz kurallarda değişiklikler yapabilirsiniz, böylece bir önceki çocuğun söylediğinin tam:tersine fikir üretmelerini de önlemiş olursunuz. Örneğin çocuk D, "kötü haber, küçültme tozu işe yaramadı" dememelidir.

-Alıntıdır-