Herkese verimli bir hafta diliyorum. Sınıfımda okumada iyi öğrencilerimden birisi "r" sesini çıkartamıyor. Bu sese gelince de doğal olarak kendini geri çekti. Söz almıyor. "r" sesini çıkartabilmesi için neler yapmalıyım. Tecrübelerinizden yaralamak isterim.
Rotasizm yani “r” sesi bozukluğu Artikülasyon(ses) bozukluklarının bir türüdür. Öncelikle Rotasizm’ in patolojik mi, yapısal mı olduğunun saptanması gerekir. Bu nedenle KBB, Nöroloji uzmanlarına başvurulabilir. Durum değerlendirmesinden sonra eğer patolojik bir problem varsa cerrahi bir operasyon sonrasında ses bozukluğunu gidermek amacıyla dil konuşma terapisiyle bu problem giderilebilir. Eğer yapısal bir problem varsa cerrahi bir operasyona gerek duyulmaksızın Dil Konuşma Terapisti/Patoloğu veya Konuşma Ses Bozuklukları uzmanı tarafından verilecek dil konuşma terapisiyle terapi programına başlanılması gerekmektedir.
Öncelikle hangi “r” leri çıkarılmadığının bilinmesi gereklidir. Bunun için dil konuşma terapisti ufak bir alıştırma yapacaktır. Bu alıştırmadaki amaç “r” sesini hangi durumlarda (başta, ortada, sonda) söylenemediğini belirlemektir. Testten sonra hangi “r”lerin söylenemediği ortaya çıkacaktır.
“R” sesi 6 yaşa kadar edinilebilen bir diş sesidir. “R” sesi, alt ve üst dişlerimizin hafif aralık bırakılarak birleştirilmesi ve dilimizin bu aralığın arkasında titretilmesi ile oluşur. R” sesi alt ve üst dişlerimizin arası açıkken, dilimizin geriye doğru bir salyangoz gibi dönmesi ve nefesimizle birlikte ön alt dişlerin arkasına kadar değmesi ile de çıkartılabilir. Çıkış yeri ve şekli nedeniyle çocuklar bu harfi edinmede zorluk yaşayabilirler
Uygulanacak kısa süreli bir dil konuşma terapisiyle (ortalama 4 seans) “r” artikülasyonu bireye kazandırılmış olup ilerleyen yaşamı boyunca çalışılan bu harfte herhangi bir problemle karşılaşılmamaktadır.
Rotasizm neden ortaya çıkabilir?
Alışkanlık
Diş değişimi sırasındaki diş eksikliği nedeni ile ortaya çıkan dislali, dişler tamamlandıktan sonra da devam edebilir.
Çevresel nedenler
Çocuğun yakın çevresinde artikülasyon bozukluğu olan varsa, çocuk onu taklit edebilir. Çocukluk döneminde ortaya çıkan durumun ebeveynler ve çevre baskısı nedeniyle kalıcı hale gelmesi söz konusu olabilir.
Kinestetik duyu zayıflığı
Kinestetik duyu zayıflığı nedeni ile dil pozisyonunu ayarlayamaz. Kognitif bozukluklar Bilinmeyen nedenler Dudak, dil, yutak, gırtlak, burun yapılarında doğuştan gelen ya da sonradan oluşan rahatsızlıklar Geçirilmiş operasyonlar Diş anomalileri, eksiklikleri ve bozuklukları
“R” sesi normal şartlarda maksimum 6 yaş civarında çıkarılabilir ve kullanılabilir.Tüm sesler 8 yaşında net şekilde çıkarılabilir ve kullanılabilir. 8 yaşını geçtiği halde ses eksiği olan çocukların konuşma ve dil terapistine başvurmaları gelişimleri açısından faydalı olacaktır.
MEB
DilKonMer
Dil, Konuşma ve Ses Bozuklukları Teşhis ve Terapi Merkezi
+90 212 653 71 91 - +90 505 635 34 85
Benim bir çok sesi çıkaramayan bir öğrencim vardı geçen sene, ben ona harfleri kelimeleri birebir çalıştırdım, ağzın dilin dudağın harfi çıkarırken nasıl olduğunu gösterdim, ayrıca her okuduğu metni kitabı hikayeyi diğer sınıflara gönderip o sınıflarda onun alkışlanmasını sağladım. Hatta öğretmen arkadaşlarım sağ olsunlar ona Aferin atmışlar hediye vermişlerdi. Bu yıl oldukça düzeldi.
Benim sınıfımda dil problemi olan çoktu Suriyeliler zaten bir çok harfi çıkaramıyordu bu nedenle arkadaşları dalga geçmiyordu fakat siz de böyle bir durum varsa bunu mutlaka önlemelisiniz. Bunun çok normal bir durum olduğunu söylemelisiniz. Eğer sınıfta böyle bir tepki yoksa sadece o çocuğa söyleyin. Durumunun normal olduğunu bilsin.
