Nazım Hikmet Ran'ın Şiir Ve Sözleri

Onlar ümidin düşmanıdır sevgilim

                Akarsuyun

                                Meyve çağında ağacın

Serpilen gelişen hayatın düşmanı

Çünkü ölüm vurdu damgasını alınlarına

                -çürüyen diş, dökülen et-

bir daha dönmemek üzere yıkılıp gidecekler

                ve elbette sevgilim, elbet

dolaşacaktır elini kolunu sallaya sallaya

                dolaşacaktır en şanlı elbisesiyle; işçi tulumuyla

                bu güzelim memlekette hürriyet…

BÜYÜK İNSANLIK

 

Büyük insanlık gemide güverte yolcusu
                                        tirende üçüncü mevki
                                        şosede yayan
                                        büyük insanlık.

Büyük insanlık sekizinde işe gider
                                        yirmisinde evlenir
                                        kırkında ölür
                                        büyük insanlık.

Ekmek büyük insanlıktan başka herkese yeter
                                        pirinç de öyle
                                        şeker de öyle
                                        kumaş da öyle
                                        kitap da öyle
            büyük insanlıktan başka herkese yeter.

Büyük insanlığın toprağında gölge yok
                                        sokağında fener
                                        penceresinde cam
ama umudu var büyük insanlığın
                                        umutsuz yaşanmıyor.
 

                                                                            7 Ekim, Taşkent, 1958

HÜRRİYET KAVGASI
 
 

Yine kitapları, türküleri, bayraklarıyla geldiler,
dalga dalga aydınlık oldular,
yürüdüler karanlığın üstüne.
Meydanları zaptettiler yine.

            Beyazıt'ta şehit düşen
            silkinip kalktı kabrinden,
            ve elinde bir güneş gibi taşıyıp yarasını
            yıktı Şahmeran'ın mağarasını.

Daha gün o gün değil, derlenip dürülmesin bayraklar.
Dinleyin, duyduğunuz çakalların ulumasıdır.
Safları sıklaştırın çocuklar,
bu kavga faşizme karşı, bu kavga hürriyet kavgasıdır.
 
 

                                                                                1962

NEYİ BİLDİRİR SAYILAR

 sayılar bebelerin kundakları
 sayılar tabutları şehirlerin
 öldürülmüş
 öldürülebilecek olan

 sayılar tohumlardır umudumuzun avucunda

 sayılar yaklaşan bir şeyleri bildirir
 sayılar bildirir uzaklaşan bir şeyleri
 nedir yaklaşan bize
 bizden uzaklaşan nedir

 dünya savaşı: 1
 dünya savaşı: 2
 14'ten 18'e, 39'dan 45'e 10 yıl 54 milyon ölü
 49 milyon sakat

 ölülerle sakatların memleketi
 103 milyon nüfuslu bir memleket
 ve ayrıca öksüzleri delileri yanık taşlarıyla
 ve gidenlerin biri evimizdendi
 gitti dönmedi bir daha
 19'unda mıydı 40'ında mıydı aklımda kalmamış
 döndü dizkapağından kesik sol bacağı
 döndü ve kapısını bulamadı evinin
 14'ten 18'e, 39'dan 45'e 10 yıl 54 milyon ölü
 49 milyon sakat

 yeryüzünde yuvarlak hesap ve şimdilik 2,5 milyarız
 %50'miz aç
 dişlerimiz dökülüyor
 diş etlerimiz yara içinde
 ölü derilerimiz çatlak
 hele çocuklarımız
 sallanan koca kafaları
 kırış kırış yüzlerinde kederli iri gözleriyle
 ve eğri büğrü incecik bacakları üstünde karınları davul gibi
 yeryüzünde yuvarlak hesap ve şimdilik 2,5 milyarız
 %50'miz aç

 yıl 1962
 62 yılında 2 avcı uçağını sofraya koysak
 çevirsek ete ekmeğe şaraba salataya
 40 milyon adam doyasıya yer içer
 40 milyon kediye de yeter artar ekmekten etten
 kediler salata yemez şarap içmez
 kedileri ben kattım ziyafete

