Köy Enstitüleri

KÖY ENSTİTÜLERİ’NİN  DOĞUŞU ve BAŞARDIKLARI
 Köy Enstitüleri fikri  ( 17 Şubat- 4 Mart 1923)
1. İzmir İktisat Kongresinde kendini gösterir. Bu anlamda
İzmir İktisat Kongresinde ” liberal ekonomi”  modeline uygun
olarak  “ faydacı eğitim”  felsefesi  benimsenmiştir. Bunun
kanıtı da, faydacı eğitim felsefesi fikrinin öncüsü John Dewey’in
  Türkiye’ye davet edilmesidir. ( 1924) Dewey kalkınma için
gerekli eğitim hamlesinin başlatılmasını, eğitim hizmetlerinin
köye götürülmesi ile sağlanabileceğini belirtmiştir. Köye eğitim
hizmeti 1936 da başlamış ve bu tarih de 35.000 köyde ilkokul
yoktur. 16 Milyon nüfusun 12 milyonu köylüdür. Bunlardan
erkeklerin % 76.7 sı, kadınların ise % 91.8 i okur- yazar değildir.
İlk adım 1926 da Milli Eğitim Bakanı Mustafa Nejat tarafından
atılmış “ Köy Muallim mektepleri “ açılmıştır. Daha sonra 1936
da deneme amaçlı başlayan “ Köy Enstitüleri” 1940 da yasallaşarak
Türk Eğitim tarihinde doğan reform olmuştur. 1942 de Hasanoğlan
Yüksek Köy Enstitüsü açılmış ve 1946 da sayıları 21 e ulaşmıştır.
 Kuruluşu üzerinden 6 yıl sonra programları ve dersleri değiştirilmiş,
1950 yılında da kapatılma sürecine girip 1954 de kapatılmışlardır. 

1950 den sonra  “ Marshall yardımı” nın gelişi  kapatılma süreçlerinin
hız kazanmasına neden olmuştur. Bu yardım içinde “Köy Enstitüleri”nden
vazgeçilmesini  sağlayan 12 kadar eğitim projesi vardır.

KÖY ENSTİTÜLERİ’nin başardıklarını şöyle özetleyebiliriz:
- Yüzyıllardır biriken feodal toplumun üretim ve  yaşam biçimini
  ortadan kaldırmaya başlamıştır.
- Bilimsel ve felsefi anlamda laik eğitim başlamıştır.
- Feodal toprak rejiminin değişimi toprak ağalarının kendilerinin
   ortadan kaldırılma  tehdidinin  hissetmelerine  neden
   olmuştur.
- Sanayi için eğitilmiş, nitelikli iş gücü oluşmaya başlamıştır
- Sanat, edebiyat, bilim teknoloji de olumlu beklentiler  oluşmuştur.
- Atatürk’ün özlediği demokratik  toplum ve kültür için kurumsal alt yapı
  oluşmaya başlamıştır.
- Ataerkil  toplumdan çekirdek aile toplumuna dönüş belirtilerini  vermeye
   başlamıştır.
- Ezberci değil, analitik düşünen- sorgulayan birey yetiştiren demokratik
  ve üretici eğitim başlamıştır.
  Bu bağlamda yukarıda yer alan özellikler statükoyu rahatsız etmeye
  başlamıştır.
      Köy Enstitülerini kuranlarda yıkanlarda statükolarını korumak ve
 güçlendirmek için hareket etmişlerdir.
      Bu emellerini gizlemek için de “ Köy Enstitü”lerinin üzerinden politika
 yapmışlardır.
     Görüldüğü gibi, demokratik kültürden, bilim ve bilimsel düşünceden yana
 olmayan her birey ve kurum “ Köy Enstitü”lerinin ortadan kaldırılmasında
birinci derecede sorumluluk sahibidir.

       Bu gün önemli olan ;  Köy Enstitüsü ruhunun yeniden kazanabilmektir.
                                                             
                                                                                               

                                                                             

 

                                                                                              

                                                                                                                

 
 KÖY ENSTİTÜLERİ NEDEN KURULDU, NEDEN KAPANDI ?