 balistik füzeleri filmlerde seyrettim
 2 balistik füze yakıp kül eder 150 kitaplığı, daha kurulmadan onlar
 belki benim kitabım da vardır içlerinde
 62 yılında bombardıman uçaklarını gördünüz mü
 son modellerini
 2 bombardıman uçağı 4 sağlık evini yükler yanına bombalarının
 temeli daha atılmamış 4 sağlık evini koskoca pırıl pırıl
 ve yatakları röntgenleri umutlarıyla
 62'de atomlu atomsuz silahlanma yarışı 120 milyar dolar yılda
 10 yılda 1200 milyar
 yıldızların sayısına yakın mı bilmem
 1200 milyar
 yahut 150 milyon yapılmamış ev
 yapılabilecek ama yapılmamış ev
 150 milyon ev hayaleti
 5 odalı akarsulu elektrikli banyolu
 kapıları merdivenleri pencereleri 150 milyon evin
 güneş doğarken camları
 gölgeleri akşamüstü
 balkonları ay ışığında

 ayının ini var
 sümüklüböceğin kabuğu
 bizimse bu işte halimiz ortada

 bir adam tanırım
 iki elli iki ayaklı
 kaytan kara bıyıklı
 otuzuna bastı bu yıl
 iki oğlundan biri yedisinde öbürü altı aylık
 anası karısı kaynatası
 ve bir fotoğraf askerlikte çekilmiş ya kendisinin
 ya rahmetli babasının ya kaynatasının
 ve bir leğen
 ve bir göz oda
 150 milyon ev
 bu evlerden bir teki
 odaları kapıları akarsuyu ve yemek masası bu evin
 62'de atomlu atomsuz silahlanma yarışı 120 milyar dolar yılda
 10 yılda 1200 milyar dolar
 yahut 150 milyon yapılmamış ev
 yapılabilecek ama yapılmamış
 tanıdığım adamınki de içinde
 balkonunda ay ışığı

 62'de atomlu atomsuz silahlanma yarışı 120 milyar dolar yılda
 yahut yuvarlak hesap 1 milyar ölü adayı
 ve ölüme hazır en azdan yarısı bütün toprakların yarısı bütün ağaçların
 balıkların bütün yağmurların ve ana rahmine düşenlerin en azdan
 yarısı ölüme hazır

 tepeden tırnağa silahsızlansak
 63'te mi olur 65'te mi artık
 atomlu atomsuz silahsızlansak bütün iklimlerde
 ve insanca işlesek yeryüzü nimetlerini
 çoğaltsak onları 1/4
 kazırdık açlığın kökünü 3 ayda
 dişlerimiz dökülmez olur
 kanamaz diş etlerimiz
 hele çocuklarımız
 keder silinir gözlerinden
 eğri büğrü bacakları doğrulur
 iner şiş karınları

 neyi bildirir sayılar
 neyi bildirmeli
 yaklaşan nedir bize
 uzaklaşan nedir bizden

 Nazım Hikmet

GÜZ

Günler gitgide kısalıyor,
yağmurlar başlamak üzre.
Kapım ardına kadar açık bekledi seni.
Niye böyle geç kaldın?

Soframda yeşil biber, tuz, ekmek.
Testimde sana sakladığım şarabı
içtim yarıya kadar bir başıma
seni bekleyerek.
Niye böyle geç kaldın?

Fakat işte ballı meyveler
dallarında olgun, diri duruyor.
Koparılmadan düşeceklerdi toprağa
biraz daha gecikseydin eğer...

Korkunç ellerinle bastırıp yaranı
dudaklarını kanatarak
dayanılmakta ağrıya.
Şimdi çıplak ve merhametsiz
bir çığlık oldu ümid...
Ve zafer
artık hiçbir şeyi affetmeyecek kadar
tırnakla sökülüp koparılacaktır...

...

İkimiz de biliyoruz, sevgilim,
öğrettiler :
aç kalmayı, üşümeyi,
yorgunluğu ölesiye
ve birbirimizden ayrı düşmeyi.
Henüz öldürmek zorunda bırakılmadık
ve öldürülmek işi geçmedi başımızdan.