 İstanbul Cumhuriyet Okurları aylık söyleşi toplantısında çıkarılacak bültende yer alacak konular konuşulurken, Köy Enstitüleri üzerine bir yazı yazmam istendi.
Köy Enstitüleri gibi geniş kapsamlı bir konunun yarım sayfalık bir yazı içinde anlatılamayacağı herkes tarafından bilinen bir gerçektir.  Köy Enstitüleri  17 Nisan 1940 da 3083 sayılı yasayla, Hasan Ali Yücel’in  Bakanlığı – fikir babası İsmail Hakkı Tonguç’un  önderliğinde kurulmuştur.
1930 lar Türkiye’ sinin nüfusunun
% 80 nin den fazlası köylü olan, çağdaş köy kalkınma modeline uygun olarak bugün dahi bir çok ülkeye örnek olabilecek üretime dönük öğrenimi öngören  eğitim kurumlarıdır.  Başka bir deyişle Anadolu’nun aydınlanması idi.
Köy çocuklarının alındığı bu okullarda amaca uygun olarak eğitildikten sonra geldikleri köylere donanımlı
( tarım, iş, sanat, sağlık ) öğretmen olarak gönderiliyorlardı.
 Köylülerin bu gibi aydınlanma sürecinden rahatsız olan toprak ağaları, Cumhuriyet karşıtları  ve din istismarcılarının çıkarları bozuluyordu. Onlar için bu kurumların kapatılması gerekiyordu ve kapatıldı.
 Eğer kapatılmamış olsalardı;  gidilmemiş köy, okulsuz çocuk, işlenmemiş toprak, kullanılmamış su, aç- açık insan, işçileri sokaktalar da  aç dolaşan kapatılmış fabrikalar olmazdı. Eğer kapatılmasalardı işçilerimiz yabancı ülke kapılarında iş aramayacaklar, aileler bölünmüş olmayacaklardı. En önemlilerinden bir tanesi de, bugünkü töre cinayetleri işlenmeyecekti.  Son yıllarda üzerinde en çok durulan köy boşalmaları yaşanmayacaktı. Çünkü insan için gerekli olan hizmetler köyde üretilir olacaktı.  Kapatılmamış olsalardı bu günkü özgürlük kavgaları yapılmayacaktı. Çünkü  Köy Enstitüleri bir özgürlük ve özgürleşme eylemi idi.
 Bir Köy Enstitülü olarak bu kurumların kuruluşunda ve yaşatılmasında emeği geçen herkese saygılarımı sunuyorum.
                                                İzzettin YAŞAR
                                              Emekli Öğretmen
                                               

 

Biz, istiklal mücadelesinden itibaren sosyal hayatımızda yaptığımız büyük devrimleri köylere götürecek adam yetiştirmek isteriz. Çünkü ümmet devrinin böyle bir adamı vardır. Bu, imamdır. İmam, insan doğduğu vakit kulağına ezan okuyarak, vefat ettiği vakit mezarının başında telkin vererek, doğumundan ölümüne kadar bu cemiyetin manen hâkimidir. Bu manevi hâkimiyet, maddi tarafa da intikal eder. Çünkü köylü hasta olduğu vakit de sual mercii imam olur. Biz imamın yerine, köye devrimci düşüncenin adamını göndermek istedik.”

    Hasan Âli Yücel

 

Köy Enstitüleri fikri böyle doğdu ve 1940-1953 arasındaki on üç yıl boyunca yirmi bir enstitü on yedi bin mezun verdi.

Bu kitap, Köy Enstitüleri gerçeğini tanıklar, belgeler ve fotoğraflarla yansıtıyor.

Enstitülerin kuruluş ve kapatılış gerekçelerini ve bu konudaki

bitmek bilmez tartışmaları yeniden gündeme getiriyor.

“Devrimci düşüncenin köydeki adamları”, yıllar sonra Türkiye'nin enstitüleri kapatmakla neyi kaybettiğini anlatıyorlar.

“Köy Enstitüleri” yarım kalmış bir mucizenin, bir büyük hayal kırıklığının hikâyesi...(Can DÜNDAR)

Arkadşlar Nette Daha Birçok Kurumun Başarıları Başrısızlıkları Bir Çok Döküman Var. Yukarıda Son Eklediklerim Bir Kaçı . Sizlerinde Kafasını Ağrıtmayayım. İlgilenen Arkadaşlar Araştırsın. Ben Bu Yazımla Son Noktayı Bu Konuda Koyuyorum. Daha Başka Konularımız Var Birazda Onlarla İlgilenelim.