İkimiz de biliyoruz, sevgilim,
öğretebiliriz :
dövüşmeyi insanlarımız için
ve her gün biraz daha candan
biraz daha iyi sevmeyi...

İnsanların türküleri kendilerinden güzel,
kendilerinden umutlu,
kendilerinden kederli,
daha uzun ömürlü kendilerinden.
Sevdim insanlardan çok türkülerini.
İnsansız yaşayabildim
türküsüz hiçbir zaman.
Hiçbir zaman beni aldatmadı türküler de.
Türküleri anladım hangi dilde söylenirse söylensin.
Bu dünyada yiyip içtiklerimin,
gezip tozduklarımın,
görüp işittiklerimin,
dokunduklarımın, anladıklarımın
hiçbiri, hiçbiri,
beni bahtiyar etmedi türküler kadar...

20 Eylül 1960

NAZIM HİKMET

Merhaba, çocuklar.

Bir geniş
          bir büyük «Merhaba» demek,
sonra bitirmeden sözümü
          yüzünüze bakıp gülerek
— kurnaz ve bahtiyar —
          kırpmak gözümü...

Biz ne mükemmel dostlarız ki
                                    kelimesiz ve yazısız
                                                       anlaşırız...

Merhaba, çocuklar,
merhaba cümleten...
 
 


Nâzım HİKMET

20 Eylül 1945

Bu geç vakit
bu sonbahar gecesinde
                            kelimelerinle doluyum;
zaman gibi, madde gibi ebedî,
                                  göz gibi çıplak,
                                                 el gibi ağır
                           ve yıldızlar gibi pırıl pırıl
                                                             kelimeler.
Kelimelerin geldiler bana,
yüreğinden, kafandan, etindendiler.
Kelimelerin getirdiler seni,
                                    onlar : ana,
                                    onlar : kadın
                                                ve yoldaş olan...
Mahzundular, acıydılar, sevinçli, umutlu, kahramandılar,
                                                                kelimelerin insandılar...
 
 

Ne güzel denen bir yüze değil,
Sevdaya vurgundur benim bu gönlüm.
Geceye , mehtaba , gündüze değil,
Hayata bağlıdır kalbteki düğüm.

Göğsüme hangi renk saçlar yayılsa,
Kalbimi saracak gölge aynıdır.
O ruh Kabe’de de secdeyi kılsa
Duanın gittiği ülke aynıdır.

...

BİR AYRILIŞ HİKAYESİ
Erkek kadına dedi ki:
-Seni seviyorum,
ama nasıl,
 avuçlarımda camdan bir şey gibi kalbimi sıkıp
 parmaklarımı kanatarak
 kırasıya
 çıldırasıya...
 Erkek kadına dedi ki:
-Seni seviyorum,
ama nasıl,
kilometrelerle derin, kilometrelerle dümdüz,
yüzde yüz, yüzde bin beş yüz,
 yüzde hudutsuz kere yüz...
Kadın erkeğe dedi ki:
 -Baktım
 dudağımla, yüreğimle, kafamla;
 severek, korkarak, eğilerek,
 dudağına, yüreğine, kafana.
 Şimdi ne söylüyorsam
 karanlıkta bir fısıltı gibi sen öğrettin bana..
 Ve ben artık
 biliyorum:
Toprağın -
 yüzü güneşli bir ana gibi -
 en son en güzel çocuğunu emzirdiğini..
Fakat neyleyim
saçlarım dolanmış
 ölmekte olan parmaklarına
 başımı kurtarmam kabil
 değil!
Sen
 yürümelisin,
yeni doğan çocuğun
 gözlerine bakarak..
 Sen
 yürümelisin,
 beni bırakarak...
Kadın sustu.
 SARILDILAR
Bir kitap düştü yere...
 Kapandı bir pencere...
 AYRILDILAR...


 N.Hikmet

''İnsanlar işine gelince değil de vicdanına değince iyilik yapsalardı;
Bugün çıkar ilişkileri değil, gerçek sevdalar yaşanırdı ! ''

                                                                                                                            NAZIM HİKMET RAN