Biz, istiklal mücadelesinden itibaren sosyal hayatımızda yaptığımız büyük devrimleri köylere götürecek adam yetiştirmek isteriz. Çünkü ümmet devrinin böyle bir adamı vardır. Bu, imamdır. İmam, insan doğduğu vakit kulağına ezan okuyarak, vefat ettiği vakit mezarının başında telkin vererek, doğumundan ölümüne kadar bu cemiyetin manen hâkimidir. Bu manevi hâkimiyet, maddi tarafa da intikal eder. Çünkü köylü hasta olduğu vakit de sual mercii imam olur. Biz imamın yerine, köye devrimci düşüncenin adamını göndermek istedik.”

Bu konuda yazdıklarım aşikar.Sebep ve sonuc iliskisi icinde acıklamaya calıstım..Herkes istediği gibi yorumlar..

Bu projenin fikir babaları yukarıda ki paragrafta acıkca belli oldugu üzere milletin degerlerne karsı,bir kitle bir karsı cephe olusturma nıyetındeydıler.Amacları toplum profılınde,ahlakı degerlere bır dejenere hareketıydı..Amaclarını ıspat eden yapısal duzenlemeleri,komunal sistemin örnekleri (değişik iş kollarında sınıfsal farklılıklar) ve ahlaksızlıgın ortaya cıkmasına imkan saglayacak duzenlemeler bunun aşikar kılan onemlı bulgular..Köy enstitüleri bir mucize falan değil,eğitim sistemimiz içinde bir duraklamadır..NOKTA


K

sitemkar45
köy enstitülerine atıfta bulunayım derken ; eğitim sistemimizin ve ülkenin şu andaki durumunu anlatmışsınız.

Sitemkar45 öğretmenim,kesinlikle size katılıyorum.Çok dogru tespitler..

Bu konuda bir tartışma gereksiz,bir devrimdi karşı devrim de kaçınılmaz olarak uygulandı 40 yıldır.Şimdi köylü,işçi ya da gariban yine yalnız ve korunaksız ancak TÜRBANlılar.Ahlaksızlık tespitiniz de çok iğrenç sitemkar arkadaşım.Size sitem ediyorum.Kapatılması için ya komünist  ya da ahlaksızlık yuvası diyeceklerdi.Bir iftirayı burda gerçek gibi anlatıyor,sanki orda yetişen herkesi ahlaksızlıkla suçluyorsunuz.Bu düşünce bana nedense bugün hiç yabancı gelmiyor.Onlar kapatıldı ,yerlerine imam hatipler açıldı ve hepimiz ahlaklı olduk,çağ atladık bilim ve teknolojide eğitimde!Okulsuz köyümüz kalmadı ancak öğrencisiz okul harabelerimiz oldu,köyler boşaldı.Milyon nüfuslu köylerimiz çıktı ortaya!!!
Başka karşı çıktığınız ne var Köy Enstitülerinde.
Eğitimcisiniz eğitsel yönden eleştirseniz daha iyi olur.

Bu konuda bir tartışma gereksiz,bir devrimdi karşı devrim de kaçınılmaz olarak uygulandı 40 yıldır.Şimdi köylü,işçi ya da gariban yine yalnız ve korunaksız ancak TÜRBANlılar.Ahlaksızlık tespitiniz de çok iğrenç sitemkar arkadaşım.Size sitem ediyorum.

Bilmiyorum neden zorunuza gitti ama bunlar olan şeyler..Milli ğitim müfettişlerinin raporlarında olan şeyler..Kız ve erkek tuvaletlerının hatta yatakhanelerının karısık olması ahlaksızlık degılse nedır.Bunun mantıgı nedır.Terbiye midir .Çağdaşlık mı...Bende bu anlayışınıza sitem ediyorum...

Gerçekten inanıyor musunuz kız erkek karışık tuvalet ya da yatakhane olduğuna.Müfettiş bu istenen yönde rapor yazar.Amir memur ilişkisi.Sanki bilmiyorsunuz.Kaç Köy Enstitüsü gezdiniz,gördünüz?Kaçında böyleydi?Binalar hala yerinde duruyor bir gidin bakın bence.Dedim ya kapatmak için bir gerekçe lazımdı bu da ahlaksızlık oldu.İftira gerçek sanıldı,yazıldı.Akıl mantıkdışı bir şeyi gerçek gibi göstermeye çalışıyorsunuz.

Hala eğitim yönünden eleştirinizi bekliyorum.Nesi yanlıştı uygulanan yöntemin?

Üstte dıger yazılarda egıtım acısından elestırılerım acık acık yazılmıs...Amir meur ilişkisi diyorsunuz,ama bu kurumları kapatan kurumları acan ideolojının ta kendısı..Madem bu kadar ahım şahımdı,kendi ideolojilerının kamplasma sahalarını neden devre dısı bıraktılar..Açan da kapatan da aynı zihniyet...

,
Köy enstitülerinde yaşanan bir kaç münferit olayı örnek alarak genellemelere gidilmesini doğru bulmuyorum.
Bu ülkenin eğitimine zor koşullarda hizmet vermiş öğretmenlerimi incitir. Ahirete intikal edenlerin kemiklerini sızlatır.

Bu münferit olaylar köy enstitülerinden önce de vardı, bugünde var.

Köy enstitülerinin kapanış nedenlerinden en önemlisi; Köy enstitüsü mezunu öğretmenin görev yaptığı köylerde kooperatifleşmeyi başlatmasıdır. Köylerde kurulan kooperatifler yolu ile üretilen fındık, pamuk, v.b üretim mallarının değer akçesinden pazarlanması,ağanın, beyin, tacirin işine gelmedi. Çünkü onlar köylünün mallarını 5 e alıp 15 e satmaya alışmışlardı. Köylüyü sömüren muskacı, üfürükçü din adamlarının da bu durum hoşuna gitmedi. Düzenleri bozulmuştu. Türk köylüsünün uyanması ve aydınlanması bu çevreleri çok rahatsız etti.
Köy enstitüleri hakkında olumsuz propogandalar başlatıldı ve ne yazık ki hala devam ediyor.......

köy enstütüleri hiç bir ideolojik kaygı olmaksızın faaliyetine devam etseydi mükemmel olabilirdi. fakat bu proje aydınlanmanın köylüleri eğiterek, onlara
belli bir düşünceyi empoze etmek gibi bir virüs nedeniyle kapatılmıştır.
köy enstütüsü mezunlarına bakın. dünyadaki değişimi nasıl yorumluyorlar dinleyin daha iyi anlarsınız.

rdenizv-deniz74   yazdıklarınıza tamamen katılıyorum. belki münferit olay olmuştur. ama genelleme yapamayız. sanki içimizden uygunsuz arkadaşlar çok nadirde olsa çıkmıyormu? bu sitelerdeki öğretmenler diğer canla başla çalışan öğretmenleri aynı katagoriye koyabilirmiyiz. defalarca ön sayfalarda yazdım. Dünya eğitim sayfasında önsıralara çıkmıştık. tabii buda bazı cevrelerin rant edinmesine engel oldu. aydınlanmayı istemediler. sayın sitemkar45 arkadaş lütfen önyargılı olmayın. bazı kişiler uygunsuz hareketleri olmuştur. Ama siz Öğretim metodu için yaklaşın . bardağın dolu tarafını görün. pire için yorgan yakılmaz. o pireler ilaçlanır yorgan tekrar daha dikkatli olarak kullanılır. belki o pirelerin gelme sebebi başta yeterli önlem alınmadığından dolayıdır. ani serbestlik kişilerde şok etkisine sebeb olmuş dengesiz hareketlere sebeb olur. biz eğitimciyiz. köy enstitüleri tekraraçılmak istense dahi günün şartlarında zor. geriye köy enstitülerinde uygulanıp verim alınan bazı eğitim öğretim metodlarını uygulamak kalıyor. grup çalışması küme çalışması en basiti bu metodları uygulamıyormuyuz. ayrıca kişinin yanlış yapa yapa doğruya ulaşması .işte daha birçok metodlar. inanın bu uygulanan sistemler araştırdıkça insan ozaman çağın gereklerine göre çok ileride olduklarını görürsünüz. lütfen eğitim öğretim açısında yaklaşın.